Chẩn đoán bệnh xơ hoá cơ delta

Đề nghị quý báo cho biết dựa trên cơ sở nào để nhận biết một trẻ em bị xơ hóa cơ delta ?

Lan Anh và một số bạn đọc

Trả lời: Căn cứ Quy trình kỹ thuật điều trị xơ hóa cơ delta ban hành kèm theo Quyết định số 1569/2006/QĐ-BYT ngày 5-5-2006 của Bộ trưởng Bộ Y tế, xơ hóa cơ delta là hiện tượng khớp vai bị hạn chế vận động và biến dạng do xơ hóa một phần cơ delta (thờng là phần giữa theo dọc trục của cơ theo đường chuẩn đích từ mỏm cùng vai đến bám tận của cơ ở ấn delta).

Tiêu chuẩn chẩn đoán xơ hóa cơ delta gồm:

- Cánh tay không khép hết vào thành ngực khi đứng thẳng tự nhiên và khi người khám giữ chắc khớp vai.

- Xương bả vai nhô ra sau và xoay ngoài khi khép vai quá mức, thấy chỏm xương cánh tay bật ra phía trước hoặc phía sau hõm khớp vai.

- Khi giữ khớp vai đồng thời khép cánh tay, thấy được rãnh lõm da dọc theo trục cơ delta.

- Các động tác còn lại như dạng cánh tay, đưa cánh tay ra trước, ra sau và xoay cánh tay vẫn bình thường.

Việc thăm khám lâm sàng đối với bệnh nhân nghi bị xơ hóa cơ delta được tiến hành như sau: Bước một, quan sát khi tiếp xúc với người bệnh thấy có hiện tượng cánh tay không khép sát được vào thân mình. Bước hai, để người bệnh đứng hoặc ngồi trên ghế. Thầy thuốc đứng đối diện phía trước mặt bệnh nhân, lệch về phía tổn thương. Một tay ôm cả lòng bàn tay vào giữ chặt vòm vai của bệnh nhân, tay còn lại giữ lấy ngang khớp khuỷu của bệnh nhân và đẩy khép cánh tay sẽ thấy không khép được ở một góc nhất định. Trong nhiều trường hợp khi khép được thì chỏm xương cánh tay trật ra phía trước hõm khớp vai. Khi không khép được nữa thường nhìn thấy một rãnh lõm dọc theo trục giữa của cơ delta từ mỏm cùng vai. Khi dang cánh tay thì rãnh này lại biến mất.

Nếu một phần giữa cơ delta bị xơ hóa sẽ làm cho động tác khép cánh tay bị hạn chế. Các khối cơ còn lại ở xung quanh vai vẫn bình thường. Nếu thấy có tình trạng teo cơ ở toàn bộ các cơ xung quanh vai thì lại là một bệnh lý khác, cần có quy trình khám phù hợp.

Chức năng của khớp vai bị hạn chế, không khép được cánh tay vào thân mình được biểu hiện ở các dạng sau:

- Không có khả năng sử dụng lược chải đầu.

- Không thể dùng tay để gãi lưng bên đối diện.

- Thay áo khó khăn khi luồn tay vào ống tay áo.

- Đau quanh khớp vai thường xuyên hoặc không thường xuyên.

- Tay luôn khuềnh khoàng, vai xuôi.

Bệnh nhân bị xơ hóa một phần cơ delta được điều trị bằng phươngpháp phẫu thuật, do vậy phải kiểm tra đánh giá tình trạng tim mạch, hô hấp, các bệnh phối hợp và các xét nghiệm cơ bản tương tự như áp dụng trong phẫu thuật thông thường.

HNM