104.000 tỷ đồng vốn trung ương cho phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Bố trí đủ vốn cho chương trình

Trả lời chất vấn của đại biểu Vương Thị Hương (Đoàn Hà Giang) về nguồn vốn cho chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết: Ủy ban đã phối hợp các bộ, ngành tham mưu Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí đủ vốn trung ương cho chương trình giai đoạn đến 2025 là 104.000 tỷ đồng; trong đó vốn đầu tư là 50.000 tỷ đồng và vốn sự nghiệp là 54.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong cơ cấu vốn, còn có vốn tín dụng là 19.700 tỷ đồng, vốn địa phương đối ứng hơn 10.000 tỷ đồng; huy động ngoài ngân sách hơn 2.000 tỷ đồng từ nguồn ODA.

Về giải pháp huy động nguồn vốn khác, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết: Ngay sau khi trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương quyết định đầu tư, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành để tham mưu Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng kế hoạch huy động các nguồn vốn khác ngoài ngân sách, gồm ODA, vốn các doanh nghiệp, các tổng công ty, nhưng đúng thời điểm năm 2021, 2022, đất nước gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, các doanh nghiệp cũng gặp nhiều thách thức, nên không đặt vấn đề huy động trong giai đoạn này.

Về vốn ODA, Ủy ban Dân tộc có dự án cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và một số bộ, ngành làm việc với Ngân hàng Thế giới để huy động ngân sách gần 9.000 tỷ đồng, hiện nay đã xây dựng xong khung chính sách, tiến hành khảo sát các địa phương để tập trung đầu tư cho 75 tuyến đường cho các xã đặc biệt khó khăn. Khung chính sách đã được Ngân hàng Thế giới chấp thuận, tuy nhiên, trong quá trình đàm phán năm 2022 vẫn còn một số vấn đề vướng mắc khi Chương trình mục tiêu quốc gia chưa triển khai, nên chưa giải ngân vốn nhà nước. Cùng áp lực trần nợ công, một số bộ, ngành cân nhắc dừng việc này để đợi thời điểm thích hợp. Ngân hàng Thế giới thống nhất dừng lại đến hết năm tài khóa 2022. Ủy ban Dân tộc sẽ phối hợp các bộ, ngành để báo cáo Chính phủ cho tiếp tục nghiên cứu, đàm phán lại.

Phân cấp tối đa

Bên cạnh đó, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa), đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn Quảng Nam) và các đại biểu Quốc hội khác đã bày tỏ sự quan tâm và chất vấn Bộ trưởng Hầu A Lềnh về việc chậm triển khai chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Trả lời chất vấn của các đại biểu, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh nhận định, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 gặp nhiều khó khăn nhất trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Bộ trưởng chia sẻ với những trăn trở của tất cả các cấp, các ngành bởi chương trình rộng lớn và triển khai ở địa bàn khó khăn, phức tạp. Các dự án, các chính sách được tích hợp vào chương trình bao gồm cả chính sách của giai đoạn trước còn hiệu lực, đồng thời có những vấn đề đặt ra trong thực tiễn.

Đồng chí Hầu A Lềnh cho hay, trăn trở lớn nhất hiện nay là quá trình thực hiện trên thực địa bởi có những dự án triển khai cụ thể đến tận thôn bản, từng hộ gia đình. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, về cơ bản, văn bản hướng dẫn đã ban hành đầy đủ, tuy nhiên không tránh khỏi trong thực tế có những vấn đề phát sinh. Do đó, trung ương sẽ tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn tháo gỡ kịp thời những khó khăn cho địa phương. Đối với các địa phương, trong các văn bản hướng dẫn lần này, sẽ tăng cường phân cấp tối đa để địa phương quyết, tập trung nguồn lực để triển khai.

Trả lời chất vấn của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn Hà Nội) đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chủ quan và trách nhiệm của Bộ trưởng về vấn đề chậm triển khai chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, đồng chí Hầu A Lềnh cho biết, Ủy ban Dân tộc đã báo cáo và nhận trách nhiệm trước Chính phủ về vấn đề này. Chính phủ cũng đã nhận trách nhiệm trước Quốc hội tại kỳ họp thứ tư và đã chỉ đạo quyết liệt, đến thời điểm này cơ bản hoàn thành tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, đến hết quý I-2023, đã có hơn 100 ý kiến, kiến nghị, đề xuất của các bộ, ngành, địa phương về chương trình. Thủ tướng Chính phủ đã có công điện giao các bộ, ngành xử lý. 3 vấn đề cần xử lý, gồm các khó khăn, vướng mắc cần giải đáp trong các thông tư, văn bản hướng dẫn đã được 15 bộ, ngành giải đáp xong, với 121 khó khăn, vướng mắc, trước ngày 30-3-2023.

Đối với các văn bản, thông tư của các bộ, ngành còn bất cập, chồng chéo cần điều chỉnh, sửa đổi, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, đã sửa xong. “Có thể nói đến thời điểm này, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã được các bộ, ngành hoàn thành, làm cơ sở cho các địa phương triển khai”, Bộ trưởng nói.