(HNM) - Trong bài toán giải quyết ùn tắc giao thông đô thị, TP Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh đến giải pháp phát triển vận tải hành khách công cộng (VTHKCC), cụ thể là xe buýt.
Phương tiện này cũng liên tục được cơ quan chức năng nghiên cứu nâng cao chất lượng để khuyến khích người dân sử dụng. Thế nhưng, năm 2009 giao thông của TP đã phát triển… lùi, bởi số hành khách sử dụng xe buýt giảm trong khi số vụ ùn tắc cũng như tai nạn giao thông lại… tăng!
Phá sản mục tiêu tăng lượng hành khách đi xe buýt!
Đã có những vụ kẹt xe kéo dài tới 9 giờ.
Mỗi năm, ngành giao thông vận tải đều đặt chỉ tiêu tăng lượng hành khách sử dụng xe buýt, cùng với đó là các giải pháp như nâng cao chất lượng phục vụ, tạo ra nhiều bến bãi để tiện cho người dân đi lại, khuyến khích và cả bắt buộc cán bộ, công chức sử dụng xe buýt 1-2 lần mỗi tuần… Thế nhưng, so với mục tiêu đặt ra trong năm 2009 là vận chuyển 365 triệu lượt hành khách thì con số đạt được chỉ hơn 342 triệu lượt, tương đương năm 2008 và chỉ đạt 93,8% chỉ tiêu. Đáng chú ý là các tuyến xe buýt có trợ giá chỉ vận chuyển được 290,92 triệu lượt hành khách, giảm đến 7,98% so với năm 2008; trong khi đó, chi phí trợ giá của năm 2009 là 766,9 tỷ đồng, tăng 156,6 tỷ đồng so với năm ngoái (trợ giá năm 2008 là 610,3 tỷ đồng).
Tổng kết năm 2009, Sở GTVT thừa nhận, lý do người dân ít sử dụng xe buýt là vì hành trình không ổn định và giờ giấc không bảo đảm. Nguyên nhân là do xe buýt phải thường xuyên điều chỉnh lộ trình tuyến do vướng quá nhiều rào chắn trên đường. Bên cạnh đó, chất lượng phục vụ của xe buýt cũng không được cải thiện bao nhiêu dù từ đầu năm Sở GTVT đã có nhiều động thái chấn chỉnh nhằm cải thiện mức độ hài lòng của hành khách như bảo đảm giờ giấc, tiện nghi trên xe, thái độ phục vụ của tiếp viên… Ngoài ra, còn các nguyên nhân khách quan ngoài tầm với của Sở như thiếu đất để làm trạm trung chuyển, bến bãi; chính sách ưu tiên xe buýt lưu thông trên đường chưa được cải thiện trong khi xe cá nhân liên tục tăng, lấn dần diện tích lưu thông, ảnh hưởng đến việc đúng giờ của xe buýt. Một nguyên nhân khác là giá vé chưa được điều chỉnh tăng trong khi các yếu tố đầu vào để tính chi phí vận chuyển tăng; TP duyệt tiền trợ giá là 766,9 tỷ đồng nhưng kinh phí được cấp mới là 600 tỷ đồng… đã ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của xe buýt.
Thất bại mục tiêu kéo giảm ùn tắc và TNGTKết quả kéo giảm ùn tắc giao thông (UTGT) và tai nạn giao thông (TNGT) cũng là con số không mong đợi. Năm 2009, TP đặt mục tiêu kéo giảm 15% số vụ TNGT, tương đương giảm 173 vụ so với năm ngoái. Tuy nhiên, số TNGT cả năm vẫn lên đến 1.152 vụ, chỉ giảm… 3 vụ so với năm 2008. Số người chết vì TNGT có giảm, nhưng số người bị thương lại tăng đến hơn 20%. Mục tiêu kéo giảm UTGT cũng chỉ có được kết quả… ngược khi trong năm có đến 74 vụ ùn tắc hơn 30 phút, tăng 26 vụ so với năm 2008. Kết quả càng "bi đát" hơn khi số vụ mà người đi đường phải đứng yên từ 4 giờ trở lên nhiều hơn năm ngoái. Thậm chí, có vụ xe bị kẹt cứng suốt… 9 giờ! Ông Ngô Minh Châu, Phó Giám đốc Công an TP còn đưa ra một dự báo ảm đạm là tình hình sẽ xấu hơn trong 3 năm tới nếu không có những giải pháp hữu hiệu và kiên quyết.
Để giải quyết tình trạng trên, các giải pháp được cơ quan chức năng đưa ra vẫn là đầu tư cơ sở hạ tầng, hạn chế xe cá nhân và ưu tiên phát triển VTHKCC. Theo ông Trần Quang Phượng, Giám đốc Sở GTVT, TP đang triển khai nhiều dự án giao thông lớn. Tuy nhiên, các dự án này còn khá lâu mới hoàn thành để giải quyết được tình trạng "tắc" giao thông hiện nay.
TP đã nhiều lần bàn về việc hạn chế xe cá nhân nhưng đều vấp phải sự không đồng tình của người dân. Bởi lẽ, khi hạn chế xe cá nhân thì phải có phương tiện vận tải công cộng thật tốt và thuận tiện để người dân thay thế thì TP chưa làm được. Bên cạnh đó, việc đầu tư cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện do thiếu vốn cũng không thuyết phục được người dân lắm, vì trong điều kiện hiện tại, chỉ cần các cơ quan chức năng đẩy nhanh thi công, gỡ bỏ các rào chắn trên đường cũng như phân luồng giao thông một cách hợp lý là đã giảm rất nhiều vụ UTGT mà chưa cần đến một giải pháp vĩ mô nào khác!