Tập trung dân chủ, yếu tố quyết định để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh

Chủ trì hội nghị tọa đàm có các đồng chí: Trần Tiến Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội; Hoàng Trọng Quyết, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội.

Mở rộng dân chủ đi đôi với giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nguyên tắc của Đảng

Báo cáo về kết quả thực hiện các cơ chế thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ tại Đảng bộ thành phố Hà Nội do Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Nguyễn Chí Lực trình bày cho thấy, nguyên tắc tập trung dân chủ đã được thực thi nghiêm túc, hiệu quả tại các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội từ thành phố đến cơ sở.

Cụ thể, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; đồng thời, nêu cao tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của mỗi cá nhân; thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát quyền lực, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.

Thành ủy chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng; mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường giữ vững kỷ luật, kỷ cương và nguyên tắc của Đảng. Các cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm; tuyệt đối chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy; tổ chức triển khai kịp thời, có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Các cấp chính quyền thường xuyên đổi mới phương pháp chỉ đạo, điều hành, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Bên cạnh đó, thành phố cũng đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, giảm cấp trung gian, từ đó đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung và làm rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cấp.

Đặc biệt, nguyên tắc tập trung dân chủ đã được phát huy cao độ trong công tác tổ chức, cán bộ. Thành ủy và các cấp ủy Đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo công tác tổ chức, cán bộ, có nhiều đổi mới, ngày càng khoa học, chặt chẽ, đi vào nền nếp. Quy trình công tác cán bộ được triển khai nghiêm túc, đúng quy định, bảo đảm Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ. 

Tuy nhiên, Thành ủy Hà Nội cũng chỉ ra một số vấn đề còn khó khăn, vướng mắc, như một số tổ chức Đảng, nhất là cấp cơ sở, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, có lúc chưa gắn việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; chưa coi trọng phát huy vai trò giám sát, tham gia đóng góp xây dựng Đảng, chính quyền của cán bộ, đảng viên, các tổ chức, đoàn thể và nhân dân. 

Thành ủy Hà Nội cũng nêu 4 nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ. Trong đó, đề cao, phát huy vai trò của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt trong việc áp dụng nguyên tắc tập trung dân chủ đi đôi với giữ vững và chủ động, tích cực phòng, chống tình trạng xa rời nguyên tắc này.

Tại hội nghị, các địa phương, đơn vị đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong triển khai nguyên tắc tập trung dân chủ. Bí thư Quận ủy Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng cho biết, cơ chế cốt lõi nhất để thực hiện nguyên tắc tập trụng dân chủ là xây dựng quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ chặt chẽ, đúng quy định, thường xuyên cập nhật, bổ sung kịp thời với tình hình thực tiễn. 

Còn theo Bí thư Huyện ủy Chương Mỹ Nguyễn Văn Thắng, quy chế làm việc là xương sống, là “luật” để tổ chức Đảng có căn cứ triển khai thực hiện. Quá trình xây dựng quy chế làm việc phải được thực hiện trên nguyên tắc khoa học, thông suốt, thể hiện rõ trách nhiệm của các cấp ủy Đảng với chính quyền, phân công rõ trách nhiệm cá nhân theo quy định. 

Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn cho rằng, nguyên tắc tập trung dân chủ là quá trình xuyên suốt, quyết định sức mạnh, sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Đồng chí cũng nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ là rất quan trọng. Trong đó, người đứng đầu phải luôn có thái độ cầu thị, tôn trọng ý kiến cấp dưới, nếu không rất dễ trở thành độc đoán, xuôi chiều. 

Bảo đảm vai trò lãnh đạo của tập thể, đề cao trách nhiệm cá nhân

Phát biểu tại hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến cho biết, thời gian qua, Đảng bộ thành phố đang thực hiện 5 nguyên tắc rất quan trọng, đó là: Tập trung dân chủ; tự phê bình và phê bình; đoàn kết, thống nhất; giữ mối liên hệ mật thiết với nhân dân; tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Trong đó, nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng. 

Đảng bộ thành phố cũng luôn xác định việc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả nguyên tắc này và đây là yếu tố quyết định trong công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. 

Cụ thể, Đảng bộ thành phố đã thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ trong việc ban hành các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận của Đảng; bảo đảm tuân thủ các quy trình chặt chẽ, chuẩn bị kỹ lưỡng, đưa ra thảo luận, bàn bạc công khai, dân chủ trong Thường trực, Ban thường vụ, Ban chấp hành; những chủ trương lớn được công bố rộng rãi để cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tham gia đóng góp, được thảo luận dân chủ, rộng rãi từ cơ sở.

Đảng bộ thành phố cũng thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng. Các vấn đề đều được đưa ra bàn bạc dân chủ, thảo luận và biểu quyết tập thể; tinh thần đấu tranh, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy và chi bộ ngày càng thực chất, thể hiện tinh thần xây dựng. 

Nguyên tắc tập trung dân chủ cũng được thực hiện hiệu quả trong công tác tổ chức, cán bộ. Nhờ đó, công tác cán bộ trong hệ thống chính trị cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, địa phương, cơ quan, đơn vị.

Ngoài ra, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy, cấp ủy và các tổ chức Đảng các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ toàn diện trên các mặt công tác như lãnh đạo các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, xây dựng bộ máy của Đảng, hệ thống chính trị; trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng…

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh 5 nhiệm vụ trọng tâm mà thành phố sẽ thực hiện. Cùng với việc thực hiện nghiêm túc chế độ tập thể lãnh đạo đi đôi với cá nhân phụ trách, tăng cường trách nhiệm cá nhân, Đảng bộ thành phố không ngừng mở rộng dân chủ, nhất là dân chủ trong Đảng; bảo đảm quyền của đảng viên. Việc mở rộng dân chủ sẽ đi đôi với củng cố, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, có cơ chế hữu hiệu để kiểm soát quyền lực theo hướng quyền lực đến đâu, trách nhiệm đến đó, bảo đảm vai trò lãnh đạo của tập thể, nhưng không ngừng đề cao trách nhiệm cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. 

Đảng bộ thành phố cũng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Các trường hợp vi phạm phải được đấu tranh làm rõ và xử lý kịp thời, đúng người, đúng việc theo hướng có chức vụ càng cao thì trách nhiệm càng nặng, xử lý phải càng nghiêm và “không có vùng cấm” như thời gian qua.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Tiến Hưng ghi nhận, đánh giá cao các ý kiến tham luận tại hội nghị và phát biểu của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến. Ban Chủ nhiệm đề tài sẽ ghi nhận toàn bộ ý kiến tham luận để hoàn thiện đề tài khoa học của Trung ương trong thời gian tới.