Thủ tục nhiêu khê

Các nhà đầu tư nước ngoài đều đánh giá rằng môi trường đầu tư của TP Hồ Chí Minh đang ngày càng tốt hơn, và theo đó các nhà đầu tư lớn đang đến TP nhiều hơn. Ông Christopher C.Twomey, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) dẫn chứng bằng những dự án lớn với số vốn hàng tỷ USD đã và đang đầu tư ở TP Hồ Chí Minh như nhà máy Intel, First Solar, Siemens….

Nhân viên hải quan kiểm tra hàng nhập khẩu tại cảng Sài Gòn.

Theo ông Christopher C.Twomey, khi đầu tư vào Việt Nam, các nhà đầu tư quan tâm nhất là 5 vấn đề: ổn định kinh tế vĩ mô, Luật Lao động, thủ tục hành chính, hải quan, an toàn và an ninh cá nhân. Trong điều kiện lạm phát kinh tế toàn cầu, các nhà đầu tư đánh giá Chính phủ đã có giải pháp đúng đắn cho nền kinh tế vĩ mô khi không chỉ tập trung vào tăng trưởng. Điều này đã giúp họ yên tâm khi đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên những vấn đề còn lại thì chưa được thực sự thuận lợi. Nguồn nhân lực tay nghề cao vẫn thiếu và yếu, Luật Lao động với những điều khoản chưa rõ ràng, thủ tục hành chính còn nhiêu khê với doanh nghiệp.

Thủ tục cấp phép bị nhiều doanh nghiệp FDI "kêu" nhất. Ông Han Jae Jin, Trưởng ban Quan hệ đối ngoại của Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc (Kocham) than phiền về tình trạng cấp giấy phép đầu tư mà có khi đến 6 tháng mới có kết quả. Theo ông Han Jae Jin khi nộp hồ sơ cấp giấy phép thì được hẹn 30-45 ngày. Khi đến ngày hẹn thì lại tiếp tục đề nghị các thủ tục bổ sung và thời gian lại đến 30-45 ngày nữa. Cứ như thế doanh nghiệp phải đi lại rất nhiều lần, tốn nhiều thời gian, công sức và có khi mất luôn cơ hội làm ăn.

Ông Christopher C.Twomey thì phản ánh về những phiền hà của hải quan gây ra sự chậm trễ bằng những con số rất cụ thể. Theo đó, thủ tục thông quan xuất khẩu mất 3 ngày và nhập khẩu đến 4 ngày. Cũng theo ông Christopher C.Twomey thì có đến gần 70% nhà đầu tư xuất hàng phải có chi phí "bôi trơn" cho nhân viên hải quan. Vị đại diện này cho rằng đây là một thử thách mà cả hai bên (hải quan và nhà đầu tư) cùng có lỗi.

Cải cách hơn nữa

Về vấn đề cấp phép chậm, ông Lư Thanh Phong giải thích đó là những trường hợp đầu tư có điều kiện và liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau, và Sở KH-ĐT phải tốn thời gian thẩm tra, hỏi ý kiến các bộ, ban ngành liên quan. Ví dụ như vệ sinh an toàn thực phẩm phải hỏi Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT; lĩnh vực bất động sản thì phải có ý kiến của Bộ Xây dựng, Tài nguyên - Môi trường, Tài chính… nên bị kéo dài.

Trong khi đó, ông Trần Đức Minh, Phó trưởng phòng Giám sát quản lý của Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh cho rằng, thời gian thông quan đến 3-4 ngày như phản ánh của ông Christopher C.Twomey chỉ xảy ra trong dịp tết vừa qua, khi hàng ùn ứ ở cảng Cát Lái vì các cảng khác không cập bến được. Hiện thủ tục đã rất nhanh, nhất là TP Hồ Chí Minh đã thông quan điện tử 100%. Hải quan TP cũng đã thực hiện nhiều biện pháp nội bộ để kiểm soát vấn đề chi phí "bôi trơn", trong đó có dán số điện thoại của lãnh đạo để doanh nghiệp gọi khi cần thiết. Thời gian làm hồ sơ cũng quy định trong 30 phút để giảm thời gian tiếp xúc của doanh nghiệp và nhân viên hải quan. Việc thực hiện 100% hải quan điện tử cũng giảm thời gian doanh nghiệp tiếp xúc với hải quan…

Cho rằng các thủ tục hành chính vẫn gây nhiều khó khăn, các nhà đầu tư đề nghị TP Hồ Chí Minh phải cải cách hơn nữa, nhất là "một cửa". Ông Nguyễn Trung Tín, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, trong các nhóm giải pháp nhằm thu hút đầu tư FDI vào TP trong thời gian tới sẽ có quy chế phối hợp giữa cơ quan xúc tiến đầu tư nhằm tạo sự đồng bộ. TP cũng đang thực hiện các nhóm giải pháp về pháp luật, chính sách và cải cách hành chính. Theo đó, các quy trình, thủ tục hành chính sẽ được đơn giản hóa hơn nữa; cơ chế "một cửa" trong giải quyết thủ tục đầu tư, thực thi pháp luật công khai, minh bạch, ngăn chặn sự tùy tiện, nhũng nhiễu… sẽ được thực hiện tích cực nhằm thu hút và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư FDI đầu tư vào TP Hồ Chí Minh.