Thanh toán tiền nước theo khối lượng tối thiểu: Liệu có thiệt cho khách hàng?

Công ty KDNS Hà Nội thu tiền theo khối lượng nước sử dụng tối thiểu quy định là 4m3/hộ gia đình/tháng cho dù bên khách hàng không sử dụng hoặc sử dụng ít hơn 4m3/tháng. "Hợp đồng này có thể "trói" được khách hàng mới triển khai lắp đặt đường ống cung cấp nước sạch từ ngày 1-1-2010 nhưng lại gây bức xúc đối với những người đã sử dụng nước sạch từ nhiều năm nay.

Được biết, Công ty KDNS Hà Nội soạn thảo hợp đồng dịch vụ cấp nước này căn cứ theo những văn bản pháp quy mới nhất như Nghị định số 117/2007/NĐ-CP ngày 11-7-2007 của Chính phủ về sản xuất và tiêu thụ nước sạch, thông tư hướng dẫn của các bộ Tài chính, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Quyết định số 119/2009/QĐ-UB ngày 21-12-2009 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành giá bán nước sạch sinh hoạt trên địa bàn thành phố Hà Nội từ ngày 1-1-2010. Theo đó, tăng giá bán nước sạch cho hộ gia đình sử dụng vào mục đích sinh hoạt từ 2.800 đồng/m3 lên 4.000 đồng/m3 và tăng dần theo các mức lũy tiến tiếp theo. Khách hàng sử dụng nước sạch ở mức lũy tiến thứ 4 (trên 35m3) phải thanh toán 9.400 đồng/m3 thay vì 7.500 đồng/m3 như trước đây. Bên cạnh đó, từ kỳ hóa đơn tiền nước tháng 2-2010, khách hàng còn phải thực hiện thanh toán khối lượng nước sạch tối thiểu 4m3/hộ gia đình/tháng. Trung bình, dù không sử dụng hay sử dụng ít hơn khối lượng nước sạch tối thiểu, khách hàng cũng phải trả ít nhất 16.000 đồng/hộ gia đình/tháng.

Cụ thể, trong thời gian từ ngày 2-1 đến 2-2-2010, ông Trần Văn Phương (14 phố Nguyễn Siêu) chỉ tiêu thụ 1m3 nước sạch nhưng trên hóa đơn tiền nước của ông còn cộng thêm 3m3 nước thu theo Nghị định 117. Tổng cộng ông Phương phải trả tiền cho 4m3 nước bằng 16.000 đồng. Ông Phương cho biết, gia đình ông rất khó khăn, thu nhập vài trăm nghìn/tháng lại phải nuôi 2 cháu nhỏ nên ông cố gắng tiết kiệm mọi chi tiêu trong sinh hoạt. Vậy mà bây giờ, ông phải trả tiền nước sinh hoạt hằng tháng cao gấp 5 lần trước đây. Cách thu tiền nước tối thiểu như vậy đã "đánh" trực tiếp vào thu nhập của người nghèo.

Tương tự như vậy, ông Huỳnh Sĩ Phương (P20 T2 nhà số 8 Phan Bội Châu) phản ánh: Do căn hộ đang ở chật chội lại phải chung sống 3 thế hệ nên ông Phương đã thuê một phòng nhỏ ở tầng 1 (cùng số nhà) để ngủ. Còn mọi sinh hoạt ăn uống, tắm giặt vẫn ở trên tầng 2 với số nước tiêu thụ hằng tháng tại đây luôn hơn 200.000 đồng. Nay lại phải trả thêm tiền nước dù không sử dụng cho căn hộ thuê là điều vô lý.

Còn ông Nguyễn Văn Phúc (số nhà 45 phố Mai Dịch) lại đề cập đến "nghịch lý" trong chính những quy định của ngành nước. Khi xây dựng biểu giá nước lũy tiến, ngành nước nêu lý do thu các mức giá tăng dần vì muốn người dân thực hiện tiết kiệm nguồn tài nguyên quý hiếm này. Nhưng nay thực hiện thanh toán khối lượng nước sạch tối thiểu sẽ dễ dẫn đến tình trạng người dân không muốn tiết kiệm nước nữa.

Trước những bức xúc của khách hàng sử dụng nước sạch, các cán bộ có trách nhiệm có những cách lý giải khác nhau:

Ông Nguyễn Hồng Việt, Phó Giám đốc Xí nghiệp KDNS Ba Đình cho biết: Việc doanh nghiệp thu tiền theo khối lượng nước sử dụng tối thiểu được thực hiện hoàn toàn theo đúng các văn bản, thông tư hướng dẫn của Chính phủ, các bộ, ngành và thành phố. Chắc chắn khi đưa quy định này vào cuộc sống đã có hội đồng xem xét tính toán trên cơ sở khoa học.

Ông Nguyễn Tất Thắng, Giám đốc Xí nghiệp KDNS Hoàn Kiếm: Việc ngành nước thu tiền theo khối lượng nước sử dụng tối thiểu cũng tương tự như ngành viễn thông thu cước thuê bao điện thoại và nguồn thu này sẽ dành cho công tác duy trì, bảo dưỡng đường ống trước đồng hồ. Vì với mỗi đồng hồ không sử dụng, hằng tháng doanh nghiệp vẫn chi phí công ghi chỉ số, in hóa đơn và thậm chí sửa chữa khi có hư hỏng. Tuy nhiên, ông Thắng khẳng định đây là nguồn thu rất nhỏ, doanh nghiệp không đặt mục đích làm lãi từ công tác này mà chỉ hoàn thành chủ trương, chính sách của nhà nước. Thực tế, kế hoạch sản xuất, kinh doanh năm 2010 của Xí nghiệp KDNS Hoàn Kiếm đặt định mức thu hơn 90 tỷ đồng, trong đó, doanh thu tiền nước theo khối lượng sử dụng tối thiểu chỉ chiếm 259 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 0,286%.

Còn theo ông Nguyễn Thanh Huy, Trưởng phòng Thanh tra Công ty KDNS Hà Nội, Nghị định 117 quy định song song trách nhiệm và quyền lợi của hai đối tượng, nếu khách hàng sử dụng nước sạch cần thanh toán khối lượng nước sạch tối thiểu thì đơn vị cấp nước có trách nhiệm đầu tư đồng bộ đến điểm đấu nối cho khách hàng sử dụng bao gồm cả đồng hồ đo nước. Theo đó, ngày 8-12-2009, Công ty KDNS Hà Nội đã ban hành Quyết định 2112/2009/QĐ - NSHN về quy định đấu nối cấp nước sạch do công ty quản lý có nội dung, với những khách hàng đáp ứng đủ điều kiện (có hộ khẩu, sổ đỏ, điểm đấu nối không quá 2 mét tính từ đồng hồ...) sẽ được miễn phí lắp đặt đường ống cấp nước.

Tuy vậy, phần lớn những khách hàng có ý kiến bức xúc đều ở trường hợp đã ký hợp đồng lắp đặt đường ống cấp nước sạch trước khi Nghị định 117 có hiệu lực thi hành. Họ đã thanh toán tiền đầu tư đường ống, đồng hồ đo nước hoặc trả góp hằng tháng nay vẫn phải áp dụng thanh toán khối lượng nước sạch tối thiểu nên cho rằng những giải thích của ngành nước là chưa thỏa đáng.