Vì sao giá xăng dầu trong nước giảm chậm hơn thế giới?

Giá bán lẻ xăng dầu phù hợp diễn biến giá thế giới

Trong chương trình “Dân hỏi-Bộ trưởng trả lời” phát sóng trên VTV1 tối 10/1, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã trả lời xung quanh vấn đề điều hành giá xăng dầu, thu chi ngân sách…

Trả lời câu hỏi về việc giá dầu thô giảm tới hơn 40% nhưng giá xăng bán lẻ trong nước chỉ giảm khoảng 12% và giá dầu bán lẻ chỉ giảm 30% trong năm 2015, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, giữa giá dầu thô và giá bán lẻ là hai khái niệm có quan hệ với nhau nhưng không thể đồng nhất với nhau về mặt tỷ lệ giảm giá. Bởi lẽ, dầu thô là nguyên liệu đầu vào của giá xăng dầu bán lẻ. Để có dầu thô phải thông qua chế biến, lưu thông, dự trữ rồi cả những chi phí khác như thuế liên quan đến xăng dầu.

“Theo chúng tôi tính toán, chi phí bán lẻ dầu thô trong giá xăng khoảng 40% trong giá dầu là 50% nên không thể tính chênh lệch giá dầu thô giảm 40% thì giá bán lẻ xăng dầu cũng phải giảm tương ứng vì những chi phí sản xuất, lưu thông là những chi phí tương đối cố định, thậm chí có thời điểm tăng lên. Như vậy, chúng tôi đánh giá, năm qua việc điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước cơ bản phù hợp với diễn biến giá dầu thô thế giới”, người đứng đầu ngành Tài chính nhấn mạnh.

Ông cho biết, so với các nước trong khu vực như Trung Quốc, Lào, Campuchia thì giá xăng và dầu của Việt Nam còn đang thấp hơn tương đối nhiều.

Về định hướng điều hành giá xăng dầu trong năm 2016, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho hay, Bộ vẫn kiên định điều hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo Nghị định 83 của Chính phủ. “Chúng tôi cũng sẽ thường xuyên cập nhật diễn biến giá xăng dầu thế giới trong quá trình điều hành”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.

Bên cạnh đó, trong điều hành, tiếp tục đảm bảo tính minh bạch cao hơn; tăng cường thanh tra kiểm tra thực hiện giá bán lẻ xăng dầu theo quy định của Chính phủ.

Liên quan đến việc năm 2015 giá dầu thô thế giới giảm mạnh được coi là 1 cú sốc vào ngân sách nhưng cuối năm, Bộ Tài chính vẫn công bố chỉ số cân đối ngân sách và bội chi đạt chỉ tiêu, nói về những chính sách để có thể vượt qua được 1 năm khó khăn như vậy, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng chia sẻ, ngay từ đầu năm 2015, Bộ Tài chính đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, nghiên cứu ban hành các chính sách và triển khai các pháp luật được Quốc hội thông qua có hiệu lực trong 2015, ví dụ như Luật sửa 5 luật thuế, Biểu thuế tài nguyên, thuế Bảo vệ môi trường, thuế Tiêu thụ đặc biệt... qua đó điều chỉnh chính sách thu, tăng thu nội địa, giảm thu từ dầu thô và xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tập trung vào cải cách thủ tục hành chính đặc biệt trong lĩnh vực thuế, hải quan.

Nhiều kịch bản về giá dầu thô năm 2016

Trong điều hành, Bộ Tài chính phối hợp tích cực với các ngành, các cấp, chính quyền các địa phương phấn đấu tăng thu nội địa để đảm bảo bù hụt thu do giá dầu giảm. Cụ thể, đã tăng cường công tác thanh kiểm tra về thuế, chống thất thu, chống nợ đọng, chống chuyển giá. Kết thúc 2015 đã thu được gần 40.000 tỷ tiền nợ thuế của năm 2014 chuyển sang. Điều hành ngân sách được thực hiện với tinh thần triệt để tiết kiệm chi thường xuyên để đảm bảo cân đối ngân sách. Triển khai đồng bộ quyết liệt công tác quản lý giá cả thị trường theo cơ chế giá thị trường và đặc biệt trong bối cảnh giá dầu thô giảm sâu, Bộ Tài chính cũng phối hợp với các ngành, các địa phương quản lý đầu vào, giảm chi phí sản xuất kinh doanh qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh, tăng trưởng kinh tế cũng là tăng thu cho ngân sách nhà nước.

Với các giải pháp đồng bộ như vậy, kết thúc 2015, tổng thu NSNN đã vượt so với dự toán QH giao đầu năm gần 8% và đặc biệt, không phải sử dụng khoản 10.000 tỷ thu từ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước để bù đắp hụt thu ngân sách trung ương do giá dầu giảm, từ đó giữ được bội chi ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2015 theo kế hoạch đã đề ra.

Trước câu hỏi “Bước sang 2016, bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước tác động đến vấn đề cân đối thu chi ngân sách như thế nào?" Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho hay, Quốc hội thông qua dự toán ngân sách với giá dầu thô là 60 USD/thùng nhưng ngay từ đầu năm đến những ngày gần đây thì giá chỉ còn dưới 35 USD/thùng; bên cạnh đó việc cắt giảm lộ trình thuế quan 2016 theo các cam kết quốc tế cũng giảm thu ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng. Đây là 2 yếu tố tác động trực tiếp vào tình hình ngân sách Trung ương năm 2016. “Trước tình hình đó, chúng tôi đã chủ động xây dựng nhiều kịch bản khác nhau về giá dầu thô năm 2016 là 55 USD/thùng, 50 USD/thùng, 45 USD/thùng, 40 USD/thùng, 35 USD/thùng và đến nay là 30 USD/thùng để làm cơ sở điều hành NSNN hợp lý cho năm 2016”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.

Bên cạnh đó, phát huy những giải pháp hiệu quả trong năm 2015 như: cắt giảm chi, điều chỉnh chính sách thu, tăng cường thanh kiểm tra chống thất thu, chống nợ đọng... năm 2016, những giải pháp này tiếp tục được thực hiện. Đặc biệt, "chúng ta đã có kinh nghiệm trong việc điều hành chính sách giá cả, giá xăng dầu xuống thì phải điều hành thật tốt để điều hành chi phí đầu vào của sản xuất, của nền kinh tế, của doanh nghiệp cũng phải giảm theo, từ đó giảm chi phí đầu vào sản xuất các sản phẩm của Việt Nam, nâng cao khả năng cạnh tranh đối với các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam, tạo điều kiện tăng trưởng kinh tế, đó cũng là tiền đề quan trọng nhất để tăng thu NSNN", Bộ Trưởng Đinh Tiến Dũng nói tiếp.