Sự trầm lắng đáng lo ngại

Tuy nhiên, không biết có phải do "vướng" vào mấy ngày cuối tuần nghỉ Tết Dương lịch hay cũng chỉ "ra quân" theo yêu cầu của TP mà nhiều nơi vẫn còn lúng túng trong cách làm, thậm chí "án binh bất động". Các hành vi vi phạm cũng chưa được các cơ quan chức năng xử lý kiên quyết, triệt để, nên đây đó hiện tượng sơn, dán trộm quảng cáo vẫn tái diễn. Thời gian đến Đại lễ thì đếm từng ngày, nếu cứ tốc độ "rùa bò" thế này, chẳng biết đến khi nào Hà Nội mới thực sự sạch, đẹp?

Mặc dù nằm cách hồ Gươm không xa nhưng những mảng tường trên đê Trần Quang Khải đến thời điểm này vẫn chưa được làm sạch.  Ảnh: Dương Hiệp

Chuyển biến bước đầu

Chủ tịch UB MTTQ quận Ba Đình Nguyễn Thị Nga cho biết, xác định chiến dịch phải thực hiện thường xuyên, trước mắt là đến tháng 10-2010 nên 100% Ban công tác Mặt trận KDC vận động cán bộ và nhân dân bóc, xóa quảng cáo, rao vặt trái phép, xây dựng quận xanh - sạch - đẹp. Ngay sau lễ ra quân ngày 26-12-2009, một số phường như Kim Mã, Ngọc Khánh, Giảng Võ, Liễu Giai, Quán Thánh, Nguyễn Trung Trực, Điện Biên, Trúc Bạch… đã thành lập tổ công tác liên ngành gồm chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng công an, tự quản, dân phòng, tổ trưởng tổ dân phố tỏa về các KDC. Để tránh mất mỹ quan đô thị, các phường đều chuẩn bị các vật liệu, sơn, vôi (có từ 2-3 màu vôi phù hợp) và tổ chức thực hiện tốt đợt cao điểm, bước đầu tạo được phong trào tại cơ sở, góp phần lập lại trật tự kỷ cương trong hoạt động quảng cáo, rao vặt. Bà Nga vui mừng cho biết, chỉ trong một tuần, quận Ba Đình đã bóc, quét, xóa hơn 1.000 điểm quảng cáo, rao vặt tại gần 50 tuyến phố chính và các KDC. UBND quận cũng quyết định thành lập tổ công tác liên ngành kiểm tra và xử lý hoạt động quảng cáo, rao vặt sai quy định, đồng thời rà soát, để "quy hoạch" điểm đặt bảng quảng cáo, rao vặt tại KDC phục vụ nhu cầu cần thiết của một xã hội hiện đại theo đúng tinh thần chỉ đạo của UBND TP Hà Nội.

Các tuyến phố Phan Kế Bính, Vạn Bảo, Đội Cấn, Liễu Giai... qua một tuần ra quân "xóa quảng cáo, rao vặt trái phép" trông đã đổi khác nhiều. Sáng chủ nhật ngày đầu năm 2010 (3-1) nền nếp tổng vệ sinh hàng tuần vẫn được duy trì với khí thế của ngày ra quân rất tích cực. Nhiều người dân quanh khu vực tình nguyện dậy sớm hơn thường nhật với mong muốn xem lại thành quả, công sức của chính mình và các bạn thanh niên sau một tuần xuống đường vì "hành động xanh". Anh Nguyễn Việt công tác tại một cơ quan trên phố Phan Kế Bính nhận định: "Qua một tuần, đến công sở làm việc đã thấy đường phố sạch đẹp hơn, hy vọng nền nếp này sẽ được duy trì thường xuyên".

Vào những ngày đầu năm 2010, dạo một vòng qua các KDC Liễu Giai, Văn Cao, Đào Tấn, Trần Huy Liệu, Nguyễn Thái Học, Điện Biên, Kim Mã, Hoàng Hoa Thám, Nguyễn Trường Tộ, Yên Ninh, Hàng Than, Ngọc Khánh chúng tôi nhận thấy có một sự thay đổi đáng kể. Bộ mặt đô thị đã mang một khí sắc mới, cảnh quan phố phường sạch, đẹp hơn.

Đông nhưng chưa mạnh

Theo báo cáo nhanh của Đoàn Thanh niên TP Hà Nội, công tác bóc, xóa QCRV diễn ra trên 11 quận, thị xã và một số huyện ven đô với 5.500 thanh niên, học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, quan sát cho thấy chừng như chỉ rầm rộ trong ngày ra quân trên địa bàn thành phố 26-12, còn trong 5 ngày gần đây thì hầu như không thấy có đội tình nguyện nào… tiếp tục công việc. Hỏi một số nơi, chúng tôi đều nhận được trả lời là phải từng bước, không phải làm ngay được một lúc, trong mấy ngày này sinh viên về nghỉ hết. Qua mấy tuyến phố chính, ngay tại phố Nguyễn Lương Bằng - Tây Sơn, những chỗ bóc xóa mấy hôm trước đã có nơi xuất hiện QCRV mới, dán chồng lên những chỗ sơn trắng. Hoàn Kiếm là đơn vị được Thành đoàn Hà Nội đánh giá cao việc bóc xóa QCRV, nhưng tại phố Nhà Chung, Hàng Bông cũng còn nhiều chỗ chưa được bóc, xóa, người làm nhiệm vụ mới chỉ quan tâm đến mặt ngoài; nhiều nơi vết sơn còn chưa che được số điện thoại, loang lổ, nom còn bẩn hơn trước.

Theo ông Dương Văn Chi (quận Hà Đông), vấn đề ở đây là chưa có sự chuẩn bị kỹ, ban tổ chức chưa quan tâm đến tập huấn cho những người trực tiếp tham gia việc này. Ngay cả chính quyền cơ sở và ngành chức năng cũng chưa lường trước được công việc như công cụ, phương tiện thế nào cho phù hợp và hiệu quả? Muốn xóa sạch, đẹp thì phải làm thế nào? Biện pháp, chế tài xử phạt nếu tái phạm... Chính do những thiếu sót, hạn chế của đợt ra quân này khiến đôi chỗ càng thêm mất mỹ quan đô thị.

Tại quận Hà Đông, sau lễ ra quân rất rầm rộ, không khí có vẻ trầm lắng. Thứ bảy vừa qua - ngày tổng vệ sinh nhưng nhiều KDC thiếu vắng tiếng chổi tre, chưa nói đến việc bóc, xóa biển quảng cáo, rao vặt. Ngay cuối đường Bà Triệu, giáp với đường vào phường Kiến Hưng, hai bức tường màu xi măng dày đặc những số điện thoại phục vụ "khoan cắt bê tông" của một hộ dân vừa được xóa bằng thứ vôi màu vàng khiến người qua đường chưa hài lòng. Một sự phản cảm, trên cùng một bức tường tự nhiên xuất hiện hai màu vôi trông thật tức mắt, chưa kể một vài chỗ vẫn còn những con số lờ mờ.

Bà H. khu phố Lê Quý Đôn kể: Ban đầu tôi rất vui, khi KDC của mình có hàng chục học sinh, đoàn viên thanh niên tình nguyện đến giúp đỡ xóa các mẩu quảng cáo và bóc giấy rao vặt trên các cột điện, nhưng do chưa có kỹ thuật nên sau một ngày làm việc tích cực, thành quả của các bạn để lại cho khu là những bức tường không được đánh giá tốt về mặt mỹ quan. Ra quân xóa bỏ quảng cáo, rao vặt là việc rất cần làm, nhưng làm như thế nào mới là điều quan trọng. Làm đến đâu phải đẹp ở đó, chứ không phải vì thành tích báo cáo mà làm một cách hời hợt.

Còn quá nhiều... "điểm đen",chưa phạt trường hợp nào

Nhưng bên cạnh những khu vực được chăm sóc kỹ lưỡng, ra quân với khí thế mạnh mẽ như ở phố Liễu Giai, Đội Cấn, đường Thanh Niên, hồ Hoàn Kiếm vẫn còn nhiều "điểm đen" chưa được quan tâm một cách đúng mức. Đơn giản như nơi nằm cách trung tâm hồ Gươm chỉ trăm mét, khu vực đê Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật vẫn còn lem nhem với những bức từng bị biến thành nơi các tín đồ của graffiti thể hiện tài năng. Nơi đây nhiều lần được độc giả phản ánh trên những điểm đen về rác trên báo Hànộimới. Một tuần sau lễ ra quân rầm rộ, những bức tường của khu vực này vẫn tồn tại nguyên những bức tranh graffiti dữ dằn với đủ các chủ đề.

Cũng trên các phố Cửa Bắc, Nguyễn Trường Tộ có thể coi là trục đường chính của phường Trúc Bạch, quận Ba Đình vẫn tồn tại nhiều "điểm đen" về rác, chưa được giải quyết triệt để. Nhiều người dân khi được hỏi còn ngơ ngác phản ánh lại trong suốt 1 tuần qua họ chưa hề thấy bóng dáng thanh niên đi bóc xóa quảng cáo và sơn lại tường. Từ ngoài phố và đến từng ngõ xóm, hiện tượng viết vẽ bậy trên tường, dán quảng cáo rao vặt có xu hướng ngày càng phát triển mạnh mẽ trên khu phố này. Đơn cử như trong sân KTT 74 Nguyễn Trường Tộ, hiện tượng viết vẽ bậy trên tường, dán tờ rơi từ thông tắc bể phốt đến mời gia sư, khoan cắt bê tông vẫn xuất hiện từ dưới sân tràn khắp 4 tầng KTT.

Một tuần đã trôi qua, nhiều "điểm đen" khác đã được phản ánh trên báo Hànộimới như hàng cột đèn dọc đường Nguyễn Trãi bị dán lem nhem tờ rơi quảng cáo rao vặt, rao vặt ở cột tín hiệu giao thông ngã tư phố Huế - Hàm Long... vẫn chưa thấy ai ra bóc dỡ xuống. Cũng trong một tuần qua, theo báo cáo nhanh của CATP lực lượng này chưa hề xử lý một trường hợp đi dán quảng cáo, rao vặt trái phép trên phố bị thanh niên tình nguyện phát hiện.

Không duy trì được "nhịp" ra quân với những hiệu quả tích cực ban đầu phải chăng có lý do nghỉ Tết (?). Nhưng với bất cứ lý do gì thì việc để Thủ đô không được "xanh - sạch - đẹp", đặc biệt khi mà ngày Đại lễ kỷ niệm Thăng Long - Hà Nội nghìn tuổi đang tới gần là không thể chấp nhận. Trên tinh thần đó, hơn lúc nào hết, các cấp, các ngành, đơn vị của Hà Nội rất cần phải thực hiện nghiêm, vào cuộc quyết liệt theo chỉ đạo của UBND TP (tại cuộc họp ngày 28-12-2009 về công tác quản lý quảng cáo rao vặt trên địa bàn), để Hà Nội thực sự xanh - sạch - đẹp.

-- - - -

Ý kiến của người trong cuộc
Phó Bí thư Quận đoàn Long Biên Lê Kim Huệ: Thanh niên là lực lượng nòng cốt tham gia bóc, xóa QCRV, nhưng lại không có chế tài xử phạt nên hiệu quả hạn chế. Thực tế phải ghi nhận là thanh niên đã vào cuộc, nhưng hiệu quả thì còn hạn chế. Ví dụ như những người tham gia quét vôi, lăn sơn chỉ được trang bị loại màu trắng, màu vàng, trong khi đó mỗi hộ gia đình có một màu sơn, nên tường lem nhem. Một điều khó khăn nữa đó là đa số lực lượng bóc xóa ở các cột điện thực hiện bằng bàn chải sắt, có nơi dấp nước cho ẩm rồi cạo, gây nguy hiểm cho lực lượng tham gia. Vấn đề ở đây là ý thức thì có nhưng cách làm chưa tương xứng, phương pháp chỉ đạo còn thiếu đồng bộ.
Phó Bí thư Quận đoàn Ba Đình Phạm Thu Hường: Quận đã tổ chức giao ban rút kinh nghiệm ngày ra quân 26-12 và thống nhất một tháng ra quân đồng loạt/một ngày, huy động các lực lượng phụ nữ, CCB, đoàn thanh niên; còn lại là giao cho các hộ gia đình tự quản, bảo vệ. Rất khó có thể tổ chức thường xuyên khi chưa có đề án, cơ chế thực hiện và chế tài xử phạt.

- - - - -

Người dân vào cuộc
Các hộ dân nhà K15A, phường Nam Đồng (quận Đống Đa) vừa mời công an đến để bàn giao một chủ máy "thông tắc bể phốt" có số điện thoại 36.403659, di động 0928286465 đã dán tờ quảng cáo tự xưng là Công ty Vệ sinh môi trường Hà Nội. Chủ số điện thoại trên đã bị một người dân trong khu tập thể K15A bức xúc trước tình trạng tường nhà bị bôi bẩn vì quá nhiều loại quảng cáo khoan cắt bê tông, thông tắc bể phốt, sửa chữa điện nước, mời gia sư, cố vấn sức khỏe... đã gọi đến nói là có nhu cầu thông tắc. Khi đối tượng và phương tiện hành nghề đến, gia đình đã bắt bóc và xóa tờ quảng cáo, nhưng chủ số điện thoại nói trên không chịu "khắc phục hậu quả" lại còn gây gổ.

- - - -

Cấp quận, phường quản lý, ngăn chặn tái vi phạm trên địa bàn
* Giao cho UBND cấp quận và cấp phường tổ chức bóc, xóa QCRV trái phép, đồng thời quản lý, ngăn chặn tái vi phạm theo địa bàn.
* Các sở, ban, ngành, các cơ quan, tổ chức, đơn vị đóng trên địa bàn quận, phường nào đều phải tuân theo sự tổ chức và quản lý của UBND quận, phường đó. UBND quận, phường ra văn bản đề nghị các cơ quan, đơn vị, tổ chức đóng trên địa bàn chịu trách nhiệm bóc, xóa QCRV trái phép tại phần trụ sở mình.
* Đối với nhà dân, chính quyền địa phương vận động người dân tự làm sạch và bảo vệ. Ngân sách sẽ chi phí để làm sạch những khu vực công cộng còn lại. Việc bóc, xóa và làm sạch bằng cách sơn, quét vôi cũng do UBND các quận, phường chịu trách nhiệm, làm sao để TP được khoác lên "một bộ áo mới".
(Trích phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo tại buổi làm việc với lãnh đạo các cấp, các ngành, ngày 28-12-2009)