Thua trên “sân nhà” vì... hàng nhập lậu

Mặc dù lượng hàng hóa bị bắt, bị tịch thu tuy chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với thực tế nhưng cũng khiến các nhà quản lý giật mình. Trong 10 tháng đầu năm 2013, lực lượng chức năng kiểm tra 130.000 vụ thì có 67.000 vụ có vi phạm, chủ yếu là hàng lậu, hàng không rõ xuất xứ. Quý III-2013, các cơ quan chức năng đã phát hiện được 120.000 hộp kẹo bánh, 1.000 lon nước ngọt, 2.500 chai rượu ngoại giả, 3,6 tấn mứt chất lượng kém có nguồn gốc từ Trung Quốc. Gần đây, trong hai ngày 25 và 26-12-2013, lực lượng công an đã phát hiện và tịch thu 50 tấn kẹo bánh, 7 tấn sữa dành cho trẻ em cùng rất nhiều đồ chơi, ô mai… không có hóa đơn chứng từ từ biên giới chuyển về Hà Nội. Nguy hại hơn, Công an Hà Nội vừa phục kích bắt gọn 3 xe tải chở hàng tấn thịt, phủ tạng động vật hôi thối trên đường về Hà Nội tiêu thụ.

Ngoài những vụ vận chuyển, nhiều loại hàng khô, hoa quả Trung Quốc như hạt hướng dương, hạt dẻ cười, hạt hồ đào, hạt thông, hạt dưa và các loại hoa quả như lê, táo, dưa… bày bán ngang nhiên ở chợ Đồng Xuân, Hàng Da, Cửa Nam… Không ai có thể chắc chắn rằng số hàng này không phải hàng nhập lậu, hàng không độc tố. Và giá cả thì không ai có thể xác định được có hợp lý hay không. Có thể nói một cách khái quát, thị trường hàng Tết, nhất là hàng thực phẩm hiện nay ở Hà Nội có đến 70% là hàng nhập lậu từ Trung Quốc.

Không chỉ thực phẩm, các loại hàng linh kiện điện máy, xe máy, đồng hồ, đồ may mặc, đồ chơi trẻ em cũng đang lũng đoạn thị trường. Hàng hóa nhập lậu do trốn thuế và các loại phí đã rẻ lại càng rẻ. Tranh thủ lúc thời tiết có những biến đổi bất thường, những lô hàng này đã tràn vào chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Nhiều nhà sản xuất điện máy và thực phẩm Tết trong nước đã kêu trời vì bị hàng nhập lậu cạnh tranh. Nhiều công ty thực phẩm nhất là bánh kẹo có uy tín buộc phải co lại, sản xuất cầm chừng, sản lượng có khi chỉ bằng 30% mọi năm nhưng vẫn lo ứ đọng. Trong bối cảnh kinh tế mới phục hồi, hàng Việt thua trên "sân nhà" là một mối nguy lớn.

Theo quy luật thị trường, có cầu tất có cung, hàng hóa từ nơi rẻ bao giờ cũng dồn về nơi đắt. Hàng nhập lậu từ Trung Quốc ồ ạt vào Việt Nam là lẽ đương nhiên. Vấn đề là các cơ quan chức năng có biện pháp kiên quyết ngăn chặn hay không và việc ngăn chặn ấy có hiệu quả như thế nào. Hệ thống luật pháp của ta hiện đang bộc lộ nhiều bất cập và không đủ sức răn đe. Mặt khác, lực lượng thanh tra, kiểm tra của chúng ta ít lại bị thủ tục hành chính rườm rà, tệ tham nhũng làm cho đã thiếu lại càng yếu. Thêm vào đó, người tiêu dùng Việt ý thức kém, cứ thấy rẻ trước mắt là mua, không cần biết thiệt hơn. Như vậy, không chỉ là trong dịp Tết mà quanh năm chúng ta sẽ vẫn thua trên "sân nhà".