Vận mệnh lịch sử của chủ nghĩa xã hội hiện thực

1. Làn sóng Cách mạng Tháng Mười đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc ở khắp các châu lục nổi dậy đấu tranh chống lại áp bức dân tộc. Theo tấm gương của Cách mạng Tháng Mười, giai cấp công nhân và nhân dân lao động hàng loạt nước thuộc địa ở Châu Á, Châu Phi và Mỹ Latinh đã nổi dậy đấu tranh giành được độc lập dân tộc; hàng trăm triệu người được giải phóng khỏi xiềng xích nô lệ. Cách mạng Tháng Mười Nga cũng tiếp thêm sức mạnh cho phong trào công nhân quốc tế, tạo ra một cao trào đấu tranh cách mạng rộng khắp. Ngay sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, một cao trào cách mạng vô sản đã dấy lên ở châu  Âu đấu tranh cho hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội lớn mạnh không ngừng và làm chấn động nền thống trị của giai cấp tư sản độc quyền ở nhiều nước. Một hệ thống xã hội mới chưa từng có trong lịch sử nhân loại được hình thành - hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ra đời đã đóng vai trò to lớn trong tiến trình phát triển của thế giới hiện đại – phát triển vì mục tiêu hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Là tấm gương hiện thực của niềm tin, Cách mạng Tháng Mười đã trở thành động lực thu hút và tập hợp các lực lượng tiến bộ đấu tranh cho những mục tiêu cao cả của nhân loại; quốc tế hóa cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp và giải phóng dân tộc, đưa đến sự hình thành liên minh phong trào vô sản và phong trào giải phóng dân tộc; gắn kết cách mạng giải phóng dân tộc thành một bộ phận cấu thành của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Vì lý tưởng cách mạng Tháng Mười, vì nền hòa bình cho nhân loại, cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô không chỉ bảo vệ những thành quả của chủ nghĩa xã hội Xô viết, cứu loài người khỏi họa diệt chủng phát-xít, mà còn trở thành thành trì vững chắc, là chỗ dựa tin cậy và là niềm cổ vũ lớn lao cho phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là phong trào giải phóng dân tộc trong thế kỷ XX. Bởi vậy, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cách mạng dân tộc dân chủ ở một số nước đã tiến hành thắng lợi và theo tấm gương của Cách mạng Tháng Mười định hướng lên chủ nghĩa xã hội. Phong trào cách mạng dân tộc dân chủ ở các nước Á, Phi, Mỹ La tinh cùng với các cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân ở nhiều nước tư bản đã hợp thành dòng thác chung của phong trào cách mạng thế giới đi lên chủ nghĩa xã hội và trở thành đặc điểm và nội dung lớn nổi bật của thời đại.

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 là một cuộc cách mạng vĩ đại, có một không hai trong lịch sử, là một cuộc cách mạng “đến nơi”; ánh sáng của nó lan tỏa khắp thế giới, thức tỉnh nhiều nhà cách mạng, nhiều danh nhân, trong đó có Hồ Chí Minh, các dân tộc thuộc địa, nô lệ, bị áp bức trên phạm vi toàn cầu.

2. Đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc của Việt Nam, tác động của Cách mạng Tháng Mười Nga được thể hiện theo nhiều chiều cạnh: Xác định hệ tư tưởng mới, tiên tiến của thời đại; lựa chọn mục tiêu, con đường cách mạng giải phóng dân tộc; xác định các nguồn lực quốc gia, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; xác lập mô hình phát triển đất nước với các thiết chế chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội đảm bảo hệ quy chiếu phát triển bền vững: Độc lập, tự do, hạnh phúc; tạo lập quan hệ quốc tế chân chính hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển.

Tác động của Cách mạng Tháng Mười Nga đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc của Việt Nam được nhìn nhận ở tầng sâu nhất: Tầm vóc thời đại và giá trị văn hóa, nhất là văn hóa làm người, nghĩa là khẳng định tính phổ quát, bền vững các giá trị do Cách mạng Tháng Mười Nga tạo ra trên phạm vi toàn cầu, mà sự lựa chọn của dân tộc Việt Nam chỉ là một ví dụ tiêu biểu.

Vận dụng đúng đắn và sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và những bài học lịch sử vô giá của Cách mạng Tháng Mười, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập nên Đảng Cộng sản Việt Nam (1930). Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, với lý tưởng cao đẹp của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng ta đã huy động được sức mạnh vĩ đại của toàn dân, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại đã lãnh đạo thành công cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đánh đuổi thực dân xâm lược giành độc lập dân tộc, đồng thời lật đổ chế độ phong kiến hàng nghìn năm, đưa đất nước phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa; đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hoàn thành thắng lợi cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Đó là những bước ngoặt vĩ đại trong tiến trình phát triển của lịch sử dân tộc. Có thể nói, chỉ có đường lối giải phóng dân tộc đúng đắn, dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và Cách mạng Tháng Mười, kết hợp với sự giúp đỡ chí tình, hiệu quả của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa anh em, cách mạng Việt Nam mới có thể có được những thành tựu to lớn như ngày nay.

Sau Cách mạng Tháng Mười, nhân loại đã chứng kiến hơn 70 năm tồn tại và phát triển rực rỡ của chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông  Âu. Chủ nghĩa xã hội hiện thực trong một thời gian dài đã là niềm cổ vũ, là chỗ dựa tin cậy của phong trào giải phóng dân tộc; đã hỗ trợ, giúp đỡ cả về vật chất và tinh thần cho các nước trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội; đồng thời là nhân tố quan trọng đảm bảo cho hòa bình và ổn định trên thế giới. Lịch sử nhân loại sẽ mãi ghi nhận những đóng góp to lớn không thể phủ nhận của Cách mạng Tháng Mười, của chủ nghĩa xã hội hiện thực.

3. Những biến cố ở Liên Xô và Đông Âu tuy có tác động mạnh đến phong trào xã hội chủ nghĩa thế giới, nhưng điều đó lại càng làm cho các nước và các dân tộc đang xây dựng chủ nghĩa xã hội hoặc đang phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa trở nên tỉnh táo hơn, có cơ hội để hiểu rõ hơn quy luật của sự phát triển tiến bộ.

Tương lai của chủ nghĩa xã hội trên phạm vi thế giới phụ thuộc rất lớn và trực tiếp vào việc nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin; vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin cho phù hợp với thời đại và với điều kiện lịch sử cụ thể của mỗi quốc gia – dân tộc. Lý tưởng xã hội chủ nghĩa vẫn là lý tưởng mà nhân loại tiến bộ đang hướng tới.

Cùng với dòng chảy thời gian, những giá trị đích thực của Cách mạng Tháng Mười vĩ đại vẫn hiển hiện sinh động trong những mục tiêu cao cả mà nhân loại tiến bộ đang vươn tới: Hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.