Tiến trình hòa bình Trung Đông: Triển vọng mờ mịt

Nhưng theo một quan chức cấp cao Israel, cuộc gặp đã diễn ra nghiêm túc và kéo dài. Hai bên đã thảo luận những nguyên tắc chung về thương lượng và chương trình của các bên, đồng thời lên kế hoạch cho một cuộc gặp khác trong những ngày tới tại Bờ Tây. Tuy nhiên, trước thềm cuộc đối thoại quan trọng này, hàng loạt động thái đã khiến cộng đồng quốc tế lo ngại về nguy cơ đàm phán vừa khởi động đã rơi vào bế tắc trở lại.

Mấu chốt của vấn đề là việc Tel Aviv tiếp tục xây dựng các khu định cư trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine, một trong những động thái từng đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông vào sự sụp đổ 3 năm trước đây. Cùng với thông báo xây dựng các khu nhà mới tại Đông Jerusalem và các khu định cư lớn, Phó Thị trưởng thành phố Jerusalem Yosef Pepe Alalu còn công bố phê chuẩn việc xây mới 942 nhà định cư tại khu vực Đông Jerusalem mà quốc gia Do Thái này đang chiếm đóng. Số nhà mới này sẽ bổ sung vào hơn 1.000 nhà định cư mà Israel đã thông qua.

Dư luận cho rằng, hành động này của Tel Aviv đã "dội gáo nước lạnh" vào những nỗ lực lâu nay của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Washington trong việc đưa hai bên ngồi vào bàn đàm phán. Mỹ đã bày tỏ sự quan ngại thật sự về quyết định của Israel trong khi phát ngôn viên Liên hợp quốc Eduardo Del Buey tuyên bố, việc xây dựng các khu định cư của Israel là bất hợp pháp. Cùng thời gian này, Bộ Ngoại giao Anh ra thông cáo bày tỏ mối quan ngại trước việc Israel thúc đẩy kế hoạch xây dựng 1.200 ngôi nhà định cư ở Bờ Tây sông Jordan và phía Đông Jerusalem. London nhấn mạnh, những hành động như vậy gây ảnh hưởng và cản trở nỗ lực đàm phán để đạt tới giải pháp hai nhà nước giữa Palestine và Israel trong tương lai. Liên minh Châu Âu (EU), một đối tác trong nhóm Bộ tứ về hòa bình Trung Đông cũng cảnh báo việc chính quyền của Thủ tướng Benjamin Netanyahu thông báo quyết định xây dựng khu định cư tại khu Bờ Tây đe dọa phá vỡ các cuộc đàm phán hòa bình với Palestine. Tiếp tục thể hiện rõ quan điểm chưa thay đổi, EU nêu rõ các khu định cư của Israel ở khu Bờ Tây là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế và đe dọa phá vỡ giải pháp hai nhà nước nhằm xây dựng hòa bình lâu dài cho hai dân tộc.

Vì vậy, dư luận cho rằng, việc hai bên ngồi vào bàn đàm phán dù có là một thành công ngoại giao đáng kể của Mỹ thì triển vọng để đạt được giải pháp thực sự vẫn vô cùng mờ mịt. Mặc dù, trước vòng đối thoại này, chính quyền Do Thái đã có bước đi xoa dịu căng thẳng. Đó là việc Tel Aviv chính thức trả tự do cho 26 tù nhân Palestine nhằm thể hiện thiện chí. Đây là đợt trao trả tù nhân đầu tiên trong kế hoạch gồm 4 giai đoạn. Theo đó khoảng 100 tù nhân Palestine sẽ được trả tự do trong quá trình diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình Israel - Palestine. Thế nhưng, dư luận cho rằng, hành động này không thể khỏa lấp những tác động tiêu cực từ các quyết định đẩy mạnh xây dựng các khu định cư trên phần đất của người Palestine từ chính quyền Do Thái.

Với những diễn biến như vậy, có thể nói rằng tiến trình hòa đàm Trung Đông chắc chắn sẽ còn gặp đầy trắc trở khi sự thiện chí để tiến tới một sự chung sống hòa bình giữa hai dân tộc vẫn chưa thực sự được thể hiện đầy đủ. Mong muốn của Ngoại trưởng J.Kerry về một thỏa thuận hòa bình sẽ đạt được trong vòng 9 tháng nữa như ông từng tuyên bố sẽ còn thử thách những nỗ lực ngoại giao của Mỹ, nhà bảo trợ chính của Israel.