Sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đăng ký biện pháp bảo đảm: Giải pháp mang đến lợi ích kép

Trong nền kinh tế thị trường nói chung và đăng ký biện pháp bảo đảm nói riêng, việc công khai, minh bạch tình trạng pháp lý của tài sản giúp cá nhân, tổ chức có nguồn thông tin tin cậy để tra cứu trước khi xem xét, quyết định giao kết hợp đồng, đầu tư, cho vay vốn là hết sức cần thiết.

Thực tiễn cho thấy, thời gian qua, việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đăng ký biện pháp bảo đảm tại các trung tâm đăng ký giao dịch, tài sản của Bộ Tư pháp đã có những bước phát triển vượt bậc. Nếu giai đoạn từ năm 2001 đến tháng 3-2012, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm (Bộ Tư pháp) mới khởi động và từng bước xây dựng phần mềm đăng ký giao dịch bảo đảm và thực hiện tại các trung tâm đăng ký giao dịch, tài sản. Giai đoạn tiếp đó đến tháng 7-2017, hệ thống đăng ký trực tuyến giao dịch bảo đảm bằng động sản (không phải là tàu bay, tàu biển) ở mức độ 3 chính thức được vận hành để áp dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc, thì nay Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm đã phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện kết nối, đồng bộ trạng thái hồ sơ lên Cổng dịch vụ công của Bộ Tư pháp, Cổng dịch vụ công quốc gia.

Chỉ ngồi nhà thực hiện thủ tục online, bằng một vài cú nhấp chuột, ông Đoàn Chí Kiên ở phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy đã chủ động hoàn tất hồ sơ hành chính đăng ký biện pháp bảo đảm bằng động sản. Ông Đoàn Chí Kiên cho biết, ngay khi Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm vừa có thư ngỏ đề nghị các tổ chức, cá nhân ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong hoạt động đăng ký với hướng dẫn chi tiết, ông đã chủ động làm theo hướng dẫn thay vì đến Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm lấy số thứ tự rồi chờ đến lượt.

“Để thực hiện đăng ký trực tuyến, chỉ cần đề nghị cấp mã số sử dụng cơ sở dữ liệu về biện pháp bảo đảm thông qua việc kê khai thông tin theo mẫu văn bản yêu cầu cấp mã số sử dụng cơ sở dữ liệu về biện pháp bảo đảm, kèm theo giấy tờ xác định tư cách pháp lý và gửi về Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm. Nếu có thắc mắc, chỉ cần liên hệ đến số điện thoại bộ phận quản lý, cấp mã số sử dụng cơ sở dữ liệu, tài khoản đăng ký trực tuyến thì mọi thắc mắc đều được giải đáp rất kịp thời”, ông Đoàn Chí Kiên chia sẻ. 

Ở góc độ pháp lý, theo luật gia Lê Quang Vững, pháp luật của các nước về giao dịch bảo đảm đều thừa nhận giao dịch bảo đảm được đăng ký mang ý nghĩa công bố quyền lợi của bên nhận bảo đảm với người thứ ba và tất cả những người xác lập giao dịch liên quan đến tài sản bảo đảm, do đó họ đều buộc phải biết về sự hiện hữu của các quyền liên quan đến tài sản bảo đảm đã được đăng ký. Khuyến khích đăng ký trực tuyến không những dễ tra cứu, góp phần minh bạch hóa nền hành chính quốc gia, hạn chế sự phiền hà, sách nhiễu của cán bộ, công chức có thể xảy ra trong quá trình thực thi chức năng, nhiệm vụ của mình, mà còn là giải pháp cần thiết để hạn chế tối đa việc tiếp xúc nơi đông người, góp phần giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh trong cộng đồng.

Vì vậy, về lâu dài, cần đặc biệt chú trọng cơ chế trao đổi thông tin đăng ký biện pháp bảo đảm giữa các cơ quan đăng ký biện pháp bảo đảm và cơ quan đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng, quyền lưu hành tài sản, các cơ quan thi hành án dân sự, văn phòng thừa phát lại. Tăng cường công tác truyền thông và quảng bá hiệu quả của hệ thống đăng ký trực tuyến biện pháp bảo đảm để người dân, doanh nghiệp hiểu rõ hơn về lợi ích mang lại từ việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tạo nhiều giá trị hơn nữa trong đời sống kinh tế và xã hội, giảm thiểu tối đa rủi ro, tranh chấp đối với tài sản bảo đảm, tạo đà khơi thông nguồn vốn phát triển sản xuất, kinh doanh.