Tổng tuyển cử tại Ấn Độ: Cán cân quyền lực đổi chiều?

Các vụ đụng độ xảy ra tại nhiều khu vực giữa các đảng phái bất chấp sự chuẩn bị công phu của Chính phủ cho gần 1 triệu điểm bỏ phiếu đã phần nào cho thấy sự ganh đua gay gắt của gần 200 chính đảng lớn nhỏ trong cuộc tổng tuyển cử được xem là có quy mô lớn nhất tại quốc gia Nam Á từ trước tới nay.

Mặc dù vậy, hành trình tìm kiếm 545 chiếc ghế của Hạ viện, trong đó có 543 Hạ nghị sĩ được bầu trực tiếp và 2 đại diện được bổ nhiệm từ cộng đồng người Ấn Độ gốc Anh, thực chất chỉ là cuộc đấu "tay đôi" giữa đảng Quốc đại đứng đầu Liên minh Tiến bộ thống nhất (UPA) cầm quyền và đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) dẫn đầu Liên minh Dân chủ quốc gia (NDA) đối lập.

Khi đất nước trên 1,2 tỷ dân bước vào sự kiện dân chủ được mong đợi sẽ tạo nên những luồng sinh khí mới, nền kinh tế lớn thứ ba Châu Á đã trải qua một giai đoạn mà các chuyên gia đánh giá là nhiều khó khăn nhất kể từ khi Ấn Độ thực hiện cải cách mạnh mẽ và toàn diện từ những năm 90 của thế kỷ trước. Tăng trưởng kinh tế không vượt quá 5% vào năm qua, trong khi chỉ 3 năm trước vẫn đứng vững ở ngưỡng 9%. Đồng rupiah lao dốc hơn 20% chỉ trong vòng 1 năm so với USD. Thâm hụt tài khoản vãng lai, tài chính và thương mại đều tăng nhanh... Sự sa sút của "con hổ" đang án ngữ Ấn Độ Dương rộng lớn đã khiến cán cân quyền lực tại quốc gia Nam Á có xu hướng đổi chiều.

Lịch sử 127 năm và được coi là chính đảng lâu đời nhất Ấn Độ đã không tạo được nhiều lợi thế cho đảng Quốc đại trong cuộc bầu cử "marathon" lần này. Những kế hoạch phát triển toàn diện, đầu tư cơ sở hạ tầng, giảm nghèo đói, tăng chi phí y tế lên 3% GDP, đưa kinh tế tăng trưởng 8% trong ba năm tới… tại một đất nước có gần 35% dân số sống ở mức nghèo được đề ra trong cương lĩnh tranh cử của đảng này chưa thể khiến cử tri quên được những cáo buộc tham nhũng gần đây với nhiều bộ trưởng trong nội các. Cùng với đó, việc xuất thân từ dòng họ Gandhi "danh gia vọng tộc" của ứng cử viên Rahul Gandhi chưa tạo được nhiều thuận lợi cho chính trị gia 45 tuổi này. Là con trai của cựu Thủ tướng bị ám sát Rajiv Gandhi và đương kim Chủ tịch đảng Quốc đại Sonia Gandhi, ông Rahul nhận được sự ngưỡng mộ của giới trẻ sau những dự án tạo công ăn việc làm thành công cho thanh niên thời gian gần đây. Song, việc để nền kinh tế đang phát triển thần kỳ của Ấn Độ trên đà chạm đáy đã khiến đường đến chiếc ghế thủ tướng danh giá của chính trị gia trẻ tuổi gặp nhiều thử thách. Dẫu vậy, với sự ảnh hưởng tại nhiều bang quan trọng và được ghi nhận công lao trong nỗ lực mang lại sự giàu có hơn cho đất nước hơn một thập kỷ qua, đảng Quốc đại vẫn là một đối thủ đáng gờm. Sự ủng hộ của đa số người Hồi giáo, bộ phận trí thức và ôn hòa vì cho rằng chính đảng này đại diện cho hình ảnh một Ấn Độ thế tục làm tương quan lực lượng khó có sự chênh lệch quá mức.

Thế nhưng, mối quan hệ không mấy thân thiện với người Hồi giáo và một số cộng đồng thiểu số của BJP mà đại diện là ứng viên đầy tiềm năng Narendra Modi đã lấy mất phiếu của chính đảng này. Là một nhà vận động mạnh mẽ, rất được yêu mến bởi tinh thần chủ nghĩa dân tộc Hindu, nhưng Thủ hiến bang Gujarat đương nhiệm lại được xem là người mang tư tưởng chống Hồi giáo. Tuy nhiên, việc chứng minh được rằng ông là tiếng nói mạnh mẽ nhất của người Hindu trên vũ đài quốc gia đã đẩy tiếng tăm của con trai một chủ cửa hàng trà nghèo khó lên đỉnh danh vọng. Những thành tích lãnh đạo bang Gujarat đáng nể cũng khiến ông N.Modi có một vị thế vượt trội so với các đối thủ. Nền kinh tế bang miền Tây Ấn Độ tăng gần gấp ba lần, GDP tăng đều 10% mỗi năm. Chỉ chiếm 5% dân số nhưng Gujarat hiện chiếm 16% ngành chế tạo và khoảng 1/4 tổng lượng xuất khẩu của quốc gia Nam Á. Do đó, khi dư luận Ấn Độ đang đặc biệt quan tâm tới vấn đề tiếp tục chiến lược phát triển kinh tế và giảm đói nghèo thì một chiến thắng với chính trị gia lão luyện 63 tuổi này là điều được dự báo.

Song, nhiệm vụ giành được tối thiểu 272 ghế để có thể đứng ra thành lập chính phủ độc lập của BJP lại thiếu khả thi. Kịch bản được dự đoán là đảng phái này sẽ phải lập ra một chính phủ liên minh giống như những gì BJP từng trải qua trong lịch sử khi chưa từng trên vị trí lãnh đạo mà không cần sự ủng hộ của các chính đảng khác. Tiếp theo đó sẽ là trọng trách duy trì mối quan hệ hài hòa với tất cả các sắc tộc, tôn giáo vốn đang có sự chia rẽ tại Ấn Độ. Và quan trọng nhất là khẳng định vai trò như một mắt xích không thể thiếu trong trật tự thế giới mới mà quốc gia đông dân thứ hai thế giới đang theo đuổi.