Tăng thu và “sức khỏe” của doanh nghiệp

Tuy nhiên, trên thực tế việc thu ngân sách lại khả quan, nhất là các nguồn thu liên quan trực tiếp đến hoạt động của DN. Chỉ riêng tiền tăng thu thuế đã cho thấy thuế thu nhập DN quý II-2011 cao hơn quý I hơn 5.459 tỷ đồng, thuế VAT tăng hơn 3.032 tỷ đồng, thuế xuất khẩu, nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu tăng hơn 290 tỷ đồng... Yếu tố dẫn đến tăng thu này là tăng trưởng của nền kinh tế từ năm 2010 kéo sang những tháng đầu năm 2011; một số khoản thu chuyển nguồn từ năm trước sang năm nay theo chế độ đạt khá (như thu chênh lệch quyết toán thuế của DN); chống buôn lậu, gian lận thuế và xử lý nợ đọng thuế và việc tăng giá hàng hóa và dịch vụ dẫn đến tăng doanh thu chịu thuế... Kết quả tăng thu này có đánh giá đúng "sức khỏe" của các DN trong thời gian qua? Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, các DN không "khỏe", hay "yếu" như nhau. Trên thực tế, với những diễn biến bất lợi của thị trường có DN "yếu" đã phá sản, có DN vẫn khai thác được lợi thế, nên sản xuất kinh doanh (SXKD) đạt hiệu quả.

Tuy nhiên, nếu nhìn tổng thể, chuyện tăng thu trực tiếp từ hoạt động SXKD và đầu tư của DN vẫn theo chiều hướng khá. Tính đến cuối tháng 8, đã có 6 khoản thu đạt hơn 85% dự toán năm. Trong đó có 3 khoản thu trực tiếp từ hoạt động SXKD là thu từ khu vực kinh tế quốc doanh, thuế công nghiệp ngoài quốc doanh, thu từ DN có vốn đầu tư nước ngoài đều đạt 65-70% dự toán. Như vậy, không phải tất cả các DN đều rơi vào hoàn cảnh như nhau. Vì thế, khi xem xét đề nghị miễn giảm thuế thu nhập DN, ngành chức năng đã cân nhắc, không miễn giảm với tất cả DN thuộc diện gia hạn nộp thuế vì các DN này làm ăn có lãi và chỉ miễn giảm cho DN nhỏ và vừa đang thực sự khó khăn, giúp họ duy trì sản xuất và tiếp cận nguồn vốn. Theo các chuyên gia, muốn biết các DN "yếu, khỏe" thế nào phải tách bạch cụ thể trong số các yếu tố dẫn đến tăng thu thuế, đặc biệt phải bóc tách cả số tăng thu từ xuất khẩu, nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu là bao nhiêu và không nên dồn một cục như hiện nay. Tăng thu là chuyện đáng mừng. Nhưng, đằng sau các khoản tăng thu còn nhiều điều nên làm rõ để đánh giá đúng "sức khỏe" của các DN SXKD hiện nay, mới có liệu pháp "tăng lực" kịp thời và hiệu quả.