Quốc hội chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư

Sẽ tổ chức thi THPT quốc gia 2021-2022 linh hoạt hơn

Trước khi bước vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Trong đó, trước đề xuất của đại biểu về lùi việc thi, kiểm tra đánh giá lại 1 năm, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, điều này không hợp lý, học đến đâu kiểm tra đánh giá đến đó để có hướng bồi dưỡng, khắc phục khó khăn do dịch bệnh; dựa theo chuẩn đầu ra của chương trình cốt lõi để đánh giá.

Về vấn đề sinh viên ra trường không có việc làm đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) nêu, Bộ trưởng cho rằng, cần tăng cường mối liên hệ giữa nhà trường với doanh nghiệp, nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhận định, việc ký cam kết giữa nhà trường và doanh nghiệp về đào tạo, tuyển dụng lao động là vấn đề khó khả thi.

Đối với đề xuất bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, kỳ thi này là cần thiết, đã được luật hóa, là cơ sở đánh giá kết quả học tập, căn cứ tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng. “Năm học 2021-2022, Bộ đã lên phương án hình thức thi linh hoạt hơn, căn cứ vào tình hình của địa phương để tổ chức thi. Đồng thời, Bộ cũng xây dựng ngân hàng đề thi để cho phép thi nhiều lần hơn, thậm chí mỗi tỉnh có riêng kế hoạch thi trong trường hợp bất đắc dĩ do dịch bệnh”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn Quảng Bình) về chiến lược giáo dục dài hạn ứng phó với tình hình dịch bệnh phức tạp kéo dài, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, cần xây dựng nền tảng dạy học trực tuyến đủ mạnh cho quốc gia với trang thiết bị, cơ sở vật chất đầy đủ; bên cạnh đó, về con người phải xem việc dạy học trực tuyến là một phần của chuyển đổi số quốc gia chứ không chỉ là cách ứng phó với dịch bệnh.

Nhận định “trong nguy có cơ”, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là cơ hội chuyển đổi trạng thái nền giáo dục, cơ hội để đổi mới, thay đổi thói quen cũ; cũng là dịp đánh giá những điểm bất cập trong cơ chế chính sách, chương trình dạy và học để điều chỉnh trong thời gian tới. “Đồng thời cũng cần xem xét hệ thống quản trị từ Bộ cho đến trường học để hệ thống tăng khả năng ứng phó với mọi trường hợp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Các giải pháp xử lý hiện trạng vừa thừa, vừa thiếu giáo viên

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã báo cáo trước Quốc hội về giải quyết vấn đề biên chế giáo viên mầm non và phổ thông hiện nay. Vừa qua, Bộ Nội vụ và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rà soát kỹ lưỡng trên cơ sở 63 tỉnh, thành. Kết quả, số giáo viên thiếu là 94.712, thừa là 10.178; số giáo viên đã giao chỉ tiêu nhưng chưa tuyển dụng là 42.774. Căn cứ vào định mức học sinh và giáo viên mỗi lớp, hai bộ đã tính con số giáo viên còn thiếu là 65.980. Từ số liệu này cho thấy, giáo viên vừa thiếu, vừa thừa và trong đó có cả việc chưa tuyển dụng khi đã có biên chế được giao.

Các giải pháp xử lý được Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu ra là tập trung rà soát, sắp xếp lại quy mô, mạng lưới trường hợp lý để giảm điểm trường, số trường, tăng trường liên cấp, liên xã, tăng trường bán trú. Thực tế nhiều địa phương làm thành công, giải quyết bài toán lớn về biên chế, tổ chức bộ máy. Bên cạnh đó, còn có nhiều địa phương chưa quyết liệt thực hiện đẩy mạnh tự chủ, xã hội hóa giáo dục đào tạo, giáo dục mầm non, phổ thông ở những nơi có điều kiện. Để giải quyết những vướng mắc phát sinh, tới đây Bộ Nội vụ sẽ chủ trì, phối hợp cùng các bộ, ngành có liên quan rà soát lại toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt những nghị định đã triển khai. Trên cơ sở đó, căn cứ vào một số văn bản luật để rà soát, xem xét lại, bổ sung, hoàn thiện thể chế và cơ chế chính sách, thực hiện tự chủ và xã hội hóa.

“Hơn lúc nào hết, mong Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại toàn bộ văn bản quy định về định mức học sinh, giáo viên trên lớp phù hợp với từng vùng miền; khẩn trương định hướng cơ cấu lại đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên gắn với việc nâng cao chất lượng; sớm tham mưu cho Chính phủ giải quyết  vấn đề căn cốt là tự chủ đại học. Nội dung này đang làm rất tích cực nhưng nhiều vướng mắc phát sinh, khiến các cơ sở giáo dục lúng túng”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh.

Bộ Nội vụ cũng sẽ tham mưu Chính phủ ban hành hợp đồng hành chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập để giải quyết những vấn đề khó khăn, vướng mắc liên quan đến giáo viên để có cơ chế hợp đồng, không còn “biên chế suốt đời”.

Nhiều giải pháp bảo đảm cơ sở hạ tầng cho học trực tuyến

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng thông tin về việc bảo đảm cơ sở hạ tầng phục vụ việc học trực tuyến. Theo Bộ trưởng, hiện mạng di động còn 2.000 điểm lõm sóng. Hai tháng qua đã phủ sóng 1.000 điểm; 1.000 điểm còn lại sẽ cố gắng được phủ sóng trong năm 2021 và chậm nhất là đến tháng 1-2022. 

Về cáp quang, hiện còn khoảng 8 triệu hộ chưa được sử dụng. Bộ Thông tin và Truyền thông đang chỉ đạo các doanh nghiệp, trước năm 2025 bảo đảm cơ bản các hộ gia đình Việt Nam có cáp quang.

Về chương trình “Sóng và máy tính cho em”, theo Bộ trưởng, hiện đã giao trên 100.000 máy tính bảng/1 triệu chiếc. Từ tháng 12-2021, khi đã khắc phục được đứt gãy chuỗi cung ứng, số máy chuyển đến học sinh sẽ nhanh hơn.  

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nêu, hiện có 6 nền tảng, công cụ giáo dục trực tuyến “make in Vietnam”, gồm các nền tảng về học liệu, nội dung, bài giảng mẫu, bài giảng hay, công cụ soạn bài giảng cho giáo viên, tự học của học sinh, nền tảng thi… Tất cả đều được các doanh nghiệp cung cấp miễn phí trong giai đoạn dịch Covid-19; hiện, có 10 triệu học sinh sử dụng. Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Thông tin và Truyền thông đang phối hợp soạn các tiêu chí, tiêu chuẩn cho những nền tảng này để sớm công bố nền tảng đạt chuẩn.

Để bảo đảm an toàn thông tin thiết bị đầu cuối, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo và hoàn thiện phần mềm Visafe, giúp phụ huynh kiểm soát các con khi truy cập internet.

Chú trọng chất lượng dạy và học trong bối cảnh dịch bệnh

Kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề giáo dục và đào tạo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, ngành Giáo dục là một trong những ngành chịu nhiều tác động nhất của đại dịch. Dịch Covid-19 không chỉ ảnh hưởng đến việc dạy và học mà còn cả đối với tiến trình đổi mới chất lượng dạy và học. Vì thế, phiên chất vấn và trả lời chất vấn thu hút sự quan tâm của cử tri và dư luận trong nước. Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã được 28 đại biểu chất vấn, 10 đại biểu tranh luận và 20 ý kiến đăng ký nhưng không còn thời gian.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, phiên chất vấn đề cập nhiều vấn đề nóng của ngành Giáo dục như đổi mới chất lượng dạy và học trong điều kiện dịch bệnh, chất lượng dạy và học trực tuyến, việc dạy kỹ năng cho học sinh, sách giáo khoa mới… Trong đó, công tác dạy và học trực tuyến phải bảo đảm hiệu quả, đặc biệt là thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền. Cùng với đó là các phương án để sinh viên trở lại trường, các phương án về kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia.

Tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng đã trả lời làm rõ những vấn đề liên quan đến biên chế của ngành Giáo dục, tình trạng thừa và thiếu giáo viên. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã trả lời thẳng thắn, thỏa đáng các vấn đề cử tri quan tâm và đề xuất nhiều giải pháp trong thời gian tới. Tuy nhiên, các đại biểu cũng kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có nghiên cứu tổng thể và có kế hoạch toàn diện để ngành Giáo dục có thể thích ứng an toàn với tình hình dịch bệnh; đồng thời phối hợp với Bộ Y tế sớm triển khai việc tiêm vắc xin cho học sinh để có thể trở lại trường.

Cùng với đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm hoàn thiện kế hoạch thi tuyển sinh năm 2022 cũng như công tác thi, tuyển sinh; đồng thời quan tâm giải quyết các khó khăn, vướng mắc liên quan đến học sinh vùng sâu, vùng xa và chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục. Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập theo tinh thần Nghị quyết 19 của Trung ương. Đồng thời, nghiên cứu các chế độ chính sách cho người lao động trong các đơn vị sự nghiệp công lập và ngoài công lập chịu tác động của đại dịch Covid-19.

Tiếp đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đăng đàn trả lời chất vấn thuộc nhóm vấn đề kế hoạch và đầu tư: Giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới; Các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh để phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh; Công tác chuẩn bị đầu tư, việc phân bổ, giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2021-2025 và kế hoạch năm 2021; Giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và các dự án trọng điểm quốc gia; Tiến độ thực hiện các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi đầu tư phát triển.

Đẩy mạnh tốc độ giải ngân đầu tư công

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) đặt câu hỏi, khi xây dựng các chỉ tiêu tăng trưởng GDP, CPI cũng như bội chi ngân sách nhà nước năm 2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có tính đến những tác động của đại dịch Covid-19 không? Đại biểu Âu Thị Mai (Đoàn Tuyên Quang) đặt câu hỏi về tình trạng giải ngân vốn đầu tư công và vốn ODA thời gian qua còn chậm, Bộ có giải pháp gì về vấn đề này?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Hồng Sơn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, cơ sở để xác định các chỉ tiêu trên đều căn cứ vào thực tiễn, trong đó có quý IV-2021 khi chúng ta kiểm soát được dịch bệnh cũng như mở cửa lại nền kinh tế. Trong đó, bội chi ngân sách chưa được tính toán khi xây dựng các chỉ số này, nếu có điều chỉnh thì sẽ tăng khoảng 1% (so với dự tính 4% hiện nay).

Trả lời câu hỏi của đại biểu Âu Thị Mai, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, vấn đề giải ngân vốn đầu tư công được cử tri cả nước quan tâm và từng nêu ở nhiều nhiệm kỳ, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết triệt để. Năm nay giải ngân vốn đầu tư công thấp không chỉ do dịch bệnh mà còn do nhiều yếu tố khác, trong đó phải kể đến công tác giải phóng mặt bằng còn khó khăn.

Đặc biệt, trong năm nay, do tác động của dịch bệnh, ảnh hưởng đến nguyên, vật liệu, chi phí tăng cao… dẫn đến giải ngân đầu tư công thấp. Hiện nay, vấn đề đầu tư công đã phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương (việc giao vốn chi tiết, đầu thầu, phân bổ vốn…), còn Bộ chỉ có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng như kế hoạch 5 năm.

Về giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, các địa phương cần thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ để đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công. Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sẽ rà soát, tháo gỡ những vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ.

Hỗ trợ gắn với nguồn lực và khả năng vay trả của nền kinh tế

Trả lời chất vấn của đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn Tuyên Quang) về việc đánh giá các gói hỗ trợ quốc tế vừa qua, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu, đại dịch Covid-19 đã gây tác động nặng nề đến các mặt kinh tế - xã hội toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Nhiều nước trên thế giới có các chính sách, quyết sách nhanh, ban hành gói hỗ trợ quy mô rất lớn, chưa có tiền lệ. Các nước cũng tăng cho chi y tế và phòng, chống dịch, trợ giúp xã hội, như hỗ trợ hộ gia đình có thu nhập thấp qua cấp phát tiền mặt, lương thực, chi trả tiền điện, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội, miễn giảm nhiều thuế, phí cho nhiều ngành bị ảnh hưởng…

Thông tin về giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới ở nước ta, Bộ trưởng cho biết, sau khi nghiên cứu, tiếp thu ý kiến các chuyên gia trong và ngoài nước, căn cứ tình hình thực tiễn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ra một số quan điểm: Các giải pháp có quy mô đủ lớn; có thời gian thực hiện phù hợp, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn nền kinh tế; có hỗ trợ cả phía cung phía cầu nền kinh tế; thực hiện linh hoạt, phù hợp với chính sách tài khóa và tiền tệ, gắn kết chặt chẽ với phát triển kinh tế - xã hội cả ngắn và dài hạn; các kế hoạch đầu tư công, tài chính công; tập trung vào các chính sách có tác động ngay và chú ý đến cả vấn đề dài hạn.

Chính sách và giải pháp phải gắn cơ chế thực hiện bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm, gắn với nguồn lực và khả năng vay trả của nền kinh tế, mục tiêu là phục hồi và phát triển nhanh trên cơ sở thích ứng, linh hoạt với dịch bệnh; chủ động sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp để hoạt động trong mọi điều kiện, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng giai đoạn 2021-2025; ổn định kinh tế vĩ mô, nuôi dưỡng và củng cố các nguồn thu ngân sách nhà nước, an toàn hệ thống tín dụng; bảo đảm an sinh xã hội, đời sống người dân, người nghèo, đối tượng yếu thế, đối tượng xã hội, tránh giải thể, phá sản và thâu tóm của doanh nghiệp.

Về đối tượng chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội là người dân, người lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh các ngành lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng và ngành có tiềm năng, khả năng phục hồi nhanh, tạo động lực lan tỏa cho nền kinh tế. Phạm vi thực hiện trên cả nước nhưng sẽ có trọng tâm, trọng điểm.

Cũng theo Bộ trưởng, nếu được Quốc hội thông qua, các chính sách này sẽ được thực hiện ngay đầu năm 2022 và kéo dài trong 2 năm để phục hồi nhanh nền kinh tế.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Bình) về những chính sách, giải pháp cụ thể để phát triển kinh tế có hiệu quả, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ đã xây dựng 5 nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó có việc mở cửa nền kinh tế gắn với công tác phòng, chống dịch; tăng tính chủ động cho doanh nghiệp.

Cùng với đó là tăng cường công tác an sinh xã hội, kết nối thị trường lao động, xây dựng nhà ở cho công nhân. Tiếp theo là hỗ trợ phục hồi cho doanh nghiệp, vì hiện nay đang bị tổn thương nhiều do dịch. Bộ đang trình Quốc hội để miễn giảm các loại thuế, phí, lệ phí cũng như các khoản vay để hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời đẩy mạnh việc giải ngân đầu tư công; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính và có các quản trị về rủi ro để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

“Đóng” dự án ODA không hiệu quả, gây lãng phí

Trả lời chất vấn của đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn Quảng Bình) về giải pháp khắc phục một số dự án ODA chậm triển khai, gây lãng phí, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu một số nguyên nhân đặc thù thời gian qua, như các dự án này phải đồng thời thực hiện theo quy trình, thủ tục trong nước và của nhà tài trợ nước ngoài nên mất nhiều thời gian, nhất là trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội; việc nhập khẩu máy móc khó khăn, các chuyên gia vướng cách ly, không di chuyển giữa các địa phương… cũng là những nguyên nhân khiến dự án chậm triển khai. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn thừa nhận một số dự án đã thực hiện không tốt, gây lãng phí thời gian và nguồn lực. Thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ cùng một số bộ, ngành, địa phương rà soát lại để giải quyết kịp thời những dự án đang gặp vướng mắc, thúc đẩy nhanh quá trình giải quyết ách tắc. Với những dự án không thực sự hiệu quả hay không còn phù hợp, có thể bàn với nhà tài trợ đóng lại, không tiếp tục kéo dài và lãng phí.

Làm rõ trách nhiệm trong giải ngân đầu tư công chậm

Tham gia tranh luận tại phiên chất vấn, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Quảng Nam) cho biết, việc giải ngân đầu tư công thời gian qua còn nhiều bất cập, trong đó có ý kiến vướng mắc do luật và khâu tổ chức thực hiện. Cụ thể, việc xây dựng kế hoạch không sát, không xuất phát từ nhu cầu của địa phương, rồi điều chỉnh... dẫn đến giải ngân đầu tư công chậm. Vì thế, Bộ cần có các giải pháp để giải quyết những vướng mắc này, vì kéo dài sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế.

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phải giải trình thêm, bởi thực tế cho thấy, thực hiện các quy định như nhau nhưng các địa phương lại có mức độ giải ngân khác nhau. “Qua 10 tháng rồi mà giải ngân đầu tư công chưa đạt được 50%, vậy nguyên nhân là do đâu, đâu là vướng mắc lớn nhất, trong khi năm 2020 chúng ta giải ngân được 98%. Hiện còn 56 nghìn tỷ đầu tư công của các địa phương chưa giải ngân được, nếu chúng ta không làm rõ được vấn đề này thì dù Quốc hội có ban hành nghị quyết cũng không thể giải quyết được. Tôi đề nghị các bộ, ngành liên quan cần làm rõ trách nhiệm về vấn đề này, bởi trong khi nền kinh tế còn thiếu vốn, nhưng giải ngân đầu tư công còn chậm”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Trao đổi về ý kiến của đại biểu Tạ Văn Hạ, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, vấn đề đầu tư công đã phân cấp cho các địa phương, Bộ chỉ quản lý chung và tất cả việc lập kế hoạch đều đưa lên hệ thống nên rất thông thoáng, thuận lợi. Vì thế, khó khăn ở đây chính là khâu tổ chức thực hiện, vì có địa phương hiện mới giải ngân được 18%, trong khi có địa phương 90%, còn cả nước là 55,8%; và dự kiến hết năm 2021, cả nước chỉ đạt khoảng 80%.

Bộ trưởng cũng thừa nhận do khâu lập kế hoạch không sát, đề xuất số vốn lớn nên không giải ngân được, điều này có một phần trách nhiệm của Bộ. Bộ sẽ cố gắng khắc phục vấn đề này trong thời gian tới.

Sớm xây dựng luật riêng cho 5 triệu hộ kinh doanh

Trả lời câu hỏi của đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn Hà Nội), Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng cần có các giải pháp căn cơ và đột phá để đạt được mục tiêu có 1,5 triệu doanh nghiệp vào năm 2025. Theo Bộ trưởng, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đang được thực hiện có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thành lập mới; tạo được niềm tin để doanh nhân, doanh nghiệp tham gia đầu tư.  

Cũng theo Bộ trưởng, cần sớm luật hóa các quy định liên quan đến gần 5 triệu hộ kinh doanh với 8 triệu người lao động đang có nhiều đóng góp cho nền kinh tế hiện nay. Bộ sẽ sớm báo cáo Chính phủ thời gian tới xây dựng luật riêng cho các hộ kinh doanh để các hộ này có điều kiện phát triển, phát huy tốt tiềm năng, lợi thế để có thể chuyển sang doanh nghiệp. Khi đó, sẽ có thêm cơ sở để hoàn thành mục tiêu thành lập 1,5 triệu doanh nghiệp.

Trình Thủ tướng quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long trong năm 2021

Trả lời phần tranh luận của đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) về thẩm quyền thẩm định các dự án, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc thẩm định dự án nhóm A thuộc thẩm quyền của địa phương, dự án quan trọng quốc gia do Bộ thẩm định trình Thủ tướng.

“Tôi bảo đảm, Bộ không để chậm 1 ngày, 1 giờ nào. Tuy nhiên, quy trình, thủ tục có nhiều bước, lấy ý kiến nhiều cơ quan, có thể tổng hợp chậm, chúng tôi xin rút kinh nghiệm và nỗ lực cố gắng cao nhất”, Bộ trưởng nói.

Về quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ trưởng cho biết sẽ nỗ lực, cố gắng trong tháng 12-2021 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đầu tư hạ tầng giao thông để phát triển kinh tế cửa khẩu

Trả lời đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Đoàn Lạng Sơn) về đầu tư vào khu kinh tế cửa khẩu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết cả nước có 28 khu kinh tế cửa khẩu. Trong đó, có 3 cửa khẩu quan trọng nhất là Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh), Tân Thanh (tỉnh Lạng Sơn) và Lào Cai (tỉnh Lào Cai). Riêng với cửa khẩu Tân Thanh cần hoàn thành sớm tuyến đường cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn để thông toàn tuyến cao tốc từ Hà Nội lên đến Bắc Giang và Lạng Sơn. Bộ trưởng đánh giá, việc đầu tư sớm các tuyến cao tốc trục dọc hướng tâm tại miền Bắc nhằm thúc đẩy xuất khẩu cho cả nước, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và bảo đảm quốc phòng – an ninh; từ đó thúc đẩy kinh tế cửa khẩu.

Phục hồi kinh tế sẽ diễn ra từ đầu năm 2022 và tăng dần đến cuối năm 2023

Đại biểu Vũ Thị Minh Sinh (Đoàn Nghệ An) đặt câu hỏi về gói kích thích kinh tế sắp tới đây có điểm gì giống và khác với các gói hỗ trợ trước, và khi nào nền kinh tế nước ta mới hồi phục trở lại?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng cho biết, chúng ta phải rút kinh nghiệm từ gói kích thích kinh tế từ năm 2008 (122 nghìn tỷ), khi đó chúng ta chỉ tập trung vào sản xuất kinh doanh, xuất khẩu, kích cầu đầu tư, tiêu dùng, an sinh xã hội. Các kết quả tích cực khi đó đạt được là giúp đất nước vượt qua khủng hoảng, với tăng trưởng GDP 5,7% năm 2008 và đạt 5,4% năm 2009.

Tuy nhiên, thực hiện gói kích thích kinh tế trên cũng còn hạn chế khi chỉ tập trung vào phía cung, các doanh nghiệp chưa tiếp cận được đầu ra, lãi suất còn lớn và thiếu đồng bộ với chính sách tiền tệ và tài khóa khác khi tiền không chảy vào sản xuất mà vào chứng khoán và các nguồn khác, nên lạm phát tăng cao. Cùng với đó, đầu tư dàn trải, nợ đọng và lãng phí, thậm chí đến nay chưa quyết toán được một số dự án hỗ trợ lãi suất.

Nguyên nhân là do thực hiện gói kích thích kinh tế này thiếu đồng bộ, linh hoạt, thiếu giám sát chặt chẽ, các chính sách hỗ trợ chưa sát thực tiễn, việc cho doanh nghiệp vay chưa được công khai minh bạch.

Từ kinh nghiệm đó, Bộ trưởng cho biết, gói kích thích kinh tế sắp tới cũng sẽ gặp khó khăn khi giải ngân đầu tư công còn chậm, đồng thời phải hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt phải có kiểm soát rủi ro và giám sát chặt chẽ khi triển khai thực hiện.

Về thời điểm phục hồi kinh tế nước ta, đến nay chưa có quan điểm cụ thể, song Bộ trưởng cho rằng, khi phục hồi, có nghĩa hoạt động của doanh nghiệp, kinh tế cũng như hoạt động đi lại của người dân phải trở lại bình thường như khi chưa có dịch. Việc phục hồi kinh tế, theo dự tính có thể diễn ra từ đầu năm 2022 và tăng dần đến cuối năm 2023, khi chúng ta kiểm soát tốt các gói kích thích kinh tế và kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh.

Nhiều khu công nghiệp, chế xuất sớm hoạt động trở lại 100% công suất 

Trả lời chất vấn của đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Đoàn Nam Định) về thự trạng doanh nghiệp giải thể, dừng hoạt động, Bộ trưởng nêu thực trạng khó khăn khiến số doanh nghiệp giải thể, rút lui khỏi thị trường lớn. Để hỗ trợ các doanh nghiệp, năm 2020, các giải pháp tập trung vào việc duy trì sản xuất, giữ chân lao động, giúp doanh nghiệp cầm cự; năm 2021 là các chính sách mở cửa nhanh nền kinh tế, kết hợp với phòng, chống dịch tốt cùng với chương trình phục hồi cả nền kinh tế. 

Trước các chính sách hỗ trợ tích cực, hiện nay tình hình sản xuất kinh doanh đã phục hồi tốt. Bộ trưởng thông tin, tại nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, dự báo đến cuối năm, công suất hoạt động trở lại đạt 100%. 

Theo Bộ trưởng, việc thực hiện Nghị quyết số 105/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch Covid-19 được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao với các hỗ trợ về mặt y tế, lưu thông hàng hóa, tháo gỡ những khó khăn về dòng tiền, người lao động và chuyên gia cho doanh nghiệp.

Hỗ trợ khu vực phía Nam phát triển kinh tế 

Đại biểu Hà Phước Thắng (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) đặt câu hỏi về việc liên kết vùng đối với khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam cũng như những giải pháp trọng tâm để khôi phục và phát triển kinh tế ở khu vực này khi đang chịu nhiều tác động do dịch Covid-19.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng cho biết, việc liên kết vùng đã được đặt ra nhưng chưa thực hiện được nhiều do thiếu quy hoạch, cơ chế điều phối liên kết vùng cũng như việc phân bổ ngân sách, vì tỉnh nào dùng ngân sách tỉnh đó, không sử dụng ngân sách chung được. Đối với các giải pháp phục hồi phát triển kinh tế khu vực trọng điểm phía Nam, cần có nghiên cứu riêng. Khu vực phía Nam có đóng góp lớn cho GDP cũng như đầu tư, lao động… cho cả nước nên cần có chương trình phục hồi tăng trưởng riêng và Bộ sẽ báo cáo Chính phủ và Thủ tướng về vấn đề này.

Nghiên cứu nới trần bội chi và trần nợ công

Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Đoàn Lâm Đồng) về đề xuất gói hỗ trợ bằng tiền mặt khoảng 3-4% GDP cho nền kinh tế, Bộ trưởng cho rằng hỗ trợ tiền mặt sẽ gây rủi ro đẩy tăng lạm phát. Quan điểm của Bộ hoàn toàn ủng hộ việc nới bội chi và nới nợ công trong khoảng có thể kiểm soát. Nếu không nới thì khó có điều kiện tăng trưởng, không tăng trưởng thì không đạt được các mục tiêu chiến lược. Bộ trưởng cho rằng như vậy sẽ bỏ lỡ cơ hội của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thời kỳ dân số vàng, các hiệp định thương mại tự do, lỡ nhịp các chuyển dịch mới, cấu trúc mới đang hình thành.

“Nên nghiên cứu nới bội chi và nới nợ công. Như vậy vừa phát triển, vừa giải quyết việc làm, vừa làm cho quy mô nền kinh tế lớn lên, khi đó tự khắc bội chi với nợ công giảm xuống. Nếu dứt khoát không nới bội chi và nới nợ công thì không có đầu tư, không có phát triển… tạo thành vòng luẩn quẩn khiến bội chi và nợ công luôn ở mức cao”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Sáng mai (12-11), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng và các thành viên Chính phủ liên quan sẽ tiếp tục trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thứ tư.

Trong phiên chất vấn này, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về cả 4 nhóm vấn đề chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp.