Rối loạn trong vòng xoáy bạo loạn

* 60 người chết và 800 người bị thương
* Chính phủ lâm thời Kyrgyzstan đề nghị quân đội Nga giúp bình ổn tình hình
(HNM) - Ngày 12-6, xung độ giữa hai tộc người Kyrgyz và người thiểu số Uzbeks ở miền Nam Kyrgyzstan tiếp tục leo thang nghiêm trọng. Ít nhất 60 người đã thiệt mạng, hơn 800 người khác bị thương.

Hàng nghìn người đã phải rời bỏ nhà cửa chạy tới khu vực biên giới giáp với Uzbekistan để tránh thương vong. Đây là cuộc xung đột đẫm máu nhất ở quốc gia Trung Á này kể từ khi Tổng thống Kurmanbek Bakiyev bị lật đổ hồi tháng 4.

Theo thông tin từ các quan chức địa phương, số người chết có thể tăng nhanh vì nhiều người Uzbeks bị thương nhưng không dám tới bệnh viện để điều trị. Hiện tại, tất cả giường trong bệnh viện đều kín chỗ, nhưng 90% bệnh nhân trị thương là người Kyrgyz. Người Uzbeks sợ bị gia đình của những nạn nhân Kyrgyz trả thù.

Các nhân chứng ở Osh cho biết, giao thông ở đây gần như bị tê liệt, nhiều tòa nhà và ô tô bị đốt cháy, chướng ngại vật dựng khắp nơi, súng nổ suốt ngày trong khi máy bay lên thẳng quần đảo liên tục trên bầu trời. Tình hình có những diễn biến phức tạp hơn sau khi những người biểu tình chống chính phủ mới ở thủ đô Biskek chặn giữ nhiều xe ô tô, buộc lái xe chở họ đến Osh.

Chiều 11-6, Chính phủ lâm thời Kyrgyzstan đã áp đặt lệnh giới nghiêm từ 18h chiều tới 6h sáng hôm sau tại Osh, cùng các tỉnh Karasui, Aravan và Uzghen. Tình trạng khẩn cấp cũng được ban bố ở các khu vực thuộc miền Nam nước này. Ngày 12-6, Tổng thống lâm thời Kyrgyzstan Roza Otunbayeva đã gửi thư tới Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đề nghị Nga điều động quân đội sang trợ giúp bình ổn miền Nam Kyrgyzstan. Bà R.Otunbayeva thừa nhận, tình hình tại miền Nam đã vượt quá tầm kiểm soát và hiện cực kỳ căng thẳng, có thể dẫn tới những hậu quả khôn lường. Lực lượng an ninh nước này chưa thể chặn đứng được bạo lực ở miền Nam nếu không có sự trợ giúp từ bên ngoài. Chính quyền lâm thời Kyrgyzstan sẵn sàng thảo luận với Nga bất kỳ lúc nào về việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình Nga ở thành phố Osh. Trong lúc chờ câu trả lời từ phía Nga, bà R.Otunbayeva đã quyết định mở cửa biên giới với Uzbekistan để hàng nghìn người sơ tán, trong đó có nhiều phụ nữ, trẻ em và người già thuộc tộc người Uzbeks có thể tị nạn ở quốc gia láng giềng.

Trước diễn biến phức tạp ở Kyrgyzstan, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon đã bày tỏ quan ngại sâu sắc và hối thúc các bên tại Kyrgyzstan kiềm chế tối đa nhằm hạn chế thương vong. Ông Ban Ki-moon nhắc lại sự cần thiết "phải tôn trọng luật pháp và giải quyết các vấn đề một cách hòa bình thông qua đối thoại". Ông cho biết một đặc phái viên của mình sẽ đến Osh vào ngày 13-6 để thúc đẩy nỗ lực bảo đảm hòa bình và ổn định. Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cũng kêu gọi các bên tại Kyrgyzstan bình tĩnh, tránh bạo lực và giải quyết mâu thuẫn hiện nay thông qua đối thoại và thỏa hiệp. Nga và Mỹ đều đã bày tỏ quan ngại trước tình trạng bùng phát bạo lực tại Kyrgyzstan. Theo giới truyền thông Nga, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) dự kiến gửi các thanh sát viên tới giám sát tình hình tại quốc gia Trung Á này. Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tuyên bố Trung Quốc và các nước khác láng giềng của Kyrgyzstan sẵn sàng hỗ trợ Biskek nhanh chóng ổn định tình hình.