Tập trung đầu tư tạo sinh kế cho người dân để giảm nghèo bền vững

Ưu tiên các đối tượng cận nghèo, mới thoát nghèo

Phát biểu thảo luận tại hội trường, hầu hết đại biểu đánh giá cao ý nghĩa của chương trình khi Đảng và Nhà nước ta luôn xác định công tác giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, nhất quán, xuyên suốt quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước.

Việc xây dựng chương trình là cần thiết trong giai đoạn hiện nay với mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội khoảng 25%; tỷ lệ lao động qua đào tạo là 70%; tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1-1,5% hằng năm.

Đánh giá cao mục tiêu của chương trình, đại biểu Triệu Thị Huyền (Đoàn Yên Bái) kiến nghị, ngay sau khi được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, Chính phủ cũng như các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể về nội dung, đối tượng, nguyên tắc hỗ trợ, tiêu chí, định mức cũng như kế hoạch phân bổ nguồn lực để các địa phương chủ động triển khai thực hiện. 

"Trong việc thiết kế chính sách giảm nghèo, cần cân đối hợp lý giữa các chính sách hỗ trợ có điều kiện và hỗ trợ cho không, giữa hỗ trợ trực tiếp và hỗ trợ gián tiếp. Đặc biệt, mở rộng đối tượng thụ hưởng là hộ cận nghèo, mới thoát nghèo nhằm bảo đảm thoát nghèo bền vững", đại biểu nêu ý kiến.

Cùng quan điểm đánh giá cao ý nghĩa của chương trình, đại biểu Trần Thị Hiền (Đoàn Hà Nam) cho rằng, mỗi chương trình mục tiêu quốc gia lại ban hành một cơ chế thực hiện khác nhau nên rất khó lồng ghép, phối hợp thực hiện trên cùng một địa bàn, khiến chính quyền địa phương lúng túng, còn người dân thì thiệt thòi. 

"Cần thống nhất chung một Ban chỉ đạo để điều hành, tổ chức thực hiện cả 3 chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn tới. Sau khi Quốc hội ban hành nghị quyết về chủ trương đầu tư, Chính phủ cũng như các bộ, ngành liên quan cần sớm xây dựng báo cáo khả thi, hoàn thiện các dự án và ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện để bảo đảm sự thống nhất, trong đó chú trọng phân cấp, phân quyền cho các địa phương", đại biểu nêu quan điểm.

Ở góc độ khác, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (Đoàn Vĩnh Long) đề nghị, Chính phủ cần dành trọng tâm ưu tiên cho đối tượng là phụ nữ khi chiếm hơn 48% lực lượng lao động xã hội hiện nay. Cùng với đó, cần tăng cường thu hẹp khoảng cách giảm nghèo giữa hai giới để bảo đảm tăng thu nhập và giảm nghèo bền vững. Đối với việc huy động, phân bổ các nguồn lực phục vụ giảm nghèo bền vững thì cần chú trọng triển khai các chính sách hỗ trợ có điều kiện, ưu tiên hỗ trợ phụ nữ, người nghèo, hộ cận nghèo.

Khẳng định việc thực hiện chương trình là cần thiết, đại biểu Chau Chắc (Đoàn An Giang) cho rằng, để thực hiện hiệu quả thì Chính phủ cũng như các bộ, ngành liên quan cần sớm ban hành quy định cụ thể để tránh chồng chéo, gây lãng phí nguồn lực quốc gia trong các dự án. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức để Nhà nước và nhân dân cùng thực hiện các dự án trong chương trình, qua đó góp phần hạn chế tình trạng tái nghèo.

Chú trọng đào tạo nghề cho lao động nông thôn

Trong tờ trình về chương trình, Chính phủ sẽ tập trung đầu tư cho 6 dự án thành phần và 11 tiểu dự án trong giai đoạn 2021-2025. Phát biểu thảo luận tại hội trường, nhiều đại biểu cho rằng, cần quan tâm ưu tiên cho 2 dự án thành phần gồm: Dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo và dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm và nhà ở.

Đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn Quảng Bình) cho rằng, Chính phủ cần cân đối kinh phí hợp lý giữa các dự án thành phần và tiểu dự án, trong đó tập trung ưu tiên cho các dự án giảm nghèo bền vững, tạo sinh kế cho người dân nông thôn.

"Thời gian qua, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa hiệu quả, còn nhiều bất cập cần xem lại, đặc biệt là hiệu quả tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân nông thôn. Vì thế, Chính phủ cũng như các bộ, ngành liên quan cần lưu ý để thực hiện tốt vấn đề này trong giai đoạn tới", đại biểu cho biết.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn Thái Bình) quan tâm đặc biệt đến tiểu dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp vùng nghèo, vùng khó khăn. Cụ thể là nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; người lao động ở vùng nghèo, vùng khó khăn, gắn kết chặt chẽ giáo dục nghề nghiệp với việc làm bền vững.

"Việc đào tạo nghề góp phần quan trọng giúp người nghèo, hộ nghèo có kiến thức, kỹ năng và việc làm cũng như sinh kế ổn định. Đây là yếu tố quan trọng để người nghèo thoát nghèo bền vững. Vì thế, Chính phủ cần quan tâm đào tạo nghề chính quy dài hạn, nhất là đào tạo nghề chất lượng cao để phát triển bền vững. Đồng thời, tạo điều kiện để các trường đào tạo nghề ngoài công lập phát triển, góp phần quan trọng vào việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội", đại biểu bày tỏ.

Còn đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, Chính phủ cần quan tâm phát triển kinh tế hộ, giảm việc cho không nhưng lại tăng cho vay ưu đãi. Cụ thể, Nhà nước cần hỗ trợ về cơ chế chính sách, còn người nghèo phải thấy quyết tâm thoát nghèo. Trong đó, việc tập trung đầu tư đào tạo nghề cho người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; vùng nghèo, vùng khó khăn. Đồng thời, hỗ trợ đào tạo nghề gắn với tạo việc làm, sinh kế, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thừa ủy quyền của Chính phủ, phát biểu tiếp thu giải trình các ý kiến tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung đánh giá cao sự quan tâm của các đại biểu về chương trình.

Bộ trưởng nhấn mạnh, công tác giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Thời gian qua, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của toàn dân, công tác giảm nghèo đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Việt Nam lần đầu tiên và là một trong 30 quốc gia áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, bảo đảm mức sống tối thiểu gắn với mục tiêu phát triển bền vững; đã hoàn thành sớm mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc về xóa đói, giảm nghèo được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng về giảm nghèo trên thế giới.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: "Trong giai đoạn 2021-2025, chúng ta đặt ra mục tiêu, yêu cầu cao hơn để giảm nghèo đa chiều nhưng thực chất và bền vững. Vì thế, chúng ta cần đầu tư thỏa đáng để mức sống của người dân tăng dần, gắn với mục tiêu bao trùm bền vững và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản của người dân. Trong giai đoạn này, chúng ta vừa giảm tỷ lệ hộ nghèo nhưng phải quan tâm giảm nghèo thực chất, bền vững. Giảm nghèo bao trùm có nghĩa là phải xóa bỏ đói nghèo cho tất cả mọi người, ở mọi nơi, mọi thời điểm và mọi chiều thụ hưởng".

Giải trình về việc trùng lặp của 3 chương trình, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 có đối tượng và địa bàn là hộ nghèo, hộ cận nghèo trên phạm vi toàn quốc, bao gồm cả hộ nghèo mới phát sinh do dịch Covid-19. 

"Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Chính phủ sẽ chỉ đạo các chương trình đề xuất ban hành các tiêu chí xác định cụ thể, đối tượng, địa bàn, nội dung hỗ trợ đầu tư, xây dựng báo cáo khả thi nhằm hạn chế sự trùng lặp, giao thoa; đồng thời sẽ đề xuất các cơ chế lồng ghép tích hợp các nguồn lực đem lại hiệu quả cao nhất", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Kết luận phiên thảo luận, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, phiên thảo luận đã có 14 ý kiến phát biểu tại hội trường.

"Đa số các ý kiến đều thống nhất với báo cáo của Chính phủ; đồng thời, đề xuất những ý kiến, kiến nghị cụ thể. Chúng tôi xin ghi nhận và tiếp thu các ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện chương trình để Quốc hội xem xét thông qua", Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết.