Quy định về hợp đồng với người giúp việc gia đình

Nhà tôi có thuê một người giúp việc gia đình, xin hỏi quý báo, theo quy định của pháp luật tôi có bắt buộc phải ký hợp đồng bằng văn bản với người giúp việc không? Nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng như thế nào?
Phạm Quỳnh Anh (Quận Tây Hồ, Hà Nội)

Luật sư Lương Thị Trâm (Công ty Luật Số 5 - quốc gia, ĐT: 04.37622619 - 37622620; website: www.luatsuvietnam.vn) trả lời:
- Theo quy định tại Điều 179, Bộ luật Lao động 2012: 1. Lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc trong gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình. Các công việc trong gia đình bao gồm công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại. 2. Người làm các công việc giúp việc gia đình theo hình thức khoán việc thì không thuộc đối tượng áp dụng của Bộ luật này.

Căn cứ Điều 180, Bộ luật Lao động 2012, Hợp đồng lao động đối với lao động là người giúp việc gia đình được quy định: 1. Người sử dụng lao động phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người giúp việc gia đình. 2. Thời hạn của hợp đồng lao động đối với lao động là người giúp việc gia đình do hai bên thoả thuận. Một bên có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động bất kỳ khi nào nhưng phải báo trước 15 ngày. 3. Hai bên thỏa thuận, ghi rõ trong hợp đồng lao động về hình thức trả lương, kỳ hạn trả lương, thời giờ làm việc hằng ngày, chỗ ở. Như vậy, trường hợp bạn thuê người giúp việc gia đình phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản.

Về nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng lao động với người giúp việc được quy định tại Điều 181, Điều 182, Điều 183, Bộ luật Lao động 2012:

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động: 1. Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động. 2. Trả cho người giúp việc gia đình khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật để người lao động tự lo bảo hiểm. 3. Tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người giúp việc gia đình. 4. Bố trí chỗ ăn, ở sạch sẽ, hợp vệ sinh cho người giúp việc gia đình, nếu có thỏa thuận. 5. Tạo cơ hội cho người giúp việc gia đình được tham gia học văn hóa, học nghề. 6. Trả tiền tàu xe đi đường khi người giúp việc gia đình thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.

Nghĩa vụ của lao động là người giúp việc gia đình: 1. Thực hiện đầy đủ thỏa thuận mà hai bên đã ký kết trong hợp đồng lao động. 2. Phải bồi thường theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật nếu làm hỏng, mất tài sản của người sử dụng lao động. 3. Thông báo kịp thời với người sử dụng lao động về những khả năng, nguy cơ gây tai nạn, đe dọa an toàn, sức khỏe, tính mạng, tài sản của gia đình người sử dụng lao động và bản thân. 4. Tố cáo với cơ quan có thẩm quyền nếu người sử dụng lao động có hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động hoặc có những hành vi khác vi phạm pháp luật.

Những hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động:
1. Ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình. 2. Giao việc cho người giúp việc gia đình không theo hợp đồng lao động. 3. Giữ giấy tờ tùy thân của người lao động.