Việt Nam và Brunei, Singapore thúc đẩy triển khai các thỏa thuận

Theo đặc phái viên, nhận lời mời của Quốc vương Brunei Darussalam Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah và Tổng thống nước Cộng hòa Singapore Tony Tan Keng Yam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Brunei Darussalam từ ngày 26-28/8 và tới Cộng hòa Singapore từ ngày 28-30/8. Kết thúc chuyến thăm, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam đã trả lời phỏng vấn báo chí, đánh giá về những kết quả nổi bật của chuyến thăm và phương hướng triển khai có hiệu quả những kết quả đạt được trong chuyến thăm.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết kết quả nổi bật chuyến thăm Brunei và Singapore vừa qua của Chủ tịch nước Trần Đại Quang?

Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Nhận lời mời của Quốc vương Brunei và Tổng thống nước Cộng hòa Singapore, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp Nhà nước tới Brunei từ ngày 26-28/8 và tới Cộng hòa Singapore từ ngày 28-30/8. Chuyến thăm tới hai nước diễn ra trong bối cảnh rất thuận lợi, khi quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa ta với Brunei và quan hệ Đối tác chiến lược với Singapore đang phát triển hết sức tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực. Các chuyến thăm lần này chuyển tải thông điệp của đường lối phát triển kinh tế-xã hội và đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XII, qua đó, tăng cường hơn nữa quan hệ của ta với các nước, cũng như vị thế của ta trong khu vực và quốc tế.

Đối với Brunei, hai nước đang hướng tới kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm 2017, trong khi Việt Nam và Singapore đang chuẩn bị kỷ niệm 3 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược (tháng 9/2016). Bên cạnh đó, chuyến thăm cũng diễn ra trong bối cảnh tình hình Biển Đông đang có những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, hòa bình và ổn định trong khu vực. Do vậy, chuyến thăm của Chủ tịch nước sẽ giúp tạo dựng quan hệ cá nhân gần gũi, khẳng định chính sách của ta đối với những nước láng giềng, bạn bè truyển thống, thúc đẩy lòng tin giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước, đồng thời đẩy mạnh hợp tác giữa ta với Brunei và Singapore trên các lĩnh vực như: chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, an ninh, quốc phòng, văn hóa, giao lưu nhân dân…

- Về chính trị, các nhà lãnh đạo của Brunei và Singapore đánh giá công cuộc Đổi mới của Việt Nam đạt nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội trong những năm qua tạo cho Việt Nam vị thế mới, và tin tưởng với đường lối được thông qua tại Đại hội Đảng lần thứ XII, Việt Nam sẽ tiếp tục thành công trong thời gian tới; đánh giá cao chuyến thăm là “dấu mốc lịch sử” và cho rằng đây là cơ hội tốt để hai bên thúc đẩy quan hệ hợp tác trên mọi lĩnh vực. Hai bên đánh giá cao quan hệ chính trị nói chung và quan hệ giữa Lãnh đạo hai nước nói riêng ngày càng gắn bó và tin cậy với việc thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao.

- Về hợp tác quốc phòng-an ninh, lãnh đạo hai nước nhận định thời gian qua hai nước đã có sự hợp tác ngày càng gần gũi trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng. Quốc vương Brunei đánh giá cao sự tham gia của Việt Nam vào các hội nghị quốc phòng đa phương và nhất trí tăng cường hợp tác giữa các binh chủng, đặc biệt là hải quân và đào tạo cho những sĩ quan quân đội của hai bên. Lãnh đạo Brunei và Singapore mong muốn tăng cường chia sẻ thông tin, hợp tác chống khủng bố, tội phạm công nghệ cao nhằm ngăn ngừa các mối đe doạ an ninh phi truyền thống với Việt Nam trong bối cảnh các nước trong khu vực đang bị đe doạ hoặc đã bị ảnh hưởng bởi khủng bố.

- Về hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư, cả hai nước đều khẳng định tiềm năng hợp tác kinh tế còn rất lớn. Chủ tịch nước ta và Quốc vương Brunei khẳng định cam kết tăng cường hợp tác kinh tế nhằm đạt được mục tiêu kim ngạch thương mại song phương là 500 triệu USD vào năm 2025 và tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ hội đầu tư và kinh doanh giữa hai nước. Nhân dịp này, hai bên đã ký Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công thương Việt Nam và Bộ Ngoại giao và Thương mại Brunei. Hai bên ghi nhận kim ngạch thương mại hai chiều vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của hai nước và nhất trí cùng nhau khuyến khích, tăng cường hơn nữa trao đổi thông tin giữa các cộng đồng doanh nghiệp hai bên; tăng cường các hoạt động giao thương, xúc tiến đầu tư, hội thảo doanh nghiệp...được tổ chức ở mỗi nước. Quốc vương cho biết Brunei đang đa dạng hoá nền kinh tế, mở thêm các ngành kinh tế khác ngoài dầu mỏ, và mong doanh nghiệp Việt Nam tham gia Chương trình phát triển kinh tế Brunei “Tầm nhìn 2035”.

- Chủ tịch nước ta và các lãnh đạo Singapore đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư và kinh tế giữa hai nước. Thương mại song phương đã tăng trưởng nhanh chóng trong thập kỷ qua, đạt 21,6 tỷ đôla Singapore trong năm 2015, với đà tăng trưởng 10,6% trong năm 2015. Singapore là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Việt Nam trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 11 của Singapore. Singapore là nhà đầu tư lớn thứ 3 tại Việt Nam với tổng số vốn đầu tư đăng ký xấp xỉ 38 tỷ USD và hơn 16.000 dự án. Chủ tịch nước Trần Đại Quang ghi nhận nguồn đầu tư của Singapore đã góp phần vào sự phát triển và tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, trong đó bao gồm các Khu Công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) và các khu công nghiệp sáng tạo công nghệ cao rất thành công trên khắp Việt Nam, thu hút khoảng 9 tỷ USD đầu tư và tạo hơn 170,000 việc làm. Lãnh đạo Singapore cám ơn chính phủ Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho các khu công nghiệp và cho biết tiếp tục khu công nghiệp, có thể là ở Đà Nẵng. Chủ tịch nước Trần Đại Quang cũng rất hoan nghênh Phó Thủ tướng Tiêu Chí Hiền thăm Việt Nam từ ngày 11 - 14/9 tới và tham dự Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập VSIP.

- Về văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân: Chủ tịch nước ta và Quốc vương Brunei ghi nhận tầm quan trọng của giao lưu nhân dân và đánh giá cao sự kết nối giữa hai quốc gia và hoan nghênh việc mở lại đường bay trực tiếp giữa Bandar Seri Begawan và Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 10/2014, đặc biệt trong việc thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn nữa giữa nhân dân Việt Nam và Brunei. Hai nhà Lãnh đạo cũng hoan nghênh việc ký Biên bản Ghi nhớ về Hợp tác Văn hoá và bày tỏ hy vọng rằng Biên bản Ghi nhớ này sẽ đóng góp tích cực vào sự hiểu biết sâu sắc hơn của người dân về di sản và văn hoá của mỗi nước.

Với Singapore, Thủ tướng Lý Hiển Long hài lòng trước sự gia tăng nhanh của khách du lịch tới hai nước và đưa ra sáng kiến hai bên tăng cường kết nối hàng không để thúc đẩy du lịch và hợp tác thu hút khách du lịch đến từ nước thứ ba. Chủ tịch nước Trần Đại Quang đánh giá cao những chương trình đào tạo và khoá học nâng cao năng lực theo Chương trình Hợp tác Singapore đã mang lại lợi ích cho hơn 16.700 công chức của Việt Nam, trong đó bao gồm những khóa học tại Singapore của những cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Cả hai nước đều khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam nhằm thúc đẩy hợp tác trên lĩnh vực đào tạo.

- Về các vấn đề quốc tế và khu vực, Quốc vương Brunei và các nhà lãnh đạo Singapore đều khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ với ta tại các diễn đàn quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, ASEAN; tiếp tục góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh; tăng cường đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN. Về vấn đề Biển Đông, các nhà Lãnh đạo khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết hoà bình các tranh chấp. Singapore ủng hộ lập trường của Việt Nam trong vấn đề Biển Đông, trong đó bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, không đe doạ hoặc sử dụng vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS); yêu cầu cấp bách phải thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và hợp tác chặt chẽ hướng tới sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Diễn đàn doanh nghiệp tại Brunei và Singapore đã thu hút đông đảo sự tham gia của doanh nghiệp hai nước. Các doanh nghiệp của bạn đều tỏ ra rất quan tâm đầu tư vào Việt Nam và mong chính phủ Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để thu hút đầu tư. Doanh nghiệp của hai bên cũng đã gặp gỡ và thảo luận những vấn đề rất cụ thể. Một số doanh nghiệp đã ký kết những thoả thuận hợp tác quan trọng như ngân hàng Vietcombank với Công ty đầu tư chính phủ Singapore về việc mua 7,73% cổ phần của Vietcombank trị giá 385 triệu USD. VCCI cũng đã ký thoả thuận hợp tác với Liên đoàn doanh nghiệp Singapore.

Đặc biệt, Chủ tịch nước đã có bài phát biểu tại Đối thoại Singapore (Singapore Lecture) do Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) chủ trì tổ chức. Đây là bài phát biểu lần thứ 38 của các lãnh đạo nước ngoài tại Viện. Singapore Lecture được khởi xướng từ năm 1980, là một diễn đàn rất uy tín để những chính trị gia nổi tiếng phát biểu trước dư luận Singapore về những vấn đề hiện nay. Đến dự có đông đảo quan chức nội các của bạn, giới học giả và các nhà hoạch định chính sách của Singapore. Bài phát biểu của Chủ tịch nước đã chuyển thông điệp về tập trung vào phát triển bền vững và môi trường phục vụ phát triển bền vững trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực châu Á - Thái Bình Dương có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp, tác động toàn diện, nhiều chiều tới môi trường an ninh và phát triển ở khu vực. Bài phát biểu cũng nhấn mạnh yêu cầu hợp tác nội khối ASEAN, kết nối kinh tế các nước thành viên đặc biệt là đẩy mạnh hợp tác Việt Nam và Singapore.

Kết thúc chuyến thăm, ta và Brunei ra Tuyên bố chung; ta và Singapore cũng ra Tuyên bố báo chí chung nhằm khẳng định mong muốn tăng cường hợp tác trên tất cả các lĩnh vực chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế thương mại, đầu tư, văn hoá giáo dục, giao lưu nhân dân...

PV: Thưa Thứ trưởng, vậy chúng ta cần làm gì để triển khai có hiệu quả những kết quả tích cực nêu trên đã đạt được qua chuyến thăm này của Chủ tịch nước tới Brunei và Singapore?

Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Điều quan trọng phải tiếp tục duy trì tiếp xúc cấp cao trên cả bình diện song phương và đa phương. Trong thời gian tới, ta sẽ tiếp tục củng cố quan hệ chính trị tin cậy, tốt đẹp với Brunei và Singapore qua việc trao đổi các chuyến thăm cấp cao. Quốc vương Brunei và Tổng thống Singapore đã nhận lời sớm thăm Việt Nam. Phó Thủ tướng Singapore Tiêu Chí Hiền sẽ thăm Việt Nam trong tháng 9 tới và Bộ trưởng Ngoại giao Singapore cũng dự kiến thăm Việt Nam trong tháng 10. Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương của ta sẽ tiếp tục triển khai các cơ chế hợp tác song phương, tiến hành trao đổi đoàn và giao lưu với các đối tác của hai nước… nhằm tìm hiểu thêm các cơ hội hợp tác mới.

Ta và Brunei cũng như Singapore sẽ tích cực thúc đẩy triển khai các thỏa thuận đạt được trên các lĩnh vực, nhất là về kinh tế, quốc phòng, dầu khí, nông nghiệp… Ta và Brunei sẽ triển khai cụ thể những chương trình kỷ niệm 25 năm quan hệ trong năm 2017. Về kinh tế, với cả hai nước, ta sẽ triển khai nhiều chương trình xúc tiến đầu tư và thương mại nhằm tăng kim ngạch thương mại song phương và để kết nối kinh tế với Bạn.

Với Singapore, hiện nay giữa hai nước có 142 chuyến bay hàng tuần, trong thời gian tới hai nước sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác hàng không để thúc đẩy du lịch vì bạn rất quan tâm đến những địa điểm du lịch nổi tiếng của ta. Với Brunei, ta đã có đường bay thẳng giữa thủ đô Bandar Seri Begawan và Thành phố Hồ Chí Minh và du lịch hai nước đang phát triển rất nhanh, việc mở thêm các tuyến hàng không mới cũng tạo thuận lợi cho giao thông, giao lưu nhân dân… Về quốc phòng-an ninh, ta thúc đẩy hợp tác chia sẻ thông tin tình báo trong tình hình khủng bố đang đe doạ cuộc sống của người dân trong khu vực, xúc tiến thiết lập cơ chế Đối thoại An ninh cấp Thứ trưởng. Bên cạnh đó, ta sẽ xúc tiến đàm phán, ký kết các thỏa thuận hợp tác mới nhằm tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi cho hợp tác sâu rộng hơn trong thời gian tới. Các vướng mắc, khó khăn nảy sinh trong quá trình hợp tác sẽ được quan tâm giải quyết thông qua các cơ chế hợp tác song phương.

Cũng qua các chuyến thăm lần này, có thể thấy rõ quan điểm gần gũi giữa ta và Brunei cũng như Singapore trong các vấn đề khu vực và quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN và vấn đề Biển Đông. Đây là các cơ sở thuận lợi để ta phối hợp chặt chẽ với hai nước cũng như các nước thành viên ASEAN khác nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển Cộng đồng ASEAN.