Thổ Nhĩ Kỳ đối mặt với bài toán an ninh

Hai vụ nổ trên xảy ra trước thềm một cuộc tuần hành hòa bình nhằm phản đối cuộc xung đột giữa chính quyền với lực lượng phiến quân người Kurd ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Dù chưa có tổ chức nào đứng ra nhận trách nhiệm về các vụ tấn công trên, nhưng vụ khủng bố diễn ra sau thời điểm Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào các cuộc không kích của liên quân do Mỹ đứng đầu nhằm vào nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria (kể từ cuối tháng 8) là rất đáng quan ngại. Thổ Nhĩ Kỳ từng do dự trước việc can dự trực tiếp vào các chiến dịch quân sự chung chống IS do Mỹ đứng đầu. Với Ankara, một hành động như vậy tại quốc gia láng giềng Syria sẽ tạo cơ hội gia tăng sức mạnh cho đảng Công nhân người Kurd (PKK) - lực lượng vừa mới đồng ý tham gia các cuộc đàm phán hòa bình khó khăn sau gần 30 năm đối đầu với chính quyền nước này. Cũng phải nói thêm rằng, cho đến khi Kobani nổi lên như một vấn đề "nóng", có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Ankara - PKK và các lãnh đạo của PKK cảnh báo sẽ chấm dứt đàm phán hòa bình với chính phủ, nếu thị trấn của người Kurd tại Syria giáp với biên giới Thổ Nhĩ Kỳ rơi vào tay IS thì chính quyền của Tổng thống R.Erdogan mới chấp nhận hợp tác với Mỹ trong cuộc chiến này.

Bất ổn an ninh tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng gia tăng kể từ cuối tháng 7 vừa qua khi chính phủ liên tục mở các cuộc truy quét nhằm vào căn cứ của PKK nổi dậy ở khu vực Đông Nam nước này và miền Bắc Iraq làm hàng trăm tay súng người Kurd thiệt mạng. Cùng với đó, thời gian gần đây, nhiều tòa nhà và văn phòng đảng Dân chủ của người Kurd (HDP) trên đất nước Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị những người biểu tình theo chủ nghĩa dân tộc tấn công phá hoại. Những người biểu tình cáo buộc HDP là cánh chính trị của PKK, tổ chức đang bị nghi ngờ tiến hành các vụ tấn công thời gian qua tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Những thách thức an ninh xảy ra vào thời điểm các chính đảng ở Thổ Nhĩ Kỳ đang tích cực chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội trước thời hạn dự kiến diễn ra vào ngày 1-11 tới, sau khi các cuộc đàm phán thành lập chính phủ liên hiệp thất bại. Còn nhớ trong cuộc bầu cử hồi tháng 6 vừa qua, lần đầu tiên kể từ khi lên nắm quyền tại Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2002, đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của Thủ tướng Ahmet Davutoglu đã mất thế đa số để thành lập chính phủ. Do đó, AKP phải tiến hành đàm phán với từng đảng trong số ba đảng có chân trong Quốc hội khóa mới gồm đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP), đảng Phong trào Nhân dân (MHP) và HDP. Tuy nhiên, cả ba đảng này đều đã từ chối tham gia chính phủ liên hiệp và cũng không ủng hộ chính phủ thiểu số của AKP để thành lập chính phủ. Vì thế, Thủ tướng A.Davutoglu phải trả lại quyền thành lập chính phủ cho Tổng thống R.Erdogan. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã phê chuẩn việc thành lập chính phủ lâm thời với nhiệm vụ điều hành đất nước cho đến khi diễn ra cuộc bầu cử vào ngày 1-11.

Cả thế giới lên án hai vụ tấn công đẫm máu xảy ra ngày 10-10 tại thủ đô Ankara và thể hiện sự sát cánh với Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố. Trong một phát biểu mới nhất, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chia buồn đến gia đình các nạn nhân và nhấn mạnh sự cần thiết của việc hợp nhất các nỗ lực chống khủng bố. Tổng thống V.Putin cho rằng, hành động bạo lực này là một âm mưu nhằm gây bất ổn cho Thổ Nhĩ Kỳ và Mátxcơva sẵn sàng hợp tác với Ankara để chống lại các mối đe dọa khủng bố. Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng gửi lời chia buồn đến người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh người Mỹ luôn đoàn kết với nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố và đối phó với những thách thức an ninh chung trong khu vực.

Trong bối cảnh "bài toán" an ninh ngày càng đặt ra nhiều thách thức, Tổng thống R.Erdogan đã kêu gọi người dân đoàn kết và lên án những kẻ chủ mưu các vụ khủng bố, mưu toan gây chia rẽ giữa các đảng phái trong nước. Thế nhưng, những bất đồng trên chính trường cũng như sự phức tạp từ sự chia rẽ sắc tộc sâu sắc đang đẩy quốc gia nằm ở hai lục địa Á - Âu vào vòng xoáy bất ổn mới và đã có nhiều dấu hiệu hủy hoại nền kinh tế hơn 800 tỷ USD này.