Xem kịch “Đạo học”

Vì Hoàng hậu chưa sinh Hoàng tử, nên việc chọn Thái tử chia hai phe. Một do Quốc Chẩn muốn Hoàng hậu sinh con trai, rồi lập. Một do Tể tướng Trần Chung xin lập Hoàng tử Vượng. Vua Minh Tông quá tin bọn nịnh thần, giết oan Quốc Chẩn, người có công, là chú ruột, là bố vợ mình. Biết cha bị bỏ rơi, đói khát, Lê Thánh Hoàng hậu lấy nước mắt của mình thấm áo cho cha uống.

Với quan điểm mới tái hiện lịch sử là cho ngày nay, đạo diễn Lê Hùng đã khắc họa thành công hình tượng vở diễn đẹp, giàu cảm xúc, hiện đại, khúc triết, hoành tráng, hấp dẫn. Đặc biệt, nổi bật lên là hình tượng Chu Văn An đức độ, yêu nước, nhân, trí, cương trực, dũng cảm. Giữa triều đình ông dám vạch mặt quan Tể tướng: lẽ ra phải hết lòng trung thành giúp vua được như vua Nghiêu, vua Thuấn, đằng này lại bè đảng với bọn gian tà, hãm hại người lương thiện, đẩy vua tới sai lầm. Việc dạy vua, ông tôn trọng 6 đức: nhân, trí, tín, trực, dũng, cương và tránh 6 mối hại là: ngu, đãng, tặc, giảo, loạn, cuồng. Ông dạy vua phải học để trở thành minh quân. Nhưng vua không lo học, ham chơi, trác táng, tham nhũng của dân và coi dân như rác.

Với dáng người cao, khuôn mặt đôn hậu, đôi mắt sâu, cử chỉ có hồn, nghệ sĩ Việt Thắng đã bộc lộ được cái thần của Chu Văn An: anh minh, thương dân, canh cánh nỗi lo giúp vua cải đạo, sửa đức. Nhưng vua Dụ Tông thất đức, không nghe lời những người chính trực, ăn chơi vô độ, làm cho dân nghèo, nước yếu. Ông phải than lên: "Mất lòng dân là mất tất cả hay sao?". Thật là xúc động. Việt Thắng đã diễn tả một Chu Văn An cương thường, cao thượng, trác việt, đau nỗi đau người thầy bất lực, bi hài khi ông quả quyết dâng sớ chém bảy nịnh thần. Vua Minh Tông do Vĩnh Xương thể hiện cũng bộc lộ được hình ảnh một ông vua thương dân, có trách nhiệm, cả tin, ân hận, phẫn uất vì Thái tử hư đốn. Ông nghẹn ngào cay đắng kêu lên: "Làm vua mà mắc tội với dân, không phải xin tha thứ hay sao?". Vai Quốc Chẩn của nghệ sĩ Đình Chiến thể hiện được tính trung quân, nghĩa khí, kiên cường. Xuân Bắc diễn đạt thái giám a dua, bất tài, gian tham, đồng lõa, xảo quyệt. Thúy Phương vai Trâu Canh, người gốc phương Bắc nham hiểm, độc ác và mưu mẹo. Ông lão của Khánh Toàn biểu đạt một người dân yêu nước, khuôn phép, quật cường, với câu nói: "Gốc của nước ở dân, lòng của dân ở nước. Khi nước có can qua thì dân xông lên gánh vác, khi nước yên bình thì đừng sách nhiễu đến dân". Dàn múa uyển chuyển, công phu và khá sống động. Phần thiết kế sân khấu của họa sĩ Doãn Bằng bố trí được nhiều điểm diễn tốt, tôn được chủ đề của vở diễn, phục trang phù hợp với thời đại.

Nhà hát Kịch Việt Nam mấy năm gần đây luôn cho ra những vở diễn có nội dung tư tưởng sâu sắc, có giá trị tốt với cuộc sống, với hình thức nghệ thuật đẹp, làm hài lòng khán giả.