Quan hệ Nga - Mỹ: Nấc thang căng thẳng mới

Với tỷ lệ ủng hộ áp đảo, 97 phiếu thuận và 2 phiếu chống, các biện pháp trừng phạt mới mà Thượng viện Mỹ thông qua nhằm vào những lĩnh vực mũi nhọn của nền kinh tế Nga, đặc biệt là năng lượng và các cá nhân bị cho là đã thực hiện các cuộc tấn công mạng. Dự luật còn một điều khoản ngăn cản Tổng thống Donald Trump nới lỏng, đình chỉ hay chấm dứt các biện pháp trừng phạt Nga được áp đặt từ năm 2014 xung quanh việc bán đảo Crimea được sáp nhập vào Nga mà không có sự chấp thuận của Quốc hội. Tuy nhiên, để trở thành luật, văn kiện này phải được Hạ viện thông qua và Tổng thống D.Trump ký ban hành. Cuối tháng 12 năm ngoái, cựu Tổng thống Barack Obama đã chỉ thị áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào các cơ quan tình báo Nga, đóng cửa hai khu phức hợp của Nga và trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga mà Washington cho là gián điệp. Các lệnh trừng phạt này được bổ sung vào các lệnh trừng phạt mà Mỹ đã áp đặt từ trước đó liên quan tới hành động của Nga ở Ukraine. Tất cả động thái trên diễn ra trong lúc các ủy ban của cả Thượng viện và Hạ viện Mỹ đang mở cuộc điều tra về cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và mối liên hệ giữa Nga với các cố vấn của Tổng thống D.Trump.

Việc tỷ phú D.Trump trở thành ông chủ Nhà Trắng được dư luận kỳ vọng mở ra nhiều khả năng thúc đẩy mối quan hệ Nga - Mỹ. Bởi trong quá trình tranh cử người đứng đầu xứ Cờ hoa, ông D.Trump từng tuyên bố sau khi chính thức trở thành Tổng thống, ông sẵn sàng xem xét vấn đề công nhận Crimea là một khu vực của Nga và dỡ bỏ lệnh trừng phạt nhằm vào nước này nếu đạt được thỏa thuận về cắt giảm vũ khí hạt nhân với Tổng thống Vladimir Putin, hoặc Mátxcơva giúp đỡ Washington trong cuộc chiến chống khủng bố.

Nếu quan hệ Nga - Mỹ được cải thiện, hai nước có thể hợp tác trong việc đánh bại và tiêu diệt tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Các nước phương Tây, mà đứng đầu là Mỹ có thể thể hiện thiện chí hợp tác thông qua việc tạm dừng mở rộng tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sang phía Đông để trấn an Nga. Ngược lại, NATO cũng có thể đưa ra các thỏa thuận hợp tác nhiều hơn với Nga. Tuy nhiên, những bước đi tưởng chừng hợp lý và khả thi đó vẫn không thể cải thiện được mối quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới này.

Thực tế, mối quan hệ giữa Washington và Mátxcơva đang ngày càng xấu đi. Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng thừa nhận điều này và cảnh báo về những trở ngại ảnh hưởng đến mối quan hệ song phương. Trong bối cảnh đó, Giám đốc điều hành Viện Paul Ron vì Hòa bình và Thịnh vượng, ông Daniel McAdams đã cực lực phản đối các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ. Ông cho rằng những biện pháp trừng phạt trên có tính áp đặt, được soạn thảo ra nhằm cản trở mọi nỗ lực của chính quyền Tổng thống D.Trump trong việc cải thiện mối quan hệ giữa hai cường quốc. Về phía Nga, Người phát ngôn Điện Kremlin D.Peskov cho biết, Chính phủ Nga đang kiềm chế, tránh đưa ra các lệnh trừng phạt để đáp trả việc Thượng viện Mỹ thông qua dự luật mới gây bất lợi cho Mátxcơva. Thay vào đó, Nga sẽ kiên nhẫn chờ cho tới khi dự luật này chính thức có hiệu lực.

Dư luận thế giới đang "nín thở" chờ đợi với hy vọng các biện pháp trừng phạt mới này sẽ khó được Quốc hội Mỹ thông qua. Có như vậy, mối quan hệ Nga - Mỹ xem ra mới có cơ hội được "hâm nóng" sau thời gian dài nguội lạnh.