Quan hệ Venezuela - Mỹ: Đã có dấu hiệu nồng ấm

Từ lâu nay, công luận đã quá quen thuộc với cảnh "hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại" giữa hai quốc gia tại Châu Mỹ. Kể từ năm 2010, hai nước chỉ giữ quan hệ ở cấp đại biện sau khi Venezuela không chấp thuận Đại sứ Mỹ Larry Palmer vì cho rằng ông này đã có những phát biểu chống Caracas tại Quốc hội Mỹ. Mặc dù vậy, trong những năm gần đây, cả hai bên đã có những bước đi nhất định để cải thiện mối quan hệ không được mấy tốt đẹp. Bước đi cụ thể nhất là tháng 11-2012, theo sự chỉ đạo của cố Tổng thống Hugo Chavez, Phó Tổng thống Venezuela lúc bấy giờ là ông Maduro và đại diện Mỹ đã có cuộc đàm thoại, trong đó hai bên bày tỏ mong muốn giải quyết những bất đồng và thiết lập kênh liên lạc để tìm kiếm giải pháp bình thường hóa quan hệ song phương. Thế nhưng, một lần nữa nỗ lực này cũng không đem lại kết quả vì bị cắt đứt giữa chừng do những phát biểu của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách Mỹ Latinh Roberta Jacobson về cuộc bầu cử Tổng thống Venezuela ngày 14-4. Theo đó, bà Jacobson kêu gọi khắc phục tình trạng phân cực tại Venezuela và cho rằng kiểm lại phiếu bầu trong cuộc bầu cử sẽ đem lại "sự bình yên" cho quốc gia Nam Mỹ. Sự việc lập tức vấp phải sự phản ứng gay gắt từ Caracas khi Chính phủ Venezuela coi đây là sự tiếp tục của kế hoạch can thiệp vào nội bộ nhằm thay đổi chính quyền Venezuela của Washington.

Thế nên, tuyên bố trên của Đại biện Venezuela Ortega được coi là sự thay đổi lớn về quan điểm nhằm xây dựng một quan hệ Mỹ - Venezuela thân thiện hơn trong tương lai không xa. Trên thực tế, những cải thiện thực chất cho mối quan hệ nhiều trắc trở này đều mang lại những lợi ích cho cả hai bên. Bất chấp những xung khắc chính trị, Mỹ vẫn là một trong những nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Venezuela với khoảng từ 800.000 thùng đến 1 triệu thùng/ngày. Đổi lại, Mỹ vẫn thường xuyên xuất khẩu ô tô và máy móc, thậm chí cả khí đốt tự nhiên và các sản phẩm làm từ dầu lửa sang Venezuela. Cho dù mối quan hệ thương mại song phương bị cản trở bởi xa cách chính trị nhưng nhiều công ty của Mỹ vẫn hoạt động tại Venezuela. Sự hiện diện của những doanh nghiệp này không bị ngừng trệ dẫu rằng trong thập niên trước, Caracas đã quốc hữu hóa hàng trăm công ty tư nhân và quản lý nền kinh tế thông qua việc kiểm soát giá cả. Nền tảng để tạo thêm động lực cho sự xích lại gần hơn giữa hai nước còn nằm ở cộng đồng người dân quốc gia Mỹ Latinh tại Mỹ. Hiện có trên 200 ngàn người Venezuela đang sinh sống, lập nghiệp trên đất Mỹ và từ đó tạo ra một mạng lưới quan hệ cá nhân với hàng trăm ngàn người khác tại cả hai nước. Việc thúc đẩy quan hệ giữa hai nước trên các lĩnh vực khác vẫn được củng cố. Hàng năm, có tới hàng chục nghìn khách du lịch Venezuela chọn xứ Cờ hoa là điểm đến.

Vì vậy, mặc dù vẫn tồn tại những khác biệt về lập trường trên một số vấn đề, nhưng mối quan hệ giữa Mỹ và Venezuela có nhiều yếu tố quan trọng để có thể hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn.