Cách đây 110 năm, ngày 5-6-1911, từ Bến Nhà Rồng - cảng Sài Gòn, chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành đã rời Tổ quốc trên con tàu Đô đốc Latouche-Tréville, bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước.
Ngày 5-6-1911, từ Bến Nhà Rồng - cảng Sài Gòn, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc, ra đi trên con tàu Đô đốc Latouche-Tréville để thực hiện hoài bão giải phóng nước nhà khỏi ách nô lệ của thực dân, đế quốc. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Bến Nhà Rồng (Sài Gòn) đầu thế kỷ XX. Từ nơi này, ngày 5-6-1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã rời Tổ quốc trên con tàu Đô đốc Latouche-Tréville để thực hiện hoài bão giải phóng nước nhà khỏi ách nô lệ của thực dân, đế quốc. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành làm phụ bếp ở khách sạn Carlton (Anh), năm 1913. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Tại khách sạn Omni Parker ở số 60 đường School, thành phố Boston, Mỹ, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành làm phụ bếp trong những năm 1912-1913. Trong gian bếp nhỏ dưới tầng hầm của khách sạn này, người ta vẫn lưu giữ những kỷ vật và ký ức về một thanh niên đến từ nước Việt xa nửa vòng trái đất. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Thẻ căn cước của Nguyễn Ái Quốc ở Paris (Pháp) năm 1919. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Sau một hành trình đầy gian khổ qua nhiều nước như Pháp, Anh, Mỹ…, người thanh niên Nguyễn Tất Thành (tên của Bác Hồ thời trẻ) quay trở lại nước Pháp vào năm 1917 và ở tại ngôi nhà số 6 Villa des Gobelins (quận 13, Paris). Tại đây, Bác đã tham gia thành lập Hội những người An Nam yêu nước và trở thành nòng cốt của Hội với tên gọi Nguyễn Ái Quốc. Thời gian này, tại Paris cũng là lúc Bác soạn thảo Bản yêu sách tám điểm của nhân dân An Nam gửi tới lãnh đạo các cường quốc dự Hội nghị Versailles năm 1919. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Từ 25 đến 30-12-1920, Nguyễn Ái Quốc (tên của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian hoạt động cách mạng ở Pháp) tham dự Đại hội lần thứ XVIII Đảng Xã hội Pháp ở thành phố Tours với tư cách đại biểu Đông Dương. Nguyễn Ái Quốc ủng hộ Luận cương của Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa; tán thành việc thành lập Đảng Cộng sản Pháp và trở thành một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, và cũng là người Cộng sản đầu tiên của dân tộc Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Năm 1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu, Trung Quốc và thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (tháng 6-1925), mở lớp huấn luyện chính trị, ra Báo Thanh niên, truyền giảng cho đội ngũ cán bộ cốt cán đầu tiên của Việt Nam những nội dung cơ bản của học thuyết Mác-Lênin, để chuẩn bị cho sự ra đời một chính Đảng vô sản kiểu mới ở Việt Nam. Trong ảnh: Cuốn “Đường Kách mệnh” tập hợp những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại lớp huấn luyện chính trị các thanh niên yêu nước Việt Nam trong những năm 1925-1927. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Cuốn sách "Bản án chế độ thực dân Pháp" của Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp trong khoảng những năm 1921-1925, đăng tải lần đầu tiên tại Paris (Pháp) trên Báo Imprékor của Quốc tế Cộng sản. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Tháng 6-1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), đồng chí Nguyễn Ái Quốc thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, mở lớp huấn luyện chính trị, ra Báo Thanh niên, truyền giảng cho đội ngũ cán bộ cốt cán đầu tiên của Việt Nam những nội dung cơ bản của học thuyết Mác-Lênin, để chuẩn bị cho sự ra đời một chính Đảng vô sản kiểu mới ở Việt Nam. Trong ảnh: Ngôi nhà số 13/1, nay là số 248-250, đường Văn Minh, thành phố Quảng Châu, Trung Quốc, trụ sở của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, nơi Nguyễn Ái Quốc mở các lớp huấn luyện đào tạo cán bộ cho cách mạng Việt Nam từ năm 1925-1927. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Thẻ đại biểu tư vấn cấp cho Nguyễn Ái Quốc để tham dự Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản tại Mátxcơva (Liên Xô), từ ngày 17-6 đến 8-7-1924. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Đồng chí Nguyễn Ái Quốc (người đầu tiên bên trái, hàng ngồi) với một số đại biểu tham dự Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản tại Mátxcơva, từ 17-6 đến 8-7-1924. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Thẻ đại biểu cấp cho Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản tại Mátxcơva (Liên Xô), diễn ra từ ngày 17-6 đến ngày 8-7-1924. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Đồng chí Nguyễn Ái Quốc phát biểu tại Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ V, họp từ 17-6 đến 8-7-1924 ở Mátxcơva với tư cách là đại biểu của Bộ thuộc địa Đảng Cộng sản Pháp. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Nguyễn Ái Quốc với người dân Mátxcơva (Liên Xô) trong thời gian tham dự Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản (17-6 đến 8-7-1924). (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Nguyễn Ái Quốc (thứ hai, từ trái sang) với một số chiến sĩ cách mạng châu Phi trong thời gian hoạt động ở Liên Xô. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Năm 1923, Nguyễn Ái Quốc tới Mátxcơva (Liên Xô) tham gia các hoạt động của Quốc tế Cộng sản. Người sống và làm việc tại đây từ cuối năm 1923 đến đầu năm 1924, tại khách sạn Lux - số 10 phố Tverskaya. Khách sạn Lux lúc này là nơi được dành riêng cho cán bộ, lãnh tụ giai cấp công nhân từ khắp nơi đến với Quốc tế Cộng sản. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Năm 1921, để tập hợp các lực lượng cùng chí hướng, Nguyễn Ái Quốc tham gia sáng lập Hội Liên hiệp thuộc địa. Hội ra tờ báo "Người cùng khổ" (Le Paria) làm cơ quan ngôn luận. Nguyễn Ái Quốc vừa là chủ bút, vừa là phóng viên, vừa là người biên tập chính. Báo "Người cùng khổ" phát hành trong những năm 1922-1924, kêu gọi và tổ chức các dân tộc bị áp bức vùng lên giải phóng. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Tháng 7-1920, Nguyễn Ái Quốc (tên của Bác Hồ thời gian hoạt động ở Pháp) đã đọc bản “Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của Lênin đăng trên báo L’Humanité (Nhân đạo) của Đảng Xã hội Pháp. Qua Luận cương, Người đã tìm thấy con đường giải phóng dân tộc đúng đắn. Trong ảnh: Ngôi nhà số 9, ngõ Compoint, nơi ở của Nguyễn Ái Quốc tại Paris trong thời gian hoạt động ở Pháp. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Cao trào cách mạng 1930-1931 dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam mà đỉnh cao là phong trào Xô Viết-Nghệ Tĩnh đã làm rung chuyển chế độ thống trị của đế quốc Pháp và tay sai. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Từ ngày 6-1 đến 7-2-1930, Hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam họp ở bán đảo Cửu Long, thuộc Hong Kong (Trung Quốc) dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay mặt cho Quốc tế Cộng sản. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Nhà số 312, phố Khâm Thiên (Hà Nội), nơi đại biểu các tổ chức Cộng sản ở Bắc Kỳ thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng (một trong 3 tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam), ngày 17-6-1929. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Thầu Chín là bí danh của Nguyễn Ái Quốc hoạt động ở Thái Lan trong thời gian 1928-1929. Được Việt kiều và nhân dân yêu nước Thái che chở trước sự truy lùng của mật thám Pháp, Thầu Chín ở Nakhon Phanom cho đến tháng 11-1929 thì sang Trung Quốc, sau đó về Việt Nam chỉ đạo cách mạng. Ngoài bí danh Thầu Chín, một vài bí danh khác của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh cũng được Việt kiều tại Thái Lan nhắc đến với lòng kính trọng. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Ngục Victoria ở Hongkong, nơi giam giữ Nguyễn Ái Quốc (khi đó lấy tên là Tống Văn Sơ) gần 20 tháng (6-6-1931 đến 22-1-1933), trong thời gian Người hoạt động tại đây. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Tấm thẻ cấp cho Bác Hồ khi tham dự Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VII, được tổ chức từ 25-7 đến 21-8-1935 tại Mátxcơva (Liên Xô). Khi ấy Bác có tên là Lin. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Năm 1942, trên đường từ Pác Bó đến Trùng Khánh để liên lạc với tổ chức chống phát xít Nhật quốc tế, Hồ Chí Minh bị nhà cầm quyền Quốc dân Đảng Trung Hoa bắt trái phép ở Quảng Tây. Hơn một năm trời bị giam trong ngục tù Quốc dân Đảng, Người đã phải qua bao cực hình cay đắng: Chân bị xích, tay bị trói, bị giải đi giải lại suốt 30 nhà lao của 18 huyện thành trên đất Quảng Tây. Trong thời gian này, Người đã viết "Nhật ký trong tù". (Ảnh: TTXVN phát)
Sau 30 năm bôn ba, ngày 28-1-1941, Nguyễn Ái Quốc - Bác Hồ từ Trung Quốc về nước và ở tại Pác Bó (Cao Bằng), trực tiếp lãnh đạo đấu tranh cách mạng. Người chỉ ra rằng, trong điều kiện cụ thể của Việt Nam, con đường duy nhất phải theo là con đường cách mạng dân tộc dân chủ do Đảng tiên phong của giai cấp công nhân lãnh đạo đánh đổ đế quốc, thực dân, giành độc lập dân tộc, sau đó tiến lên thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa. (Tranh tư liệu/TTXVN phát)
Ngày 23-11-1940, cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ bùng nổ ở nhiều tỉnh Nam bộ. Cùng với khởi nghĩa Bắc Sơn, khởi nghĩa Nam Kỳ là "những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc", là cuộc tổng diễn tập lần thứ hai cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Phụ nữ Hà Nội tham gia mít tinh mừng Ngày Quốc tế lao động tại Khu Đấu xảo (tháng 5-1938) trong Cao trào cách mạng đòi dân sinh, dân chủ (1936-1939) dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Nhà của ông Hứa Gia Khởi, làng Nặm Quang (Trung Quốc), nơi Bác Hồ đã ở trong thời gian mở lớp huấn luyện chính trị cho các cán bộ Việt Nam (12-1940). (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Lán Khuổi Nậm ở Pác Bó, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, nơi họp Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ tám (tháng 5-1941), quyết định đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu và thành lập Mặt trận Việt Minh. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)
Ngày 22-12-1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập tại khu rừng Trần Hưng Đạo ở châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy, trực tiếp tham gia chiến đấu bên cạnh các cơ sở, lực lượng dân quân ở các địa phương, đóng vai trò nòng cốt, quyết định sự thành công của Cách mạng Tháng Tám. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, trong điều kiện cụ thể của Việt Nam, con đường duy nhất phải theo là con đường cách mạng dân tộc dân chủ do Đảng tiên phong của giai cấp công nhân lãnh đạo đánh đổ đế quốc, thực dân, giành độc lập dân tộc, sau đó tiến lên thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trong ảnh: Cách mạng Tháng Tám 1945 mở ra một thời đại mới ở Việt Nam, thời đại nhân dân Việt Nam làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của chính mình. (Ảnh: TTXVN)
Ngày 19-8-1945, hàng chục vạn người dân ở Hà Nội và các tỉnh lân cận theo các ngả đường kéo về Quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội dự cuộc mít tinh lớn chưa từng có của quần chúng cách mạng, hưởng ứng cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. (Ảnh Tư liệu TTXVN)
Độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội là sự vận dụng sáng tạo học thuyết Mác-Lênin, thể hiện tính quy luật của sự phát triển lịch sử của xã hội Việt Nam, trở thành quan điểm xuyên suốt trong toàn bộ tư tưởng và sự nghiệp cách mạng của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình - Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc "Tuyên ngôn Độc lập", tuyên bố sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.