Thị trường viễn thông: Doanh nghiệp nào sẽ là số 1?

Trung tuần tháng 2-2012, Viettel đã tổ chức hội nghị phát động phong trào thi đua quyết thắng, trong đó đặt ra 3 chỉ tiêu cơ bản năm 2012 phấn đấu đạt doanh thu hơn 140.000 tỷ đồng, tăng 19% so với năm 2011; lợi nhuận đạt hơn 22.000 tỷ đồng, tăng 20%; năng suất lao động đạt 5,5 tỷ đồng/ người/năm. Nhiều người tin rằng, với truyền thống và cách làm riêng, Viettel sẽ hoàn thành các chỉ tiêu này, cho dù các dự đoán cho thấy năm 2012 là năm không mấy thuận lợi về kinh tế, Viettel lại đang phải gánh "nợ" từ EVN Telecom…Vậy, nếu Viettel hoàn thành các chỉ tiêu trên sẽ đồng nghĩa với việc trở thành số 1 của ngành viễn thông!?. Cũng theo các thông tin có được từ VNPT (đã công bố trên các phương tiện truyền thông), có thể căn cứ vào các lý do sau đây để lý giải câu hỏi trên.

Tại hội nghị tổng kết năm 2011, triển khai nhiệm vụ năm 2012, VNPT đã đặt ra các chỉ tiêu phấn đấu năm 2012 đạt doanh thu 135.800 tỷ đồng, tăng 12,42%; lợi nhuận 10.300 tỷ đồng; thu nhập bình quân tăng tối thiểu 10% so với năm 2011. Bỏ qua các yếu tố khách quan không thuận lợi có thể xảy ra và VNPT hoàn thành các chỉ tiêu này, thì VNPT sẽ đứng thứ 2 (sau Viettel), vì các chỉ số cơ bản như doanh thu, nhất là lợi nhuận đều thấp hơn Viettel. Nói thêm về chỉ số năng suất lao động, năm 2011 Viettel đạt 4,7 tỷ đồng/người/ năm, VNPT là 1,34 tỷ đồng/ người/năm. Con số này quả là khoảng cách không nhỏ, song cũng cần nói thêm, số lượng cán bộ lao động giữa VNPT (hơn 9 vạn) và Viettel (khoảng 2 vạn) là một khoảng cách quá lớn, nên năng suất lao động của VNPT thấp hơn nhiều cũng là điều dễ hiểu. Căn cứ thứ hai để lý giải việc Viettel sẽ trở thành DN số 1 là kết thúc năm 2011, VNPT đạt doanh thu 120.800 tỷ đồng, Viettel: 117.000 tỷ đồng; tuy nhiên Viettel lại đạt lợi nhuận gần 20.000 tỷ đồng, cao gấp 2 lần VNPT là 10.000 tỷ đồng. Có nhiều ý kiến cho rằng, với chỉ số này Viettel đã trở thành số 1!?...

Đến thời điểm này, giới truyền thông vẫn chưa nhận được số liệu mới về các chỉ số doanh thu, lợi nhuận… của VNPT sau khi Viettel công bố các chỉ số kinh doanh cơ bản năm 2012, nhưng dựa theo những gì đã xảy ra từ năm 2010 đến nay cho thấy, việc VNPT điều chỉnh lại các chỉ tiêu cơ bản là đương nhiên và chỉ có thể công bố sớm hay muộn. Bởi, thực tế trước đó, ở các năm 2010 và 2011, cả hai "đại gia" này đều liên tiếp điều chỉnh lại chỉ tiêu kinh doanh. Dù không ai nói ra, nhưng giới trong ngành và dư luận vẫn cho rằng, nguyên nhân là do cả hai đang trong cuộc đua giành vị trí số 1 trên thị trường.

DN nào sẽ giành vị trí số 1 trong cuộc đua này? Mặc dù Viettel đang có ưu thế, với hơn 10 năm gia nhập thị trường, DN quân đội này đã liên tiếp đạt thành công thể hiện ở kết quả kinh doanh. Để đạt được kết quả trên có nhiều yếu tố, song một trong những yếu tố khiến Viettel thành công phải kể đến yếu tố tổ chức và kỷ luật, họ có thể thăng chức, giáng chức bất cứ cán bộ nhân viên nào nếu làm việc không hiệu quả… Nói vậy, không có nghĩa là VNPT, hoặc các DN nhà nước khác không biết làm việc hiệu quả. Như đã kể trên, VNPT đang sở hữu một đội ngũ nhân lực quá lớn, không thể ngày một ngày hai có thể cắt giảm được và càng khó có thể nói tới việc có thể chấm dứt hợp đồng lao động ngay, nếu họ làm việc chưa thật tốt. Đó là một gánh nặng không nhỏ. Còn ở Viettel, cứ 6 tháng, họ thường tổ chức thi kiểm tra trình độ, năng lực cả của lãnh đạo và nhân viên, nếu không đạt, có thể điều chỉnh vị trí công tác. Nhưng với VNPT thì sao?… chắc chắn, VNPT sẽ không thể ngồi yên nhìn Viettel "qua mặt".