Ngày 8-7, một quan chức cấp cao Mỹ cho rằng yêu sách của Bắc Kinh về chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông là mơ hồ và những hành động của Trung Quốc đã làm gia tăng căng thẳng. Quan chức trên ở trong thành phần phái đoàn tháp tùng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tới Bắc Kinh cùng ngày để tham dự Đối thoại Kinh tế và chiến lược Mỹ - Trung lần thứ 6.
Hãng Thông tấn Pháp AFP dẫn lời quan chức Mỹ không nêu tên nhận định cái gọi là "đường 9 đoạn" của Trung Quốc là mơ hồ, khó hiểu. Quan chức này nêu rõ những căng thẳng gia tăng "rất liên quan đến Mỹ với tư cách một cường quốc ở Thái Bình Dương, một cường quốc thương mại, một bên sử dụng quan trọng các tuyến đường biển, đồng thời là người bảo đảm sự ổn định lâu dài tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương". Theo quan chức này, Trung Quốc đã tuyên bố cam kết thực hiện các biện pháp ngoại giao và hòa bình để giải quyết các yêu sách và Mỹ "muốn Trung Quốc tôn trọng điều đó và giữ lời".
Cũng theo AFP, các quan chức Mỹ cùng đi với Ngoại trưởng Kerry tới Bắc Kinh cho biết, họ ngày càng quan ngại về khả năng các biện pháp quân sự, bán quân sự, các lực lượng bảo vệ bờ biển được sử dụng để thúc đẩy các yêu sách chủ quyền. Mỹ cũng cáo buộc Trung Quốc có những hành vi gây mất ổn định, đồng thời hối thúc Bắc Kinh duy trì tự do hàng hải trên các tuyến đường thủy quan trọng.
* Ngày 7-7, Đại sứ Việt Nam tại Thái Lan Nguyễn Tất Thành đã có bài viết "Ai là kẻ gây bất ổn tại Biển Đông - Vài lời với Đại sứ Ninh Phú Khôi" đăng trên Báo Matichon (Thái Lan) phản bác những luận điệu sai trái của Đại sứ Trung Quốc tại Thái Lan về vấn đề Biển Đông.
Trước đó ngày 23-6, cũng trên chính tờ báo này, Đại sứ Trung Quốc đã trình bày quan điểm của ông về vấn đề Biển Đông, trong đó có nhiều lập luận thiếu cơ sở. Trong bài viết của mình, Đại sứ Nguyễn Tất Thành cho rằng, thông tin mà Đại sứ Ninh Phú Khôi nêu trong bài cho rằng "Việt Nam quấy rối hoạt động của Trung Quốc" thực chất là chép lại từ tài liệu ngày 8-6-2014 công bố trên trang mạng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Theo Đại sứ Thành, cả tài liệu này cũng như trong các cuộc họp báo khác nhau, đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa bao giờ đưa ra được bằng chứng thuyết phục và khách quan để chứng minh luận điểm của mình. Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, các bạn đọc Thái chắc không khó kiểm chứng được từ các nguồn thông tin công khai và khách quan để thấy được đúng sai trong các thông tin mà Đại sứ Ninh đã nêu.
Thực tế là hoạt động trái phép của giàn khoan Trung Quốc cũng như hành động hung hăng, vô nhân đạo của các tàu hộ tống giàn khoan của Trung Quốc trong vùng biển của Việt Nam đã được thông tin đầy đủ bởi nhiều cơ quan truyền thông cả trong và ngoài khu vực, của các nước phát triển và đang phát triển. Các phóng viên nước ngoài, các nhà bình luận quốc tế hay các học giả và chính giới đều có chung nhận định rằng chính hành động đơn phương, khiêu khích không phù hợp với luật pháp quốc tế, trái với Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) của Trung Quốc là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình hình căng thẳng hiện nay.
Các hành động của Trung Quốc trong vụ giàn khoan Haiyang Shiyou - 981 (Hải Dương - 981) đã thể hiện khoảng cách rất lớn giữa lời nói và việc làm của Trung Quốc.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.