Tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong quý III năm 2022, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ 4.709 vụ việc, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính khoảng 662 tỷ đồng; số thu ngân sách đạt 45 tỷ đồng. Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15-9-2022, tổng số vụ việc vi phạm được phát hiện, bắt giữ là 12.243, trị giá hàng hóa ước tính 4.434 tỷ đồng; số thu ngân sách nhà nước đạt 253,969 tỷ đồng, Hải quan khởi tố 35 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 99 vụ.

Trên thực tế, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua đường hàng không và bưu chính quốc tế gần đây đang có chiều hướng gia tăng do tần suất các chuyến bay quốc tế tăng cao trở lại. Các đối tượng buôn lậu tập trung vào các loại hàng hóa có giá trị cao, dễ cất giấu, như: Mỹ phẩm, tân dược, thực phẩm chức năng, ma túy, xì gà, điện thoại di động, trang thiết bị, vật tư y tế thông qua hình thức chuyển phát, khai báo hàng hóa là quà tặng, quà biếu...

Bên cạnh đó, hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh, dịch vụ bưu chính vẫn diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng cả về quy mô, số lượng; các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức thủ đoạn cất giấu tinh vi; tính chất vụ việc phức tạp. Trong đó, các đối tượng thường lợi dụng hình thức như đóng gói, vận chuyển, mua bán, ngụy trang giả dạng dưới hình thức hàng hóa, hành lý thông thường, giao dịch qua các sàn giao dịch điện tử, mạng xã hội để mua hàng, sau đó sử dụng các dịch vụ chuyển phát bưu chính quốc tế và các dịch vụ giao nhận hàng (shipper) nội địa để né tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng.  

Trong khi đó, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua tuyến biên giới cũng diễn ra với phương thức, thủ đoạn tinh vi khó lường cùng nhiều phương thức, thủ đoạn mới, nhằm trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Trong đó, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng cấm, hàng trái phép, nhập lậu trên tuyến biên giới Tây Nam có chiều hướng gia tăng trở lại. Điển hình, các đối tượng buôn lậu thuốc lá không tổ chức vận chuyển rầm rộ song vẫn lén lút nhập lậu mặt hàng này từ Campuchia về Việt Nam. Phương thức, thủ đoạn có điểm mới so với trước là không tập kết hàng tại một điểm nhất định mà chuyển sang phương tiện khác để vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ, điểm trung chuyển được thay đổi thường xuyên…

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhìn nhận, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả từ nay đến cuối năm có thể diễn biến phức tạp, nhất là dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023. Từ đó, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cũng gặp nhiều khó khăn, vì vậy, việc thực hiện đồng bộ các giải pháp của lực lượng chức năng là rất cần thiết.

Mới đây, Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả của Bộ Tài chính (Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính) đã có Công văn số 79/BTC-BCĐ389 triển khai Kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa. Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính giao Tổng cục Hải quan tăng cường công tác thu thập thông tin, nắm chắc tình hình địa bàn; triển khai áp dụng đồng bộ biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan để kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, hành lý, phương tiện xuất nhập cảnh theo các tuyến, địa bàn, mặt hàng, đối tượng trọng điểm. Đặc biệt, tập trung trọng tâm vào các mặt hàng trọng điểm là hàng cấm, hàng có giá trị lớn, thuế suất cao, hàng xuất nhập khẩu có điều kiện…; loại hình xuất nhập khẩu trọng điểm như gia công, sản xuất xuất khẩu, đầu tư miễn thuế, vận chuyển độc lập, hàng hóa tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập,… nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời, có hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, các vi phạm pháp luật khác trong lĩnh vực hải quan…