Vừa học vừa “hóng” đề thi

Dự thảo mới nhất về việc tổ chức kỳ thi THPT quốc gia đã được Bộ GD-ĐT công bố ngày 18-12, trong đó có quy định chỉ tổ chức một loại cụm thi đặt tại các tỉnh, thành phố thay vì phân thành hai loại cụm thi (một đặt tại địa phương, dành cho thí sinh chỉ có nguyện vọng xét công nhận tốt nghiệp; một do trường ĐH tổ chức, dành cho thí sinh có nguyện vọng học ĐH, CĐ) như đã công bố cách đây vài tháng. Mỗi cụm thi có nhiệm vụ đảm đương việc tổ chức thi cho ít nhất thí sinh (TS) của 2 tỉnh; các cụm thi này đều do các trường ĐH chủ trì, thành phần tham gia coi thi gồm giảng viên ĐH và giáo viên THPT. Sự điều chỉnh này được hầu hết nhà trường, giáo viên và HS đồng tình ủng hộ, cho rằng đó là điều cần thiết trong bối cảnh năm đầu tiên thực hiện kỳ thi với khá nhiều điểm mới.

Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT vẫn chủ trương xem xét cho các tỉnh có điều kiện khó khăn được tổ chức cụm thi riêng dành cho các TS dự thi chỉ để xét công nhận tốt nghiệp THPT. Về điểm này, đã nảy sinh ý kiến trái chiều từ dư luận. Ý kiến của nhiều chuyên gia cho rằng, phương án cho TS thi tại địa phương là cần thiết đối với những tỉnh còn khó khăn, song không nên quy định đây chỉ là cụm thi dành cho TS chỉ có nguyện vọng xét công nhận tốt nghiệp. Tại Hà Nội, tuy không phải là địa phương thuộc diện được tổ chức cụm thi riêng nhưng cũng có nhiều trường nằm ở địa bàn xa như Ba Vì, Thạch Thất, Mỹ Đức… và tỷ lệ HS đăng ký dự thi ĐH hằng năm chưa tới mức tối đa. Khi được hỏi về chủ trương có cụm thi riêng cho TS chỉ dự thi để xét công nhận tốt nghiệp hầu hết các hiệu trưởng đều cho rằng nên mở ra nhiều cơ hội học tập cho tất cả, không nên hạn chế quyền lợi của HS.

Tuy nhiên, qua khảo sát, nhiều ý kiến cho rằng hằng năm có khoảng 20-30% HS THPT không có nhu cầu thi ĐH, việc phải tham gia một kỳ thi không cần thiết sẽ gây tốn kém và sự căng thẳng. Thực tế cho thấy các cụm thi thông thường được đặt tại địa bàn thuận lợi, nơi trung tâm và HS thành phố thường không bận tâm đến việc cụm thi đặt ở đâu, vì được bố, mẹ đưa đón, điều kiện, phương tiện đi lại khá thuận tiện. Nhưng, với HS vùng xa thì đó là cả một vấn đề. Đã có trường hợp TS vì đường sá xa xôi, không có kinh phí, không có người nhà đưa đón nên phải bỏ thi, việc lỡ dở tấm bằng tốt nghiệp THPT của một số TS có phần nguyên nhân từ đó. Ngoài ra, không nên quan niệm rằng những TS chỉ có nguyện vọng tốt nghiệp là vì học kém bởi trong số này có những em muốn đi du học hoặc theo học trung cấp, học các ngành năng khiếu... Về nguyên tắc, nguyện vọng của HS đến đâu thì nên tạo điều kiện để họ tham gia thi với mức độ tương ứng, như thế thì HS có thời gian chăm chút cho ước mơ của mình, không phải chịu thêm áp lực.

Vẫn "hóng" cấu trúc đề thi

Lần đầu tiên áp dụng kỳ thi "hai trong một" với khá nhiều điểm mới, hầu hết các thầy, cô giáo và HS đều bày tỏ mong muốn sớm được biết cấu trúc đề thi. TS Nguyễn Tùng Lâm, Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng cho rằng, để các trường có thể đáp ứng nhiệm vụ thực hiện chủ trương đổi mới về kiểm tra, đánh giá một cách hiệu quả thì phải sớm làm rõ yêu cầu của từng môn có trong kỳ thi sắp tới. Hiện nay, Bộ GD-ĐT mới chỉ công bố chung chung rằng "đề thi THPT quốc gia năm 2015 sẽ tương tự đề thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2014". Bộ nên có một số đề thi mang tính định hướng để các trường vận dụng. Giáo viên sẽ bám sát định hướng này để dạy, học trò cũng có hướng để ôn luyện một cách chủ động. Việc ban hành đề mẫu còn giúp cho thầy, trò các nhà trường tự đánh giá xem đã đáp ứng được yêu cầu ở mức độ nào, từ đó có sự điều chỉnh trong chỉ đạo, tổ chức và dạy học kịp thời nhằm nâng cao chất lượng kỳ thi.

Hiện nay, hầu hết trường THPT trên địa bàn Hà Nội đã tổ chức khảo sát nguyện vọng của HS. Việc dạy học, ôn tập được tổ chức theo nhóm nguyện vọng của HS về môn thi, khối thi, song vẫn chưa ổn định bởi chưa có "định dạng" đề thi. Ông Phạm Hữu Hoan, Trưởng phòng Giáo dục trung học (Sở GD-ĐT Hà Nội) cho biết: trong khi chưa có cấu trúc đề thi THPT quốc gia, sở chỉ đạo các nhà trường bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông để dạy học, quan tâm rèn cho HS cách vận dụng kiến thức vào thực tế. Với định hướng này, Sở GD-ĐT tin rằng, dù cấu trúc đề thi ra theo hình thức nào thì HS cũng có thể đáp ứng tốt.

Hiện nay Bộ GD-ĐT vẫn tiếp nhận ý kiến góp ý cho dự thảo quy chế tổ chức kỳ thi THPT quốc gia để có thể ban hành trước Tết Nguyên đán năm 2015. Như vậy, qua gần ba tháng chờ đợi - kể từ khi quyết định tổ chức kỳ thi "hai trong một" vào năm 2015 được công bố, giáo viên và HS vẫn "nhấp nhổm", vừa dạy - học vừa "hóng" cấu trúc đề thi.