''Bà đỡ'' cho nghiên cứu khoa học công nghệ và lao động sáng tạo

Sáng tạo khoa học công nghệ trở thành phong trào tích cực

Quỹ VIFOTEC được giao là cơ quan thường trực tổ chức Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam; Hội thi Sáng tạo kỹ thuật Việt Nam; Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc.  

Các hoạt động này đã trở thành “bà đỡ” cho các nhà khoa học cả nước ứng dụng thành công và hiệu quả hàng nghìn sáng kiến sáng chế vào sản xuất và đời sống, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng, đặc biệt làm cho sáng tạo khoa học công nghệ trở thành phong trào tích cực trong các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp, trong nhân dân và các cháu thiếu niên, nhi đồng. Nhiều đề tài nghiên cứu khoa học đã được tặng thưởng trong nước và quốc tế. 

Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam dành cho các công nghệ ưu tiên: Cơ khí tự động hóa; sinh học phục vụ sản xuất và đời sống; công nghệ thông tin, điện tử và viễn thông; công nghệ vật liệu mới; tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng mới; công nghệ nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên.

Từ năm 1995 đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), Quỹ VIFOTEC đã tiếp nhận gần 3.000 (2.814 tính đến năm 2020) công trình khoa học công nghệ từ các bộ, ngành và địa phương tham gia giải thưởng và đã trao thưởng cho gần 1.000 công trình (938 tính đến năm 2020). Riêng năm 2020, Ban tổ chức đã họp và trao giải cho 45 công trình, gồm: 5 giải Nhất, 11 giải Nhì, 13 giải Ba và 16 giải Khuyến khích. 

Trong số các đề tài được trao giải có thể kể đến một số điển hình như: GS Huỳnh Phương Liên với công trình “Hoàn thiện công nghệ sản xuất và đánh giá hiệu quả của vắc xin viêm não Nhật Bản”; GS.TS Nguyễn Thu Vân với công trình “Công nghệ sản xuất và hiệu quả của bộ sinh phẩm chẩn đoán HBsAg micro - Elisa và vắc xin viêm gan B; TS Lê Văn Tri với công trình “Áp dụng công nghệ sản xuất chế phẩm Fito - Biomix RR xử lý rơm rạ tại ruộng thành phân bón hữu cơ cho cây trồng nhằm bảo vệ môi trường; Anh hùng Lao động Hoàng Đức Thảo với công trình “Nghiên cứu ứng dụng giếng thăm bê tông cốt thép thành mỏng đúc sẵn liên hệ mối nối cống trong hệ thống hạ tầng kỹ thuật và bảo vệ môi trường…

Đa số các công trình khoa học đoạt giải thưởng đã được áp dụng vào sản xuất và đời sống, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, góp phần xây dựng và phát triển kinh tế đất nước, giữ vững an ninh quốc phòng, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và chuyển giao công nghệ vào cuộc sống.

Ươm mầm những tài năng khoa học

Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc được tổ chức 2 năm 1 lần và sau 16 lần tổ chức, Quỹ đã nhận được hơn 4.275 giải pháp dự thi và trao giải cho 619 giải pháp. Hội thi được tổ chức 2 cấp với số lượng địa phương tổ chức và số lượng giải pháp tham gia ngày một tăng. Từ khi chỉ có 35 tỉnh, thành phố, cơ quan ngang bộ tổ chức hội thi, đến nay đã có 56 đơn vị tổ chức với đối tượng tham gia dự thi rất rộng rãi, từ nông dân, công nhân đến thanh, thiếu niên... Riêng năm 2022, đã có 55 tỉnh, thành phố, bộ, ngành trong cả nước gửi hồ sơ tham dự hội thi.

Hội thi cấp cơ sở, cấp tỉnh, thành phố đã chọn ra được 542 giải pháp gửi cho Ban tổ chức hội thi toàn quốc. Các giải pháp dự thi được chia theo 6 lĩnh vực: Công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông (76 giải pháp); cơ khí tự động hóa, xây dựng, giao thông vận tải (118); vật liệu, hóa chất, năng lượng (55); nông, lâm, ngư nghiệp, tài nguyên môi trường (101); y, dược (88); giáo dục và đào tạo (114). Ban tổ chức hội thi toàn quốc đã trao giải thưởng cho 84 giải pháp, gồm: 5 giải Nhất, 11 giải Nhì, 23 giải Ba, 45 giải Khuyến khích.

Từ năm 2004 đến năm 2020, Quỹ VIFOTEC đã chú trọng phát triển các tài năng khoa học trẻ tuổi nhằm mục đích đào tạo, nuôi dưỡng các nhà sáng chế tương lai. Trong vòng 16 năm qua, mặc dù khó khăn về kinh phí, Quỹ VIFOTEC đã tổ chức được 16 lần với 7.741 đề tài dự thi, trong đó 1.425 đề tài đoạt giải. Việc có 55 tỉnh, thành phố tham gia là một minh chứng cho thấy, Quỹ đã khơi dậy sự đam mê sáng tạo của các thanh, thiếu nhi, hun đúc mong muốn trở thành những nhà sáng tạo, nhà khoa học và nhà sáng chế, những công dân trẻ tài năng của đất nước.

Với những thành tích đạt được trong những năm qua, Quỹ VIFOTEC đã được Nhà nước tặng thưởng nhiều Huân chương Lao động. Quỹ đã thực hiện một cách sinh động và hiệu quả lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Sáng kiến và kinh nghiệm là của quý của dân tộc, chúng ta phải ra sức làm cho nó dồi dào và lan rộng mãi”.