Ảo tưởng ăn da bổ sung collagen

Nhiều người tưởng rằng ăn da sẽ đẹp da, vì giúp bổ sung collagen, khiến da sẽ đỡ già, đỡ nhăn. Nhưng "sự đời" đâu có đơn giản như vậy.

Vì đâu da ta nhăn?

Ở lớp bì của da có hai thành phần đóng vai trò quan trọng trong sự định hình các đường nét của khuôn mặt, đó là collagen (sợi tạo keo) và elastin (sợi đàn hồi).

Sự thoái biến của cơ thể theo năm tháng và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ làm lượng collagen bị mất đi khoảng 1,5% mỗi năm. Các sợi collagen suy giảm không chỉ về số lượng mà cả chất lượng. Tốc độ tổng hợp collagen bị chậm lại nhưng tốc độ phân huỷ gia tăng. Trong khi đó collagen là thành phần chính của các mô liên kết, có khả năng đàn hồi và chịu lực rất cao. Với da, nó quyết định sự săn chắc, vì thế khi collagen giảm sút, cấu trúc da sẽ bị yếu. Từ đó, các nếp nhăn, các rãnh trên da hình thành. Cùng với collagen, các sợi elastin đảm nhận tính linh hoạt của các mô trong cơ thể. Chúng cũng bị suy giảm do tuổi. Hai thành phần này khi mất đi sẽ ảnh hưởng đến hình dáng gương mặt và làn da. Da sẽ bị chùng nhão, bị chảy, khuôn mặt võng xuống, có vẻ như bạnh ra. Điều này thấy rõ khi bước vào tuổi 40.

Ăn nhiều da chỉ béo thêm

Nhiều người khuyên nhau ăn da để cung cấp thêm collagen và elastin, nghĩ rằng đây là phương pháp an toàn mà lại đánh thẳng vào nguyên nhân tạo ra các nếp nhăn da (do thiếu collagen), rằng ăn da thì da được nuôi dưỡng từ... bên trong. Có đúng vậy không?

Chất da (của gà, vịt, heo, bò, cá...) là những protein ngoại sinh, được thuỷ phân một phần trong dạ dày và hầu như trọn vẹn tại ruột, thông qua một men tiêu hoá là men pepsin. Men này cắt nhỏ các protein để cho ra các axit amin và các peptid (là chuỗi các axit amin kết hợp với nhau). Như vậy dù là da con gì cũng đều được nghiền nhuyễn, biến thành các đơn vị nhỏ nhất để hấp thu tại ruột và sau đó khuếch tán vào máu. Quá trình đồng hoá tiếp theo của cơ thể sẽ tạo ra protein cần thiết cho người dựa vào nguyên liệu là các peptid, các axit amin đã được tạo ra theo cách trên. Protein từ da động vật đưa vào qua thực phẩm sẽ được dùng chung cho nhu cầu của toàn cơ thể, chứ không chỉ riêng hình thành collagen tại da người. Hơn thế, collagen của da người có cơ chế tạo thành riêng, không giống da động vật, với lượng lớn là hai loại axit amin: proline và glycin.

Sự thiếu hụt collagen ở người có tuổi không chỉ do thiếu hụt về lượng, mà còn cả về chất. Sự thiếu hụt ấy xuất phát từ nguồn gốc sâu xa là sự lão hoá chung của toàn cơ thể. Đây là quy luật không thể tránh khỏi cho mọi sinh vật, được quy định bởi gene và chịu tác động phần nào từ lối sống và môi trường. Điều đó cho thấy chất dinh dưỡng từ da được cung cấp qua thực phẩm sẽ không giúp cải thiện được bao nhiêu. Không những thế, ăn da động vật là điều không được khuyến cáo cho người thừa cân, béo phì, người có rối loạn chuyển hoá chất lipid... Trong khi đó, tuổi trung niên và cao niên lại thường phải đối mặt với các vấn đề sức khoẻ này.