“Quảng Trị - Ký ức những dòng sông”

Đến dự có các đồng chí Thuận Hữu - UV TƯ Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; đồng chí Nguyễn Đức Lợi - UV TƯ Đảng, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam; đồng chí Nguyễn Văn Hùng - UV TƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, tỉnh Quảng Trị; các đồng chí lão thành cách mạng, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và cựu chiến binh tham gia chiến đấu trên chiến trường Quảng Trị năm xưa cùng đông đảo người dân địa phương.

Phát biểu khai mạc chương trình, đồng chí Thuận Hữu nhấn mạnh: “Trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ, cứu nước, Quảng Trị là chiến trường vô cùng ác liệt. Bao người con yêu từ mọi miền đất nước đã anh dũng ngã xuống, các anh, các chị đã hiến dâng tuổi thanh xuân để dựng lên những tượng đài chiến thắng trên mảnh đất này. Những cái tên Bến Hải, Hiền Lương, Cồn Tiên, Dốc Miếu, Đường Chín, Khe Sanh, Cửa Việt, Thành Cổ… đã đi vào lịch sử dân tộc, làm lay động lương tri nhân loại, mãi mãi là những bản anh hùng ca bất tử.

Ngày 1-5-1972, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên ở miền Nam được giải phóng làm nức lòng quân dân cả nước. Chiến thắng Quảng Trị đã mở màn cho những cuộc tiến công chiến lược trên khắp miền nam, khích lệ toàn quân, toàn dân ta xốc tới làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975. Cùng với sức mạnh và ý chí của quân và dân cả nước, nhân dân Quảng Trị đã viết nên trang sử hào hùng của dân tộc, thực hiện khát vọng thống nhất non sông, giang sơn nối liền một dải.

45 năm sau ngày giải phóng, những người con của mảnh đất Quảng Trị anh hùng đã phát huy truyền thống bất khuất, kiên cường trong chiến đấu, cần cù, sáng tạo trong lao động để chung sức chung lòng xây dựng quê hương giàu đẹp, cuộc sống ngày càng ấm no. Từ một tỉnh khó nghèo do hậu quả nặng nề của chiến tranh với “những ruộng đói mùa, những đồng đói cỏ” Quảng Trị đã thay da đổi thịt, sánh vai với các tỉnh bạn trong khu vực với những thành tựu phát triển đáng ghi nhận trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng.

Trong niềm vui kỷ niệm ngày đại thắng, chúng ta có mặt tại đây, để ôn lại quá khứ hào hùng của dân tộc, kỷ niệm 42 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 45 năm Ngày Giải phóng Quảng Trị. Cũng là dịp để mỗi chúng ta bày tỏ tấm lòng tri ân sâu sắc đối với sự hy sinh to lớn của thế hệ cha anh - các anh hùng liệt sĩ, các cựu chiến binh, các thương bệnh binh, các Mẹ Việt Nam anh hùng và các gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Tất cả những hy sinh lớn lao và thầm lặng, không thể nào kể xiết, chúng ta mãi mãi tự hào và ghi nhớ, và luôn luôn bằng mọi cách để đền đáp.

Với tất cả ý nghĩa và tâm nguyện thiết tha đó, Báo Nhân Dân, TTXVN phối hợp Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Trị, tổ chức Chương trình giao lưu nghệ thuật “Quảng Trị - Ký ức những dòng sông”. Chương trình nằm trong khuôn khổ Lễ hội “Thống nhất non sông” nhân kỉ niệm 42 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2017), kỷ niệm 45 năm Ngày Giải phóng tỉnh Quảng Trị (1/5/1972 - 1/5/2017), 45 năm sự kiện Thành cổ bi tráng.

“Ký ức những dòng sông” là ký ức về quê hương nguồn cội, về những năm tháng chiến đấu và hy sinh lớn lao nhưng thầm lặng của những người con yêu của đất nước kết thành sức mạnh chiến thắng ngoại xâm, viết nên những trang sử hào hùng cho dân tộc. Lịch sử đặt những con sông trên quê hương Quảng Trị làm ranh giới chia cắt, thì lịch sử cũng bắc những chiếc cầu, những bến đò để nối liền đất nước, nối những yêu thương như máu thịt không thể tách rời, như chân lý vĩnh hằng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên cáo cùng đồng bào cả nước và toàn thế giới: Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn song chân lý đó không bao giờ thay đổi”.

Chương trình là câu chuyện về quá khứ gắn liền hai con sông lịch sử trên mảnh đất Quảng Trị: sông Bến Hải và sông Thạch Hãn, nỗi đau chia cắt hai bờ Nam – Bắc, ký ức những bến đò và ý nghĩa hòa hợp dân tộc trong Ngày hội non sông, với những ca khúc gắn liền với sự kiện lịch sử này như “Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam”, “Miền xa thẳm”, “Bài ca Thống nhất”, “Nhớ về Quảng Trị”, “Con về quê mẹ Quảng Trị anh hùng”… và trình chiếu nhiều phóng sự xúc động.

Chương trình cũng đã gặp gỡ những nhân chứng lịch sử, như các ông Nguyễn Xuân Lý, nguyên là Đại đội trưởng Dân quân xã Vĩnh Giang (đơn vị làm nhiệm vụ chèo đò chuyên chở bộ đội, thương binh, lương thực, vũ khí, đạn dược chi viện cho miền Nam và tiếp tế đảo Cồn Cỏ), vợ chồng ông bà Trương Văn Lập và Hoàng Thị Quyên, thôn Tùng Luật, xã Vĩnh Giang huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, cũng là thành viên của Đại đội dân quân xã Vĩnh Giang... Các nhân chứng đã kể lại những kỷ niệm đáng nhớ mà họ đã trải qua trong những tháng ngày gắn bó với con thuyền chở bộ đội chi viện cho tiền tuyến.

Tình duyên giữa ông Trương Văn Lập và bà Hoàng Thị Quyên cũng nảy nở từ những tháng ngày sát cánh bên nhau vì tiền tuyến như thế. Đặc biệt, cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ và xúc động giữa ba người dân quân chèo đò đưa bộ đội năm xưa với người lính Hồ Hữu Lạn, nay đã là vị đại tá 77 tuổi, hiện sinh sống tại thành phố Vinh, Nghệ An, từng được chở qua sông Bến Hải từ bến đò Tùng Luật, đã đem lại sự xúc động cho người xem. Cùng với đó, nhiều phóng sự thực tế, phim tư liệu đã được trình chiếu xen kẽ trong chương trình, giúp người xem có được hình dung đầy đủ về cuộc chiến bỏng lửa ở Quảng Trị năm xưa và cuộc sống mới ở mảnh đất này hiện nay.

Tại chương trình, BTC đã trao 800 triệu đồng tặng cho Quỹ Đền ơn đáp nghĩa của tỉnh Quảng Trị để xây dựng 10 ngôi nhà tình nghĩa.

Cũng trong chương trình, các vị đại biểu cùng đông đảo người dân đã thực hiện nghi lễ thả hoa trên dòng sông Thạch Hãn để tưởng nhớ những người con của Tổ quốc đã hy sinh cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, giải phóng dân tộc.