Tập đoàn bán lẻ lớn nhất thế giới và nghi án “hối lộ”

Theo tiết lộ của tờ New York Times ngày 21-4 vừa qua, tháng 9-2005, một luật sư cấp cao của Wal-Mart đã nhận được email của một cựu lãnh đạo chi nhánh ở Mexico, trong đó vạch rõ chi nhánh này đã dàn dựng một chiến dịch hối lộ như thế nào để nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Theo đó, cựu giám đốc chi nhánh của Wal-Mart ở Mexico, ông Sergio Cicero Zapata đã công bố báo cáo về hệ thống hối lộ của các lãnh đạo với các quan chức trong chính phủ từ 7 năm trước nhưng công ty lại "bưng bít" và đã không thông báo kịp thời cho các công tố viên của Liên bang. Ông Sergio Cicero Zapata cho biết Jose Luis Rodriguezmacedo Rivera, luật sư của Wal-Mart ở Mexico là người chịu trách nhiệm tiến hành các "chiến dịch hối lộ" để trở thành nhà bán lẻ lớn nhất trên mảnh đất này. Thậm chí cả những cái tên ông lớn của tập đoàn cùng ngày giờ và số tiền đã được ghi rõ. Jose Luis Rodriguezmacedo Rivera giấu nhẹm cuộc điều tra hồi năm 2006 đã phát hiện ra chứng cớ về "nạn hối lộ tràn lan" đã nhét túi quan chức Mexico tổng cộng hơn 24 triệu USD cho đến tận tháng 12-2011, sau khi tờ New York Time ra lời cảnh báo về những cáo buộc đối với chi nhánh ở Mexico. Thành quả của "mạng lưới hối lộ" trên đã giúp Wal-Mart tăng trưởng chóng mặt với "thành tích" cứ 5 siêu thị Wal- Mart thì có một là ở Mexico. Wal-Mart hiện là công ty có số nhân viên lớn nhất ở Mexico và doanh thu năm 2011 lên tới 29 tỷ USD.

Wal-Mart vào Mexico năm 1991 dưới dạng liên doanh. Tháng 9-2005, Wal-Mart chính thức mở chuỗi bán lẻ tại nước này và nhanh chóng trở thành chi nhánh lớn nhất thế giới của tập đoàn bên ngoài nước Mỹ. Chính điều này đã khiến giới chức Mỹ nghi ngờ có hành vi gian lận. Trong khi đó theo luật hiện hành, các công ty Mỹ cũng như các chi nhánh của họ ở ngoại quốc bị cấm không được hối lộ. Tuy nhiên, chỉ sau khi biết là đang bị báo chí điều tra, Công ty Wal-Mart mới thông báo với Bộ Tư pháp rằng có thể có vi phạm luật chống hối lộ ở nước ngoài. Liệu chuyện Wal-Mart có thực sự vi phạm Luật Phòng chống tham nhũng ở nước ngoài của Liên bang (Foreign Corrupt Practices Act - FCPA) hay không vẫn chưa có quyết định cuối cùng. Song công ty chắc chắn đã tạo ra một "tiền lệ" vi phạm bộ luật mà Bộ Tư pháp Mỹ đã "khổ công gây dựng" suốt bao năm qua. Thêm vào đó, sau khi New York Times công bố vụ bê bối trên, cổ phiếu Wal-Mart đã bị tụt dốc tới 4,7% trên sàn chứng khoán New York hồi đầu tuần. Đây thực sự là tín hiệu không vui cho nhà bán lẻ lớn nhất thế giới bởi những năm gần đây, Wal-Mart bị cạnh tranh dữ dội từ các nhà bán lẻ trực tuyến nhờ không tốn chi phí mặt bằng, cửa hiệu và thậm chí còn đưa ra nhiều ưu đãi hơn cả Wal-Mart.

Phản ứng trước bài phóng sự điều tra của The New York Times, Wal-Mart một mặt cho biết họ đặc biệt quan tâm đến thông tin của bài báo, mặt khác lại tìm cách làm giảm nhẹ các cáo buộc. Phát ngôn viên Wal-Mart David Tovar cho biết: "Nhiều vụ việc theo cáo buộc của The New York Times đã diễn ra cách đây hơn 6 năm. Nếu các cáo buộc này có thật, chúng cũng không nói lên được điều gì về chúng tôi. Hiện chúng tôi đang nhanh chóng tiến hành tìm hiểu sự việc".