Tuột dốc không phanh

Vào cuối tháng 9-2018, ông Mạnh Hoành Vĩ một mình từ Pháp trở về Trung Quốc, sau đó không có tin tức gì về ông. Sau khi vợ ông báo cáo vụ việc với cơ quan chức năng TP Lyon, Pháp thì đến ngày 7-10, thông báo trên trang web của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết, Thứ trưởng Bộ Công an Mạnh Hoành Vĩ đang bị giám sát để điều tra vì “nghi ngờ phạm pháp”.

Theo giới truyền thông, ngay sau khi ông Mạnh Hoành Vĩ bị bắt, Bộ trưởng Bộ Công an Triệu Khắc Trí đã triệu tập cuộc họp khẩn vào rạng sáng 8-10. Tại cuộc họp, các thành viên tham dự đều nhất trí ủng hộ việc Trung ương tiến hành quản chế, điều tra đối với ông Mạnh Hoành Vĩ.

Interpol cũng nhận được đơn từ chức của ông Mạnh Hoành Vĩ không lâu sau đó và thông báo đơn này có hiệu lực ngay lập tức. Interpol đã để Phó Chủ tịch Kim Jong-yang (đến từ Hàn Quốc), tạm thời đảm trách cương vị của ông Mạnh Hoành Vĩ. Interpol cũng thông báo, sẽ bổ nhiệm tân chủ tịch tại hội nghị diễn ra trong 3 ngày (từ 18 đến 21-11-2018) tại Dubai (Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất).

Ông Mạnh Hoành Vĩ sinh năm 1953 tại TP Cáp Nhĩ Tân, tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc; có bằng cử nhân luật của Đại học Bắc Kinh và bằng thạc sĩ của Đại học Central South, Trung Quốc. Ông này có gần 40 năm kinh nghiệm trong ngành cảnh sát hình sự, giám sát các vấn đề liên quan đến tổ chức pháp lý, kiểm soát ma túy, chống khủng bố, kiểm soát biên giới, nhập cư và hợp tác quốc tế.

Ông Mạnh Hoành Vĩ từng nắm giữ các chức vụ như Phó Chủ tịch Ủy ban Kiểm soát ma túy quốc gia, Giám đốc Văn phòng Chống khủng bố quốc gia, Phó Cục trưởng Cục Hải dương Nhà nước và Cục trưởng Cục Cảnh sát biển tại Trung Quốc.

Đặc biệt, Mạnh Hoành Vĩ từng có nhiều chức vụ trong Bộ Công an Trung Quốc, bao gồm Giám đốc Sở Cảnh sát tuần tra, Cục trưởng Cục Kiểm soát giao thông, Trợ lý Bộ trưởng và Thứ trưởng. Mạnh Hoành Vĩ được bầu làm Chủ tịch tại kỳ họp Đại hội đồng Interpol lần thứ 85 tổ chức tại Bali (Indonesia) vào tháng 11-2016.

Theo kế hoạch, ông sẽ làm chủ tịch trong nhiệm kỳ 4 năm, nghĩa là đến năm 2020. Với tư cách là Chủ tịch, ông Mạnh Hoành Vĩ có nhiệm vụ chủ trì các cuộc họp của Đại hội đồng và Ban Chấp hành, chỉ đạo các cuộc thảo luận; bảo đảm các hoạt động của Interpol phù hợp với quyết định của Đại hội đồng và Ban Chấp hành; duy trì, liên hệ trực tiếp và liên tục với Tổng Thư ký của Interpol.

Là Chủ tịch Interpol người Trung Quốc đầu tiên, Mạnh Hoành Vĩ được ca ngợi là người vươn tầm ảnh hưởng Bắc Kinh ra các tổ chức toàn cầu, nhưng ông giờ đây đã tuột dốc không phanh. Việc "hạ bệ" ông Mạnh Hoành Vĩ cho thấy Bắc Kinh đề cao nền chính trị quốc gia hơn là hình ảnh của đất nước trên trường quốc tế và tham vọng nắm vai trò lãnh đạo ở các tổ chức quốc tế.

Kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012, ông đã tuyên bố không ai được phép miễn trừ trách nhiệm và nằm trong vòng an toàn dù cho người đó nắm giữ chức vụ cao đến đâu.