Tiên trách kỷ...

Điển hình, vào tháng 3 vừa qua, "Biểu tượng thất truyền", cuốn tiểu thuyết bom tấn của Dan Brown chỉ sau 10 ngày phát hành tại Việt Nam đã bị giới làm lậu "đem luộc" và bày bán ồ ạt và công khai trên một số cửa hàng sách tại Hà Nội, đặc biệt là khu vực phố sách Đinh Lễ, Phạm Văn Đồng, đường Láng...

Lý giải nguyên nhân của tình trạng này, nhiều ý kiến cho rằng do quy định và các chế tài dành cho hành vi làm lậu sách còn quá nhẹ. Mức phạt từ 15-30 triệu đồng cho một lần vi phạm là quá thấp so với lợi nhuận khổng lồ mà các đơn vị in lậu thu được. Mặt khác, buôn bán sách lậu không bị khép vào tội buôn bán hàng lậu, việc truy quét và xử lý sách lậu hiện nay cũng chỉ giơ cao đánh khẽ.

Ông Phạm Sỹ Sáu, Trưởng ban Khai thác đề tài và giao dịch tác quyền NXB Trẻ cho rằng để chấm dứt tình trạng trên, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản, cũng như Cục Xuất bản cần đề xuất Quốc hội điều chỉnh luật nhằm có khung xử phạt nặng hơn với hành vi trên. Theo ông, cần kiên quyết rút giấy phép đối với nhà in, cũng như xem tội in sách giả như một hành vi buôn lậu, lũng đoạn kinh tế để hướng tới phạt tù người vi phạm nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó, các cơ quan thông tấn báo chí cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giúp đưa những vụ việc in sách lậu ra công luận nhằm thay đổi ý thức của người dân về việc chọn mua sách.

Tuy nhiên, mọi biện pháp sẽ không ích gì khi chính các nhà in, hiệu sách, thậm chí một vài NXB vi phạm trắng trợn công tác in ấn, tác quyền những ấn phẩm sách của các NXB khác. NXB Trẻ đã từng phát hiện cuốn sách "Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi" bị NXB Thanh Hóa "luộc" lại với tựa khác: "Nghệ thuật sống - cẩm nang để được tự tin và an toàn hơn...". Hay trường hợp NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh bị Công ty TNHH Phát hành sách Sài Gòn và Công ty cổ phần In Hoa Mai xâm phạm trắng trợn bản quyền và in lậu 18 tựa sách tiếng Anh Interactions và Mosaics mà NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh đã mua bản quyền từ Tập đoàn McGraw-Hill.

Thay vì cùng nhau thành lập một hiệp hội chống sách giả để bảo vệ quyền lợi của độc giả và của chính mình, không ít NXB chỉ vì nguồn lợi trước mắt đã tiếp tay cho hành vi vi phạm. "Tiên trách kỷ…", nếu các NXB tiếp tục hành xử như trên thì khó ai có thể cứu được họ.