Thân thế chiến binh IS cầm đầu vụ tấn công ở Indonesia

Thủ đô Jakarta của Indonesia trải qua một ngày chấn động vì các vụ nổ lớn và đấu súng. Ít nhất 7 người thiệt mạng, gồm 5 nghi phạm, và 19 người bị thương. Cảnh sát trưởng Jakarta khẳng định tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đứng sau vụ tấn công này, và kẻ chủ mưu là Bahrun Naim, từng là chiến binh IS.

Năm 2009, Bahrun Naim là một trong những người kinh doanh nhỏ bình thường ở thành phố Solo, Indonesia. Tại đây, người đàn ông mở một quán cà phê phục vụ việc truy cập Internet của người dân.

Trước đó, Naim từng bị bắt vào năm 2011 do sở hữu vũ khí trái phép và bị tuyên án tù 3 năm. Sau khi rời khỏi nhà giam, lực lượng an ninh cho rằng Naim trở thành nhân vật chính trong những mạng lưới thánh chiến ở Solo và tỉnh Trung Java.

Vai trò tại IS

Năm ngoái, Bahrun Naim tìm đường sang Syria và gia nhập IS, đến chiến trường cùng chiến đấu với các tay súng của lực lượng tự xưng. Trong vụ khủng bố ngày 14/1, cảnh sát tin rằng Naim có nhiệm vụ quan trọng là điều phối các đợt tấn công.

5 nghi phạm và 2 thường dân đã thiệt mạng trong vụ việc đầu tiên mà IS phát động ở Indonesia, nơi có đông tín đồ Hồi giáo nhất thế giới, và cũng là quốc gia mà IS muốn thành lập triều đại ở châu Á.

Sau vụ khủng bố ở Paris hồi giữa tháng 11/2015, Naim đã đăng bài trên blog hướng dẫn người ủng hộ về cách tổ chức những cuộc chiến du kích từ các khu rừng ra thành phố. Khi Reuters liên lạc vào ngày 24/11/2015, Naim khẳng định, tại Indonesia, nhóm này đã quy tụ đông đảo người ủng hộ IS để "tiến hành một vụ tấn công".

"Chúng tôi chỉ đang đợi ngòi nổ thích hợp", người tự nhận là Naim nói với Reuters. Theo các chuyên gia tình báo, không lâu sau khi Naim đăng bài này, các quan chức tình báo đã nhanh chóng thu thập thông điệp trên mạng xã hội để kết luận rằng, một vụ tấn công ở Indonesia là mối đe dọa có thực.

"Những đoạn chat giữa các nhóm cực đoan ngày càng có tổ chức hơn kể từ tháng trước. Lần đầu tiên họ cũng thảo luận về một vụ tấn công liên hoàn", một cố vấn an ninh chuyên theo dõi các tin nhắn qua di động của chính phủ Indonesia nói.

Các quan chức phòng chống khủng bố Indonesia nhận định, ít nhất 1.000 người ủng hộ lực lượng thánh chiến cực đoan ở Indonesia.

Những mạng lưới phiến quân mới nổi

Việc theo dõi tin nhắn đã giúp cảnh sát bắt hàng chục đối tượng ở đảo Java vốn đông dân. Họ là những người bị tình nghi âm mưu tấn công khủng bố vào dịp lễ Giáng sinh và sự kiện chào năm mới.

Đội an ninh cũng thu giữ nhiều vật liệu chế tạo bom, một bộ áo khoác mà các chiến binh liều chết hay sử dụng, và các bộ tài liệu hướng dẫn khủng bố. Cảnh sát nhanh chóng điều tra ra rằng, nhiều tên bị bắt đã nhận hỗ trợ và tài chính từ Naim.

Theo thông báo của Giám đốc cảnh sát Jakarta Tito Karnavian, Naim đã lên kế hoạch tấn công thủ đô từ lâu. Y không giấu diếm tham vọng trở thành thủ lĩnh của IS ở Đông Nam Á. Quan điểm của Naim là muốn xây dựng Indonesia trở thành một đất nước tuân thủ nghiêm ngặt các luật Hồi giáo. Naim đánh giá cuộc sống ở thành trì của IS tại Syria đáng sống hơn so với Indonesia.

"Tôi đi khắp nơi theo mệnh lệnh. Đời sống ở Syria thật tuyệt. Mọi thứ, từ điện, nước, nhà ở, đều hoàn toàn miễn phí, các dịch vụ chất lượng và giá thành thấp hơn ở Indonesia", Naim viết trong thư trao đổi với Reuters.

Sidney Jones, chuyên gia về khủng bố tại Jakarta, nhận định hồi tháng 11/2015 rằng khả năng Indonesia đối mặt với vụ tấn công với quy mô lớn như khủng bố Paris là rất thấp. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo mối đe dọa ngày càng tăng.

Trong một bài đăng của Naim có tựa đề "Những bài học từ vụ tấn công Paris", Jones cho biết Naim đã phân tích cặn kẽ về kế hoạch hành động, xác định mục tiêu, chọn địa điểm, kế hoạch điều phối và cả "lòng dũng cảm" của những kẻ tấn công ở Paris.

Dẫu vậy, các chuyên gia nhận định, việc thương vong sau vụ tấn công ngày 14/1 ở mức thấp cho thấy các nghi phạm chủ yếu là những phiến quân địa phương chưa được trải qua huấn luyện nhiều.