Ý thức của người dân - Yếu tố quan trọng

Để khắc phục, cải tạo môi trường nước của hai con sông, thành phố Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân và cơ quan quản lý cả về trật tự đô thị, an toàn xã hội, vệ sinh môi trường và nếp sống văn minh, góp phần xây dựng Thủ đô xanh, sạch, đẹp...

Sông Tô Lịch dài khoảng 13,5km, bắt nguồn từ cống Phan Đình Phùng chảy qua nhiều tuyến phố trong nội thành, rồi đổ ra sông Nhuệ qua đập Thanh Liệt. Hằng ngày, sông Tô Lịch phải tiếp nhận hàng nghìn mét khối nước thải sinh hoạt và công nghiệp phần lớn chưa qua xử lý, nên mặc dù đã được cải tạo, nạo vét và kè bờ, song nước sông đang bị ô nhiễm nặng. Ngoài ra, tình trạng đổ trộm rác thải sinh hoạt, phế thải xây dựng xuống lòng sông, khu vực hành lang sông và tình trạng họp chợ trái phép dọc hai bên bờ sông vẫn diễn ra thường xuyên, khiến nước sông ngày càng ô nhiễm nặng hơn, làm mất mỹ quan đô thị...

Sông Kim Ngưu là một nhánh của sông Tô Lịch, dài khoảng 4,5km, kéo dài từ cầu Kim Ngưu đến cuối địa phận phường Yên Sở (Hoàng Mai) cũng tương tự. Tình trạng ô nhiễm của hai dòng sông này đã và đang ảnh hưởng đến cảnh quan và môi trường chung của thành phố.

Tình trạng ô nhiễm nước sông Tô Lịch, Kim Ngưu được UBND thành phố Hà Nội xác định là một trong những vấn đề môi trường bức xúc và đã chỉ đạo các sở, ngành triển khai nhiều giải pháp quản lý đồng bộ, kết hợp nghiên cứu tìm ra các phương án tối ưu để cải thiện và bảo vệ môi trường. Nhiều chương trình, dự án, nạo vét, cải tạo, nâng cấp lòng dẫn kết hợp với làm đường giao thông cải thiện môi trường; chỉnh trang, nâng cấp công trình ven sông Tô Lịch, Kim Ngưu đã được triển khai, bước đầu đem lại hiệu quả thiết thực. Ngày 27-8-2013, UBND TP Hà Nội tiếp tục ban hành Kế hoạch số 140/KH-UBND về tăng cường quản lý trật tự giao thông, đô thị, an toàn xã hội và vệ sinh môi trường dọc tuyến sông Tô Lịch và Kim Ngưu. Sau gần hai tháng triển khai, với sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, đơn vị chức năng liên quan, chính quyền các quận, huyện trên lưu vực sông, kết quả thu được rất khả quan. Thay đổi rõ nhất là ý thức, trách nhiệm của chính quyền và người dân trong công tác bảo vệ môi trường. 100% quận, huyện nằm trên lưu vực hai con sông đã vận động nhân dân tổng vệ sinh dọc tuyến sông vào sáng thứ bảy hằng tuần. Điển hình là quận Cầu Giấy, trong buổi sáng thứ bảy ngày 21-9 đã huy động hơn 1.000 người dân tham gia thu dọn vệ sinh 5,3km đường bờ sông Tô Lịch, thu nhặt được 5 xe ô tô rác, phế thải xây dựng, chăm sóc 400 cây xanh... Bên cạnh đó là sự tham gia tích cực của các đơn vị sự nghiệp môi trường của thành phố. Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã bố trí công nhân cùng hàng chục phương tiện, dụng cụ chuyên dụng triển khai vớt rác, nạo vét bùn, khơi thông dòng chảy gần 13km sông; Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội huy động hàng trăm công nhân, xe chuyên dụng tiến hành phát quang bụi rậm, rửa đường, vỉa hè, thu dọn được hơn 330m3 đất, phế thải, rác thải... Để giảm lượng nước thải chưa qua xử lý đổ ra sông Tô Lịch, trong năm 2014, Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ triển khai chương trình tuyên truyền sử dụng chế phẩm sinh học làm sạch nước tại khoảng 10.000 hộ gia đình trên lưu vực sông. Cùng với các biện pháp tăng cường công tác vệ sinh môi trường, cải thiện cảnh quan hai bên bờ sông, công tác bảo đảm trật tự giao thông, quản lý chỉnh trang đô thị cũng được các sở, ban, ngành và chính quyền địa phương tích cực triển khai. Nhiều trường hợp lấn chiếm vỉa hè, bục, bệ, biển quảng cáo, rao vặt không đúng quy định dọc hai bên bờ sông đã được xử lý; công tác tuyên truyền người tham gia giao thông chấp hành đúng luật lệ và xử lý các trường hợp vi phạm được tăng cường… Nhờ đó, bộ mặt đô thị các tuyến phố dọc hai con sông được cải thiện đáng kể.

Những kết quả đã đạt được trong công tác cải thiện, bảo vệ môi trường sông Kim Ngưu và sông Tô Lịch thời gian qua là nhờ sự quyết tâm, tích cực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ của UBND thành phố, các sở, ban, ngành, các đơn vị chức năng liên quan và các cấp chính quyền địa phương. Tuy nhiên, để duy trì được những kết quả này, rất cần sự chung tay của cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng đang sinh sống và làm việc trên lưu vực các sông. Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát lại hiện trạng sông Tô Lịch, Kim Ngưu; đẩy nhanh tiến độ dự án xây dựng hai nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, Phú Đô; triển khai dự án bổ cập nước cho sông Tô Lịch từ sông Nhuệ. Với sự tham gia quyết liệt, nhiệt tình của cả chính quyền và người dân, hy vọng trong tương lai, sông Tô Lịch, Kim Ngưu sẽ không còn là một vấn đề môi trường bức xúc của thành phố, góp phần đem lại bộ mặt, cảnh quan đô thị xanh - sạch - đẹp cho Thủ đô Hà Nội.