Sức sống cuộn chảy

Một tác phẩm của họa sĩ Phùng Phẩm

Hơn nửa thế kỷ vẽ, họa sĩ Phùng Phẩm luôn lặng lẽ và chắc chắn. Ít tiếp xúc, ít giao du, thu hẹp mình lại trong phòng với những họa phẩm, tranh khắc và sơn mài, họa sĩ dường như muốn tận hiến cho tranh, bên cạnh một gia đình êm ấm. Dong dỏng cao, gầy guộc, nhưng những gì ông thể hiện trong triển lãm sơn mài vừa ra mắt đồng nghiệp và công chúng thật khỏe khoắn, căng tràn sức sống.

30 bức sơn mài khổ lớn được ông thực hiện trong những năm trở lại đây, nhuốm một sắc trầm - như con người họa sĩ chăng? Những vệt nâu, những mảng màu rêu sẫm, những khoảng vàng nhạt nhẹ nhõm, những mảnh màu đỏ mịn… được khuôn lại phần nhiều với những vạch thẳng, xiên, tạo những khối hình gân guốc. Hình của ông thường lớn, gợi cảm giác đồ sộ, phủ kín không gian tranh. Các bức họa thường trực tư thế vận động, biểu cảm và căng tràn sức sống, nhất là khi cách tạo hình ấy được dùng thể hiện nụ hôn đôi lứa siết chặt lấy nhau trong một nỗ lực dường như để yêu được nhiều hơn. Trong sự quấn riết tràn trề sinh lực ấy của nhóm tranh này, có nụ hôn sau chiến tranh mà người ta tưởng hai làn môi liền thành một. Người con trai áo bộ đội, bên vai là cây nạng, đẹp, say đắm, phảng phất nỗi buồn. Nối liền một phần ý tưởng với những nụ hôn ấy, nhóm tranh những cô gái gợi tả nỗi chờ đợi, cả sự chia sẻ tâm hồn và dường như là cả những khát khao rất con người. Nhóm tranh gồm những bức như "Sau bức rèm", "Gội đầu", khá đặc biệt.

Một mảng không thể thiếu được trong triển lãm lần này là hơi thở đời sống nông thôn. Không phải là sự mỹ miều, duyên dáng hay nên thơ của cảnh quê, người quê, tình quê, mà là đời sống lao động miệt mài, dung dị. Những người nông dân của ông thuộc về thời trước với nón thúng, khăn trùm đầu, áo tơi, váy đụp, quần sắn cao, đang cấy, gặt, đập lúa hoặc để tấm lưng trần vạm vỡ đứng trên thuyền quăng lưới… Toát lên trong cảm nhận của người xem là một không khí cần lao, chất phác. Ở loạt tranh này, họa sĩ cũng nhấn vào những chuyển động, tư thế con người trong công việc, rất nỗ lực, miệt mài.

Xem tranh thấy người, dường như từ mỗi bức sơn mài ta có thể nhận ra chân dung họa sĩ Phùng Phẩm.