4 bức thư Bác Hồ gửi đồng bào, chiến sĩ Thủ đô

Làng hoa Nhật Tân độ xuân về. Ảnh: NA

Đón Tết Đinh Hợi năm nay, Hà Nội lại bồi hồi nhớ về Tết Đinh Hợi cách đây tròn 60 năm. Tết kháng chiến đầu tiên. Tết cả thành phố chiến đấu vô cùng anh dũng, giành giật với địch từng tấc đất, từng góc phố, một lòng một dạ “Hà Nội quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”...

Trongkhông khí sục sôi kháng chiến và trong thời khắc thiêng liêng chuyển mùa ấy, ngày 27 tháng 1 năm 1947, Bác Hồ đã gửi thư cho các chiến sĩ cảm tử quân Hà Nội. Trong thư Người viết: Các em là đội cảm tử. Các em quyết tử để cho Tổ quốc quyết sinh. Các em là đại biểu cái tinh thần tự tôn, tự lập của dân tộc. Tinh thần quật cường đó, là sự tiếp nối truyền thống lịch sử vốn có từ hàng ngàn đời của dân tộc Việt Nam. Cuối thư, Người căn dặn các chiến sĩ Hà Nội 4 điều:Phải hết sức khôn khéo, nhanh chóng, bí mật; phải rút kinh nghiệm hằng ngày, hằng giờ; phải hết sức cẩn thận và luôn có sáng kiến để lợi dụng thời cơ;phải tuyệt đối đoàn kết. Những lời biểu dương, những lời dặn dò của Bác thật thiêng liêng, động viên, khích lệ đồng bào, chiến sĩ Thủ đô kiên cường hơn, anh dũng hơn trong suốt 60 ngày đêm khói lửa, quyết tử bảo vệ Thủ đô thân yêu, xứng đáng mở đầu cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp của cả dân tộc Việt Nam.

Những năm đầu kháng chiến, khó khăn chồng chất, cùng lúc chúng ta phải đương đầu với nhiều kẻ thù, cả giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Lịch sử đặt lên vai Chủ tịch Hồ Chí Minh những trọng trách thậtto lớn. Dù việc nước, việc quân bộn bề, Bác Hồ vẫn dõi theo từng ngày cuộc kháng chiến gian khổ nhưng vẻ vang. Tháng 2 năm 1948, nhận được thư của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô (Đoàn 29) báo cáo về trận đánh thắng ngày 8 tháng 1 năm 1948 của đơn vị, Bác đã viết thư trả lời, động viên, khích lệ Trung đoàn. Người biểu dương những thành tích trong chiến đấu, trong huấn luyện, trong công tác của cán bộ, chiến sĩ. Người nhắc nhở đơn vị: Cần rút kinh nghiệm trận đánh và phải luôn luôn gần gũi dân, phải làm sao cho dân mến, dân tin. Lá thư ấy, không chỉ của riêng Trung đoàn Thủ đô, của riêng Đoàn 29, mà là của chung, là biểu hiện cụ thể niềm tin yêu Bác Hồ gửi gắm đồng bào, chiến sĩ Hà Nội.

Theo cuốn “Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội - Biên niên sự kiện (1945 - 1969)” thì năm 1949 có hai sự kiện, đó là tháng 2, Bác gửi thư cho Đội du kích Thủ đô và tháng 4, Người gửi thư cho đồng bào Hà Nội. Trong thư gửi Đội du kích, ngoài việc biểu dương, khen ngợi thành tích, Bác còn nhắc nhở về tác chiến quân sự rất quan trọng: “Hà Nội là quả tim quân sự, chính trị, kinh tế của địch, du kích và Vệ quốc quân phải thường xuyên quấy rối quả tim của địch cho đến ngày ta tổng phản công”. Người cũng tin tưởng rằng: “Du kích Thủ đô đã oanh liệt lập công đầu, tôi chắc rằng từ đây du kích Thủ đô sẽ lập công nhiều hơn nữa, to hơn nữa”.

Trước khi nhận thư của Bác Hồ, hoạt động vũ trang của các đội du kích Thủ đô đã rất sôi nổi, liên tục lập thành tích. Trong năm 1948, ngày 1-11, du kích Nhật Tân đánh mìn lật xe tăng địch trên đê sông Hồng; đêm 8-11, du kích phối hợp với bộ đội diệt đồn Đại Mỗ của giặc; đêm 15-11, du kích quấy rối ở phía Bắc thành phố và khu vực Nhà máy Nước, cầu Long Biên; đêm 4-12, đốt kho xăng Cầu Đất, thiêu cháy 36 ngàn lít xăng... Sau khi nhận được thư Bác, các đội du kích nội, ngoại thành càng phát triển và vững mạnh, nhiều đội đã lập được chiến công mới xuất sắc, như du kích Nam Dư Hạ, ngày 27-3-1949, được Chính phủ tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba.

Đầu năm 1949, ta đã thực hiện được chủ trương biến vùng sau lưng địch thành tiền phương kháng chiến chống Pháp. Nhưng kẻ thù cũng điên cuồng, không từ một âm mưu nào để biến vùng chúng tạm chiếm thành sào huyệt chống lại quân và dân ta. Từ chiến khu Việt Bắc, hằng ngày, hằng giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn dõi theo mọi diễn biến ở Hà Nội. Với tất cả sự cảm thông, yêu mến và tin tưởng sâu sắc, Người đã viết những dòng thắm thiết gửi đồng bào: “Đồng bào trong và ngoại ô Hà Nội đương đầu với giặc Pháp trước hết, lâu hơn hết. Vì vậy, mà hy sinh đau đớn, cực khổ nhiều hơn hết. Mà cũng trung thành, gan góc, kiên quyết hơn hết”. Trong thư, Người còn động viên đồng bào Hà Nội trước đã cố gắng, nay cố gắng thêm; trước đã đoàn kết, nay đoàn kết hơn; tìm mọi cách để phá hoại giặc, để giúp chiến sĩ ta.

Năm tháng đã qua đi, nay đọc lại những bức thư Bác Hồ gửiđồng bào, chiến sĩ Hà Nội, càng thấm thía hơn công lao trời biển và sự ân cần sâu sắc của Người đối với Thủ đô. Suốt cuộc đời, dù bận trăm ngàn công việc quốc gia đại sự, cả khi tuổi cao, bệnh nặng, cả những giờ phút cuối cùng trước lúc về cõi vĩnh hằng, Bác cũng nghĩ đến nhân dân, cũng tìm đến với nhân dân một cách tự nhiên, dung dị, gần gũi vô cùng, theo một phong cách chỉ Người mới có. Bởi vậy, đồng bào, chiến sĩ Thủ đô mãi mãi hướng về Người, kính yêu Người với tình cảm và lòng biết ơn đặc biệt.

Kim Dung