Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Quảng Ngãi cần trân trọng từng đồng vốn đầu tư

Tới dự Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Quảng Ngãi năm 2019 còn có nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương và đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành, địa phương.

Công nghiệp và du lịch 

Quảng Ngãi là địa phương ven biển nằm ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ, có vị trí chiến lược trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung Việt Nam và hành lang kinh tế Đông - Tây. Quy mô và cơ cấu kinh tế thay đổi lớn sau khi Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đi vào hoạt động (năm 2009). Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) năm nay ước đạt gần 55.000 tỷ đồng. Từ chỗ thu ngân sách năm 1989 chỉ đạt 16 tỷ đồng đã tăng lên ở mức hơn 16.700 tỷ đồng vào năm 2010, năm 2019 ước đạt 20.000 tỷ đồng.

Hai thế mạnh nổi trội cũng là tâm điểm thu hút nhà đầu tư đến với vùng đất Quảng Ngãi có thể kể đến là Khu kinh tế Dung Quất được quy hoạch với diện tích hơn 45 ngàn ha, là một trong 5 Khu kinh tế ven biển được Chính phủ ưu tiên đầu tư. Cùng với đó là Khu công nghiệp - dịch vụ - đô thị VSIP và một số khu công nghiệp khác đang hoạt động hiệu quả.

Lợi thế tiếp theo, đặc biệt, quan trọng bên cạnh tiềm năng sản xuất công nghiệp, là tiềm năng du lịch phong phú, là “mảnh đất màu mỡ” để phát triển du lịch của Quảng Ngãi.

Trải dài trên hơn 130 km, bờ biển Quảng Ngãi có những bãi tắm sạch đẹp, nên thơ như: Mỹ Khê, Sa Huỳnh, Khe Hai với những bãi cát trắng mịn, làn nước trong xanh như hòa quyện trong mây trời thành một khoảng không xanh ngắt bất tận. Kết hợp với sự đa dạng và đan xen kỳ diệu của địa hình và khí hậu nhiệt đới gió mùa, Quảng Ngãi có một hệ sinh thái phong phú và nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như núi Cà Đam, thác Trắng. Thêm vào đó, sự đa dạng về tộc người cùng với sự giao thoa lâu đời của nền văn hóa Sa Huỳnh và văn hóa Chăm Pa đã tạo nên những nét đặc trưng độc đáo, một diện mạo rất riêng cho khí chất, tâm hồn con người và bản sắc văn hóa đất Quảng.

Đặc biệt, đảo Lý Sơn là đảo tiền tiêu của Tổ quốc với vị trí nằm trên con đường biển từ Bắc vào Nam và nằm ngay cửa ngõ của Khu kinh tế Dung Quất cũng như của cả khu vực kinh tế trọng điểm miền Trung đang thu hút đông đảo lượng khách du lịch. Đảo Lý Sơn là một thắng cảnh thiên nhiên độc đáo với những nét hoang sơ vẫn còn lưu giữ.    

“Đứng vững trên đôi chân mình”

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc đến niềm tự hào của truyền thống vùng đất và con người Quảng Ngãi trung dũng, kiên cường, quê hương Thủ tướng Phạm Văn Đồng.  

Nhắc đến 2 sự kiện lớn của đất nước trong tháng 6 vừa qua: Trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc với số phiếu rất cao; ký kết các Hiệp định EVFTA và EVIPA giữa Việt Nam và EU, Thủ tướng nhấn mạnh, đến thời điểm này, Việt Nam đã có 13 hiệp định thương mại tự do, trong đó có nhiều hiệp định thế hệ mới, mở ra những thị trường rộng lớn. Chính vì vậy, phải đẩy mạnh phát triển kinh tế trong nước để “đứng vững trên đôi chân mình” thúc đẩy xuất khẩu, tận dụng lợi thế của các hiệp định đã được ký kết.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý tỉnh Quảng Ngãi: Bất cứ mô hình đầu tư nào cũng phải được lựa chọn trên cơ sở đảm bảo môi trường và chú ý những giá trị toàn cầu.

Đánh giá kết quả phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Ngãi, Thủ tướng cho rằng, Quảng Ngãi vẫn là tỉnh khó khăn, tỉnh nghèo, thu nhập của người dân còn thấp. Do đó, “cần phải trân trọng từng đồng vốn đầu tư dù nhỏ” bởi giá trị những đồng vốn này mang lại cho người dân của một địa phương còn khó khăn là rất đáng quý, Thủ tướng nói.

Năm nguồn vốn sẵn có

Điều hạn chế ở Quảng Ngãi là chưa “làm nổi bật” tiềm năng lợi thế của mình để thu hút các nhà đầu tư, Thủ tướng nhận xét và chỉ ra 5 loại “vốn sẵn có” của Quảng Ngãi, hấp dẫn các nhà đầu tư như: Vốn kinh tế với vị trí địa kinh tế chiến lược; vốn cơ sở hạ tầng với hệ thống cảng hàng không, cảng biển sẵn có, Khu kinh tế Dung Quất, Khu phức hợp đô thị VSIP; vốn tự nhiên với 130 km bờ biển dài và đẹp là tiềm năng lớn cho phát triển du lịch nhưng vẫn chưa được khai thác tốt. Loại “vốn” nữa của Quảng Ngãi là vốn văn hóa của vùng đất có bề dày lịch sử, nhiều di tích lịch sử văn hóa cổ xưa như thành cổ Châu Sa, di tích Gò Vàng…

Đặc biệt, Thủ tướng nhắc đến “nguồn vốn con người” của Quảng Ngãi với truyền thống hiếu học, khoa bảng; tinh thần cách mạng, được tôi luyện qua nhiều môi trường khắc nghiệt nhưng luôn có nghị lực, sáng tạo… "Đây là những “nguồn vốn” quan trọng để phát triển kinh tế-xã hội của địa phương", Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng nhắc đến những sản vật tự nhiên của Quảng Ngãi đậm phong vị quê hương như: Cá bống, cá thài bai, đường phèn, đường phổi, kẹo gương, mạch nha và rất nhiều món ăn đặc sản khác... "Các nhà đầu tư cần biết cách khai thác, quảng bá và phát triển những sản vật này để tạo nên những giá trị thương mại lớn", Thủ tướng gợi ý.

Cải thiện môi trường kinh doanh

Thủ tướng nhận xét, mức tăng trưởng kinh tế của Quảng Ngãi năm 2018 đạt cao, đến 9,6%, kim ngạch xuất khẩu vượt 20% so với kế hoạch; thu ngân sách vượt 33,4% dự toán; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 2.514 USD/năm, tương đương bình quân chung cả nước. Đặc biệt, từ năm 2011, Quảng Ngãi đã có nguồn thu ngân sách điều tiết về trung ương để qua đó giúp chia sẻ với các địa phương kém phát triển hơn. Hiện thu ngân sách của Quảng Ngãi đã đạt trên 1 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 13 cả nước (gần bằng tất cả các tỉnh Tây Nguyên cộng lại và là 1 trong 16 tỉnh/thành phố có điều tiết ngân sách cho Trung ương).

Đáng chú ý, Thủ tướng phân tích, sắc thái công nghiệp của Quảng Ngãi vẫn chưa được định rõ nét. Đường hướng ưu tiên phát triển công nghiệp hay du lịch vẫn còn nhiều lấn cấn. Thu ngân sách lớn nhưng nhiều rủi ro, thiếu ổn định và kém bền vững do vẫn còn phụ thuộc chủ yếu vào Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Tình trạng người dân di cư đến địa phương khác tìm kiếm việc làm còn nhiều, cho thấy thiếu việc làm có thu nhập phù hợp để đáp ứng cho người dân. Tỷ lệ hộ nghèo còn cao (9,57%), đời sống về vật chất lẫn tinh thần của một bộ phận người dân chưa thực sự đổi thay.

Phát triển các ngành kinh tế dựa trên lợi thế so sánh

Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị tỉnh lưu ý đến việc cải thiện môi trường kinh doanh hiện vẫn đang xếp hạng không tốt về PCI (hạng 41).

Gợi ý một số nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng đề nghị Quảng Ngãi tiếp tục cải cách hành chính và nâng cao năng lực quản trị nhà nước, đào tạo lao động, cải thiện cơ hội tiếp cận đất đai, đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, công khai, minh bạch trong đối xử với các doanh nghiệp, nhà đầu tư.  

Đặc biệt, tỉnh cần phải có quy hoạch và chiến lược ưu tiên phát triển các ngành kinh tế một cách chọn lọc và rõ ràng dựa trên lợi thế so sánh để điều hướng phân bổ nguồn lực, đặc biệt là giữa ưu tiên phát triển công nghiệp với du lịch.

Quảng Ngãi cần chú trọng phát triển kinh tế tư nhân tại địa phương; khuyến khích, hỗ trợ và nuôi dưỡng các doanh nghiệp quy mô nhỏ, khu vực kinh tế cá thể. Tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ giảm nghèo bền vững, đồng thời tránh tái nghèo; đặc biệt chú trọng công tác bảo vệ môi trường, cả kiểm soát ô nhiễm phát thải công nghiệp và ô nhiễm từ phát triển du lịch.  

Nhắc lại câu nói về chí khí của người miền Trung tựa như những cây xương rồng trong sa mạc, dù có khô cằn sỏi đá thế nào thì nó vẫn sống, vẫn sinh sôi nảy nở, vẫn vươn lên, vẫn ra hoa đẹp, Thủ tướng mong muốn chính quyền và nhân dân Quảng Ngãi tiếp nối truyền thống hiếu học, vẻ vang của cha ông, “quyết không thể để cái đói, cái nghèo theo đuổi hay đeo mang bên mình mãi”, tiếp tục phát triển địa phương đạt được những thành tựu mới.

Tại hội nghị, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã trao quyết định chủ trương đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 15 dự án với tổng mức đầu tư 14.532 tỷ đồng; trao ghi nhận đầu tư cho 5 dự án khác với tổng mức đầu tư 3.640 tỷ đồng.