Xét tuyển nguyện vọng bổ sung: Nhiều trường gặp khó dù cơ chế thoáng

Thu hút thí sinh nhờ ưu thế tuyển dụng

Diễn biến của 2 đợt xét tuyển đầu tiên đã phần nào cho thấy triển vọng việc làm là yếu tố tác động mạnh tới quyết định chọn ngành, trường của thí sinh. Mặc dù hiện tượng đổ xô vào các ngành kinh tế, tài chính đã có xu hướng giảm đi sau cảnh báo về sự dư thừa nhân lực từ các nhà quản lý giáo dục, có một thực tế là các ngành thuộc khối này vẫn dễ tuyển sinh hơn các ngành thuộc khối kỹ thuật hay nông lâm. Ở đợt xét tuyển thứ hai, ngành có điểm trúng tuyển cao thứ nhì của Học viện Nông nghiệp Việt Nam là Kế toán với 21,5 điểm, còn ngành Kinh tế là 16 điểm. Sang tới đợt xét thứ ba, những ngành Kế toán, Kinh tế, Quản trị kinh doanh đã không cần phải tuyển thêm thí sinh cho đủ chỉ tiêu.

Kỳ thi năm nay ghi nhận một hiện tượng nổi bật là điểm trúng tuyển của khối trường công an rất cao, thậm chí ở một số ngành không kém điểm vào trường y, dược. Một trong các lý do dẫn tới hiện tượng nói trên là số thí sinh đăng ký xét tuyển vào khối trường công an năm nay tăng gấp rưỡi so với năm 2014. Học viện An ninh nhân dân có điểm chuẩn ngành Công nghệ thông tin khối A là 27,5 điểm đối với nam và 29 đối với nữ, ngành Điều tra trinh sát là 27 điểm với nam và 28,75 đối với nữ; ngành Luật là 26,5 cho nam và 29,25 cho nữ.

Ở khối C, thí sinh nữ phải đạt 29 điểm thì mới đỗ vào ngành Điều tra trinh sát và 30 điểm thì mới vào được ngành Luật (tăng 4 điểm so với năm 2014). Như vậy, Học viện An ninh nhân dân có điểm chuẩn cao nhất từ trước tới nay. Đó cũng là tình hình chung của Trường ĐH Phòng cháy chữa cháy, Trường ĐH Cảnh sát nhân dân, Học viện Chính trị Công an nhân dân, ĐH Kỹ thuật hậu cần Công an nhân dân. Đáng chú ý, có những thí sinh đạt 27 điểm mà vẫn sẵn lòng đăng ký học trung cấp trong ngành công an, chủ yếu vì lợi thế tuyển dụng sau tốt nghiệp.

Trường "ăn không hết", trường "lần chẳng ra"

Trong khi đó, nhìn chung, càng vào các đợt xét tuyển cuối thì các trường chưa đủ chỉ tiêu càng khó tuyển thí sinh. Theo phân tích từ kết quả kỳ thi THPT quốc gia vừa qua của Bộ GD-ĐT, có gần 640.000 thí sinh có điểm xét tuyển đạt từ điểm sàn 12 điểm trở lên, trong đó, số thí sinh đạt từ 15 điểm trở lên là hơn 530.000. Bộ GD-ĐT cho biết, so với chỉ tiêu tuyển sinh bậc ĐH, CĐ của các trường thì số thí sinh có điểm trên sàn đã nhiều gấp 1,52 lần. Kết thúc đợt xét tuyển nguyện vọng 1, có 370.000 thí sinh đã trúng tuyển ĐH, CĐ. Như vậy, nguồn tuyển còn đến hơn 260.000 thí sinh, trong đó có hơn 230.000 thí sinh đạt từ 15 điểm trở lên. Theo Bộ GD-ĐT, chỉ tiêu nguyện vọng bổ sung là khoảng 120.000, tức là nguồn tuyển vẫn còn dồi dào. Thế nhưng, trong khi có những trường "ăn không hết" thì vẫn có nhiều trường "lần chẳng ra".

Nhiều ý kiến đã cho rằng cái khó của các trường đến từ việc thí sinh có nhiều sự lựa chọn, cũng có thể coi là một sự bất cập: Thí sinh đăng ký 4 ngành của cùng một trường cho nguyện vọng 1. Rất khó để 4 ngành đó đều là ngành ưa thích của thí sinh. Tuy nhiên, khi đã trúng tuyển 1 trong 4 ngành đã đăng ký ở nguyện vọng 1, các em không thể rút lại để xét tuyển vào các trường khác nữa, do đó, lượng thí sinh ở các đợt sau giảm đáng kể. Nhiều em có thể bị trượt sau đợt xét tuyển đầu, đã không tham gia các đợt sau mà tìm cho mình hướng đi khác. Chưa kể, thí sinh hiện nay đã có ý thức hơn trong việc lựa chọn trường uy tín để học thay vì "đăng ký đại" vào một trường để có chỗ học.

Các trường CĐ, TCCN nêu ra xu hướng "sính đại học" để giải thích cho tình trạng khó tuyển của mình. Điều này, năm nay có vẻ như lại được làm trầm trọng thêm bởi cơ chế tuyển sinh khá thoáng của Bộ GD-ĐT. Các trường xét tuyển theo đề án tuyển sinh riêng, vừa có thể dựa trên kết quả thi THPT quốc gia vừa dựa trên kết quả học phổ thông. Với cánh cửa rộng như vậy thì việc thí sinh hướng tới các trường ĐH là điều dễ hiểu.

Ngoài ra, cụm từ thường thấy ở các trường khó tuyển sinh là "tuyển không đủ chỉ tiêu". "Chỉ tiêu" này chính là quy mô thí sinh tối đa do các trường tự xác định phù hợp với quy định và điều kiện bảo đảm chất lượng của trường. Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Quyền Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH cho rằng: Trên thực tế, quy mô đào tạo của hầu hết các trường ĐH ở Việt Nam thường lớn hơn so với quy mô của các trường ở các nước phát triển. Việc các trường tự xác định chỉ tiêu được cho là để các trường tự chủ về đào tạo, bao gồm tài chính và chất lượng dạy, đồng thời thí sinh sẽ chọn trường nào theo nhu cầu về đào tạo và của thị trường việc làm. Theo bà Kim Phụng, mấy năm nay, các trường dễ tuyển sinh, nhất là các trường khối công an, quân đội, vì sinh viên được bao cấp từ đầu, việc tuyển sinh đồng thời cũng là tuyển dụng nên thí sinh về cơ bản đã yên tâm có "đầu ra".

Thực tế từ một kỳ tuyển sinh có nhiều điểm mới một lần nữa đặt ra cho Bộ GD-ĐT cũng như xã hội vấn đề: Công tác tuyển sinh cần được thực hiện trên cơ sở cân đối giữa chỉ tiêu tuyển sinh và cơ cấu của thị trường lao động.