Quan hệ Nga - EU: Cuộc "so găng" chưa có hồi kết

Trong số đó có Tổng Thư ký Hội đồng EU Uwe Corsepius, cựu Phó Thủ tướng Anh Nick Clegg, cựu Thủ tướng Bỉ Guy Verhofstadt, Bộ trưởng Tư pháp Ba Lan Robert Kupiecki, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh Malcolm Rifkind và người đứng đầu cơ quan thuế của Thụy Điển Eva Lidstrom Adler... Ngoài ra, còn nhiều nhân vật "tên tuổi" đến từ Pháp, Latvia, Litva, Estonia, Đan Mạch, Phần Lan, Séc, Romania, Bulgaria và Tây Ban Nha. Quốc gia có nhiều chính trị gia bị Nga cấm nhất là Ba Lan (18 người), tiếp theo là Anh (9 người)...

Ngay sau khi danh tính các nhân vật không được đón chào tại Nga được công bố, một "cơn thịnh nộ" đã bao trùm EU vào cuối tuần qua. Bộ Ngoại giao các nước thành viên "ngôi nhà chung" này yêu cầu Nga giải thích thỏa đáng khi cho rằng Mátxcơva không có đủ cơ sở pháp lý để đưa ra lệnh cấm nói trên. Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier cho rằng, Điện Kremlin không nên tung ra động thái này vào thời điểm các bên đang nỗ lực giảm xung đột tại Ukraine.

Đáp lại phản ứng từ EU, Đại sứ Nga tại EU Vladimir Chizhov khẳng định không có chuyện bản danh sách được lập một cách ngẫu nhiên. Trên thực tế, Mátxcơva lập danh sách cấm là hành động đáp lại những gì EU đã đối xử với Nga. Bản danh sách đã được Nga lập từ trước và phía Nga đã từng đề nghị các nhà ngoại giao từ các nước áp đặt lệnh trừng phạt với Nga nên đến cơ quan lãnh sự của nước này để kiểm tra xem có nằm trong danh sách bị cấm không?

Sở dĩ Nga công bố chính thức danh sách cấm nhập cảnh tới các cơ quan ngoại giao EU để tránh trường hợp xảy ra như với nghị sĩ của đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo CDU của Đức, cũng là Chủ tịch Nhóm nghị sĩ Đức - Ukraine Karl-Georg Wellmann bị Nga "mời về nước" ngay khi vừa đặt chân xuống một sân bay tại thủ đô Mátxcơva. Lực lượng an ninh tại đây thông báo ông đã bị cấm nhập cảnh vào Nga cho tới năm 2019 và ông này buộc phải đáp chuyến bay về Đức vào sáng hôm sau, cho dù Berlin cho rằng lệnh cấm với ông Wellmann là khó hiểu. Song, theo các nguồn tin từ Mátxcơva, chính trị gia này là một báo cáo viên về Nga trong nhóm nghị sĩ liên đảng bảo thủ thuộc Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Đức, từng tham gia nhóm quan sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) trong cuộc bầu cử ở Ukraine tháng 5-2014. Ông Wellmann từng có nhiều phát biểu lên án Nga, liên quan tới cuộc xung đột Ukraine trong thời gian gần đây.

Nhiều nhà phân tích lo ngại, hành động đáp trả trên trường ngoại giao của Nga sẽ làm gia tăng căng thẳng với EU, vốn đang là nguyên nhân gây ra những tổn thất nặng nề về mặt kinh tế cho cả hai phía. Theo số liệu gần nhất, EU đã thiệt hại ít nhất 21 tỷ euro trong "cuộc chiến" thương mại với Nga. Tuy nhiên, đây mới là con số Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha đưa ra. Còn theo các chuyên gia kinh tế Nhật Bản, EU thiệt hại khoảng 30 tỷ euro. Một vài chuyên gia EU thì đề cập con số thiệt hại là 40 tỷ euro. Trong khi đó, các biện pháp trừng phạt của phương Tây cũng khiến Nga thiệt hại 160 tỷ USD.

Trên thực tế, gần đây, đã có một số dấu hiệu khiến dư luận hy vọng hai bên sẽ "hạ nhiệt" căng thẳng. Một số quốc gia thành viên của EU đã tỏ ra mất kiên nhẫn với các lệnh trừng phạt đang đe dọa tiến trình phục hồi mong manh của nền kinh tế khu vực. Đó là còn chưa kể đến nhiều vấn đề nóng bỏng khác trên thế giới không thể thiếu vai trò của Nga như vấn đề hạt nhân Iran, cuộc chiến chưa hồi kết tại Afghanistan, Syria hay cuộc chiến chống khủng bố, bảo vệ môi trường... Tuy nhiên, "hòn chì" đáp trả từ phía Nga cùng phản ứng gay gắt từ các thành viên EU đang làm dấy lên lo ngại không biết cuộc "so găng" EU - Nga đến bao giờ mới kết thúc.