(HNM) - Sau khi nghe bác sĩ chẩn đoán bị đái tháo đường (ĐTĐ), mẹ tôi lập tức không ăn cơm vì cho rằng cơm chứa nhiều tinh bột là "thủ phạm" gây ra bệnh. Song việc không ăn cơm khiến bà rất mệt mỏi. Xin hỏi, mẹ tôi có nên duy trì chế độ ăn không có cơm hay không?
(Trần Kim Ngọc, Cầu Giấy)
Khi bị ĐTĐ phần lớn người bệnh lo lắng và hoang mang, có suy nghĩ giống mẹ của bạn. Đó là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. Cần nhớ rằng, cơm cung cấp thành phần carbonhydrate (bột đường) như các loại thực phẩm khác. Nó có vai trò cung cấp hơn một nửa năng lượng cho cơ thể hoạt động hằng ngày. Biết sử dụng đúng, phối hợp cân đối các thành phần trong bữa ăn, trong đó có bột đường sẽ giúp kiểm soát tốt đường huyết. Đối với người bị ĐTĐ, bữa ăn cần phải có đủ các chất dinh dưỡng như đạm, béo, bột đường, vitamin, muối khoáng, nước, chất xơ... và cần phải có đại diện của 4 nhóm thực phẩm nói trên như ngũ cốc, khoai củ và các loại đường bột; sữa, thịt, cá, trứng; đậu đỗ và dầu, mỡ, các loại hạt có dầu; rau, quả…
Vì thế, mẹ bạn vẫn cần phải ăn cơm. Mỗi ngày nên ăn khoảng 200-300g tương đương với 4 lưng bát cơm (gạo tẻ, gạo nếp, tốt nhất nên ăn gạo lứt...). Khoai củ tươi (khoai lang, khoai sọ, sắn... ) ngày ăn khoảng từ 200-400g. Hạn chế ăn khoai tây, miến dong, bánh mỳ trắng vì các loại này dễ làm tăng nhanh đường huyết.
Tôi phát hiện mình bị ĐTĐ khoảng nửa năm nay và đang tuân thủ chế độ ăn dành cho người bị bệnh. Tuy nhiên, Tết sắp đến tôi cũng có chút băn khoăn vì ngày tết phải lo chế độ ăn riêng cho tôi thì vợ quá vất vả. Thêm nữa, ăn uống mỗi người một kiểu cũng mất vui. Liệu tôi có thể dùng chung món với cả gia đình được không ? (Trần Minh Hải, Ba Đình)
Suy nghĩ của anh cũng là tâm lý chung của những người bị bệnh ĐTĐ. Trong những ngày tết, người bệnh thường lơ là việc thực hiện chế độ ăn uống hoặc có tâm lý chủ quan, tự cho phép mình "tạm ngừng" điều trị, việc này không tốt cho sức khỏe.
Các thức ăn truyền thống của ngày tết vốn không thích hợp cho người ĐTĐ vì có quá nhiều chất béo như giò thủ, canh măng... hoặc dễ làm tăng đường máu như xôi, bánh chưng. Anh có thể ăn những thức ăn này nhưng chỉ nên dùng một lượng nhỏ. Trước khi vào bữa ăn, nên ăn trước ít thức ăn không làm tăng đường máu nhiều để tạo cảm giác no (như rau xanh, dưa chuột, củ đậu…), vào bữa chính sẽ không ăn quá nhiều. Nên ăn những thức ăn có lợi như các món cá hay món salat có trộn dầu, giấm vì có thể lợi cho điều hòa đường máu.
Anh cần hạn chế các món ăn ngọt như bánh, mứt vì làm đường máu tăng rất nhanh (có thể chọn các loại bánh làm chuyên biệt cho bệnh nhân ĐTĐ); các loại rượu mạnh cũng nên tránh vì mang thêm nhiều calo thừa và có thể gây hạ đường huyết nếu uống nhiều mà lại ăn không đủ. Tuy nhiên, một chút vang đỏ lại có lợi cho sức khỏe của người bệnh ĐTĐ, giúp bảo vệ hệ tim mạch.
Ngoài ra, anh có thể sử dụng thêm các sản phẩm dành riêng cho người ĐTĐ như sữa DiabetCare của Nutifood được nghiên cứu bởi các chuyên gia dinh dưỡng. Đây là loại sữa có chỉ số đường huyết thấp, kết hợp cân đối giữa các thành phần đường bột hấp thu chậm, các axit béo không no có nguồn gốc thực vật an toàn cho người sử dụng, hỗ trợ tốt cho hệ tim mạch, huyết áp và hệ miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể luôn khỏe mạnh. Anh có thể uống từ 1 đến 3 ly sữa một ngày vào các bữa phụ.
Chuyên mục được thực hiện với sự cố vấn của PGS-TS-BS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.