4,3% nữ giới 11-18 tuổi hút thuốc lá điện tử, ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi

Sáng 26-5, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (từ ngày 25 đến 31-5) với chủ đề “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá”.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, kết quả 10 năm thi hành Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành giảm trung bình 0,5%/năm; từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023.

Bên cạnh đó, tỷ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên cũng đã giảm, trong đó ở nhóm 13-17 tuổi giảm từ 5,36% năm 2013 xuống còn 2,78% năm 2019; ở nhóm 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống còn 1,9% năm 2022.

Đồng thời, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể ở nơi cộng cộng, nơi làm việc và ở hộ gia đình. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, những thành tựu này có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng thuốc lá thế hệ mới, chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt là trong giới trẻ.

Kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Y tế công cộng tại 11 tỉnh, thành phố trong học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong nhóm tuổi này tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023; ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Đặc biệt ở nhóm nữ giới từ 11-18 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3%. Kèm theo đó là các hệ lụy về chất lượng giống nòi do việc người trong độ tuổi sinh sản hút thuốc lá.

Đề cập đến tác hại của thuốc lá mới với giới trẻ, theo Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, những sản phẩm này khiến những người trẻ tuổi làm quen với nicotine và khiến họ bị lôi cuốn, có nguy cơ nghiện lâu dài và gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe.

“WHO tin rằng, chỉ có lệnh cấm hoàn toàn đối với các sản phẩm thuốc lá điện tử mới có thể bảo vệ hiệu quả những người trẻ tuổi của Việt Nam khỏi tác hại của chúng. Do đó, chúng tôi kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà lập pháp ban hành lệnh cấm hoàn toàn càng nhanh càng tốt đối với các sản phẩm này”, Tiến sĩ Angela Pratt nhấn mạnh.

Ngoài ra, Tiến sĩ Angela Pratt nêu vấn đề, thuốc lá ở Việt Nam cực kỳ rẻ, vì thuế thấp. Điều này có nghĩa là giá cả không tạo được rào cản ngăn ngừa những nhóm trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc và không khuyến khích những người hiện đang hút, bỏ thuốc lá. Vì vậy, tăng thuế thuốc lá để giúp “tiêm phòng” cho thanh niên Việt Nam khỏi tác hại của việc sử dụng thuốc lá suốt đời.

“Hai hành động: Cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và tăng thuế thuốc lá sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu của chương trình sức khỏe Việt Nam và các cam kết quốc tế đối với các mục tiêu phát triển bền vững”, Tiến sĩ Angela Pratt nói.