Tony lần 61: Bến bờ Utopia đạt kỷ lục với 7 giải thưởng

Tom Stoppard nhận giải Tony cho Bến bờ Utopia

Trong lễ trao giải Tony lần thứ 61 ngày 10-6-2007, bộ ba vở kịch Bến bờ Utopia (Coast of Utopia) của nhà viết kịch người Anh Tom Stoppard đã giành được bảy giải, trong đó có giải vở kịch xuất sắc nhất và giải đạo diễn xuất sắc nhất. Năm giải còn lại là các giải dành cho nam diễn viên phụ, nữ diễn viên phụ, trang phục, ánh sáng và khung cảnh.

Với bảy giải thưởng này, vở diễn Bến bờ Utopia phá kỷ lục sáu giải Tony trước đó của hai vở Các cậu bé lịch sử (The History Boys) của Alan Bennett năm 2006 và Cái chết của người chào hàng (Death of Salesman) của Arthur Miller năm 1941.

Tony là giải thưởng danh tiếng nhất trong lĩnh vực sân khấu của Mỹ trao cho các vở kịch trên sân khấu Broadway.

Sự vượt trội của người Anh

Giải Tony lần thứ 61 cũng chứng kiến sự vượt trội của người Anh với giải diễn viên nam chính về tay Frank Lagella (vai cựu tổng thống Mỹ Richard Nixon trong vở Frost/Nixon). Ba trong bốn ứng cử viên giải đạo diễn xuất sắc nhất cũng là người Anh.

Trong lĩnh vực nhạc kịch (musical), vở nhạc kịch rock Spring Awakening của Duncan Sheik cũng chiến thắng vang dội với tám giải nhạc kịch trong đó có giải vở nhạc kịch xuất sắc nhất. Vở diễn này lấy bối cảnh một câu chuyện tình bi thảm xảy ra ở nước Đức trong thế kỷ 19.

Vở kịch Bến bờ Utopia tập trung vào các cuộc tranh luật triết học ở nước Nga Sa hoàng trong giai đoạn từ 1833 tới năm 1866. Các nhân vật chính trong vở kịch này có nhà cách mạng Michael Bakunin - người sau này được mệnh danh là cha đẻ của chủ thuyết vô chính phủ; nhà văn Ivan Turgenev; nhà phê bình văn học Vissarion Belinsky và triết gia Alexander Herzen - người được coi là cha đẻ của chủ nghĩa xã hội Nga trong thế kỷ 19.

Ba phần của vở kịch mang tên: Hành trình (Voyage), Đắm tàu (Shipwreck) và Cứu thoát(Salvage). Tính cả ba phần này, vở kịch có độ dài lên tới chín tiếng. Vở diễn từng được trình diễn ở Nhà hát hoàng gia London Trung Tâm Lincohn, New York và Nhà hát Tuổi trẻ Quốc gia Moscow.

Bến bờ Utopia đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của cả khán giả và các nhà phê bình. Tuy nhiên, với thời lượng lớn, số lượng diễn viên nhiều và những đòi hỏi kỹ thuật cao, vở diễn này ít có khả năng được công diễn rộng rãi trên thế giới.

Tom Stoppard: Ý tưởng triết học và sự hài hước

Tom Stoppard là một trong các nhà viết kịch nổi tiếng nhất hiện nay với 4 giải Tony, và sáu giải Evening Standard (là giải thưởng quan trọng nhất về sân khấu ở Anh). Ông sinh năm 1937 ở Tiệp Khắc cũ và từng lưu lạc ở Ấn Độ và Singapore trong thế chiến thứ hai trước khi định cư ở Anh vào năm 1946.

Các vở kịch của Stoppard thường đề cập tới các vấn đề triết học, nhưng ông cũng xen kẽ các ý tưởng triết học với sự hài hước trong ngôn ngữ và động tác hình thể. Tom Stoppard cũng hay sử dụng các trò đố chữ, giễu nhại, các tuyến thời gian khác nhau trong cùng một vở diễn.

Trước vở Bến bờ Utopia, ông đã có nhiều vở kịch nổi tiếng, đáng chú ý nhất là vở Rosencrantz và Guildenstern chết rồi (Rosencrantz and Guildenstern Are Dead). Rosencrantz và Guildenstern chết rồi là vở diễn hài hước, phi lý, bi kịch và có tính hiện sinh của Tom Stoppard, được công diễn lần đầu năm 1966. Vở diễn đặt ra các vấn đề về ý nghĩa sự tồn tại của con người, sự đối lập giữa tự do ý chí và quyết định luận, việc tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống con người và sự trống rỗng của ngôn ngữ trong việc thể hiện những gì chúng muốn mô tả.

Nhiều nhà phê bình đã so sánh vở Rosencrantz và Guildenstern chết rồi với vở Chờ đợi Godot của Samuel Beckett về chủ đề và coi vở này như một trong các vở kịch xuất sắc nhất của thế kỷ 20. Vở diễn cũng từng đem lại cho Tom Stoppard bốn giải Tony và được trình diễn trong hai năm liên tục trên sâu khấu Broadway và được chuyển thể thành phim năm 1990.

Không chỉ thành công trong lĩnh vực sân khấu, Tom Stoppard còn tham gia viết kịch bản phim và cũng hết sức thành công. Ông tham gia viết kịch bản cho các phim như Brazil, Empire of the Sun, Shakespeare in Love, Enigma. Trong số đó, kịch bản Brazil (được viết chung với Terry Gilliam) được đề cử giải Oscar năm 1985 và kịch bản Shakespeare in Love (viết chung với Marc Norman) được trao giải Oscar năm 1998.

Ông cũng là nhà biên kịch cho The Bourne Ultimatum, bộ phim thứ ba về cựu chuyên viên ám sát Jason Bourne, dự kiến sẽ ra mắt vào tháng 8 -2007. Có thể nói Tom Stopard nằm trong số ít các nhà viết kịch thành công đồng thời trên cả sân khấu và điện ảnh, đạt được những giải thưởng lớn nhất trên cả hai lĩnh vực này.

LINH VŨ (Theo The Guardian, BBC)/TTO