2015: Cơ bản chấm dứt tình trạng "xin-cho" trong đầu tư XDCB

Chia sẻ với tâm tư của các đại biểu Quốc hội về việc Chính phủ xin bổ sung một số dự án mới sử dụng trái phiếu Chính phủ chỉ chưa đầy 6 tháng sau khi Quốc hội phê duyệt danh mục các công trình sử dụng trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2011-2015, Bộ trưởng cho biết, 5 dự án xin bổ sung có số vốn rất nhỏ so với các dự án đã được bố trí và Chính phủ vẫn tuân thủ nghiêm nghị quyết của Quốc hội về bố trí vốn. 5 dự án mới xin bổ sung này sẽ lấy vốn từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ dự phòng và cũng sẽ không cắt giảm vốn để đối ứng sang từ bất cứ dự án nào đã được phê duyệt.

Trước băn khoăn về kỷ luật thực thi ngân sách của nhiều đại biểu, Bộ trưởng cho biết, trước kia, nguồn vốn trái phiếu được bố trí hàng năm và thường bố trí ít, sau đó, các địa phương thường "xin" thêm và như vậy, không tránh được tình trạng chạy chọt, xin-cho và khiến nhiều dự án rất dở dang, dàn trải. Nhưng từ kỳ họp thứ 2 của Quốc hội, chúng ta đã có cuộc cách mạng về bố trí vốn khi Quốc hội quyết định bố trí vốn trái phiếu cho cả giai đoạn 5 năm và có danh mục cụ thể. Đặc biệt, các dự án này đều do địa phương và các bộ xin sử dụng vốn tự quyết định dự án, mức vốn đầu tư... Dự án nào do địa phương, bộ nào quyết định thì địa phương, bộ đó phải tự chịu trách nhiệm. Bộ trưởng cho rằng, nếu thực thi được việc này thì đến năm 2015, nước ta cơ bản chấm dứt được tình trạng đầu tư dàn trải.

"Chính phủ đã bố trí nguồn vốn trái phiếu Chính phủ theo đúng nguyên tắc đã được Quốc hội thông qua và theo quy trình chặt chẽ. Để minh bạch và không tiêu cực, Chính phủ đã yêu cầu các bộ, địa phương sử dụng vốn bố trí vốn cho từng dự án dựa trên tổng mức vốn đã được phê duyệt, việc chọn công trình là do bộ trưởng bộ đó và chủ tịch UBND các tỉnh quyết định, Bộ KH&ĐT không bố trí bất kỳ danh mục nào nữa và gần như quyền bố trí do các địa phương và các bộ trưởng sử dụng vốn. Đây là một đổi mới rất lớn để minh bạch", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng cũng cho biết, các danh mục dự án đã được bố trí vốn trái phiếu Chính phủ đều là những dự án đang thi công, không có dự án mới. Chính phủ kiên quyết thực hiện nguyên tắc các công trình chưa khởi công thì không được khởi công nữa và không được đưa vào danh mục. Đến giờ này, Chính phủ cơ bản đã giao hết nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho các địa phương, theo đúng danh mục trình của các địa phương, các bộ.

Giải thích việc tại sao có tỉnh được bố trí vốn nhiều, có tỉnh được cấp ít, Bộ trưởng cho biết, do nguồn vốn được phân theo danh mục cũ nên có những tỉnh đã hết danh mục, có những tỉnh thì còn rất nhiều. Chính vì vậy, với những tỉnh còn ít danh mục, Bộ KH&ĐT đề nghị bố trí gần như 100% số vốn, những tỉnh có nhiều dự án thì chỉ bố trí được khoảng hơn 20% nhu cầu.

Bộ trưởng cũng cho biết, sắp tới, Chính phủ cũng sẽ thực hiện việc bố trí vốn ngân sách theo nguyên tắc "một cục", cho giai đoạn từ nay đến năm 2015 để các bộ, địa phương tự lựa chọn công trình mà bố trí vốn, không đơn vị, địa phương nào phải "chạy" nữa.

"Đây là sự minh bạch và cũng là cách để chấm dứt việc xin - cho. Chúng tôi thấy rất áp lực khi thực hiện việc này nhưng vẫn phải làm. Tôi rất hi vọng Quốc hội sẽ tham gia giám sát và thanh tra việc này", Bộ trưởng nói.