Thuốc kháng sinh - "Con dao hai lưỡi"

Hiện nay thuốc kháng sinh chiếm đến 1/4 tổng số thuốc bán ra của các hiệu thuốc. Người dân bị sốt, ho, viêm họng, thậm chí… đau bụng đi ngoài cũng tìm ngay đến kháng sinh và mặc dù đã có quy định, nhưng nhiều nơi vẫn bán thuốc này không cần có chỉ định của bác sĩ khám, mà bán theo yêu cầu của người bệnh. Nhiều trường hợp người bán còn tư vấn cho bệnh nhân nên thay thuốc thông thường bằng kháng sinh cho hiệu quả, dù mức độ bệnh chưa phải dùng đến. Ngay cả bác sĩ cũng lạm dụng kháng sinh. Khảo sát tại nhiều bệnh viện lớn ở Hà Nội cho thấy, kháng sinh được ghi trên rất nhiều đơn thuốc, trong khi thực bệnh không cần dùng đến. Có khoa, thuốc kháng sinh được chỉ định sử dụng ở 100% bệnh nhân...

Không ai nghi ngờ tác dụng và hiệu quả của thuốc kháng sinh khi được sử dụng đúng bệnh, đúng lúc và quan trọng là đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thế nhưng trong thực tế, việc dùng kháng sinh lại đang không được thực hiện nghiêm túc theo yêu cầu này. Bên cạnh nhận thức của người dân còn hạn chế, luôn coi kháng sinh là thuốc "chữa bách bệnh", phía ngành y tế lại có tình trạng bác sĩ khám chạy theo lợi nhuận, lạm dụng việc chỉ định dùng kháng sinh, mà chưa có chế tài xử lý. Ngoài những tác hại về mặt xã hội, sử dụng kháng sinh không đúng, không phù hợp còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kháng thuốc phát triển, khiến bệnh càng nặng, làm cho thời gian điều trị kéo dài hơn. Ngoài ra, chi phí ban đầu cũng rất tốn kém do giá thuốc kháng sinh khá đắt, trong khi vẫn phải mua và sử dụng các loại thuốc bệnh khác.

Trong ngành y có câu: Kháng sinh là "con dao hai lưỡi". Dùng đúng, dùng phù hợp thì rất tác dụng, nhưng dùng sai, dùng không phù hợp, lạm dụng thì "lợi bất cập hại" cả về sức khỏe lẫn kinh tế. Để người tiêu dùng sử dụng các loại thuốc phù hợp, trách nhiệm của ngành y tế rất lớn, đặc biệt là về hoạt động truyền thông, giáo dục sức khỏe cho cộng đồng và không thể không nhắc tới một yếu tố đóng vai trò quan trọng là lương tâm người thầy thuốc.