Tuyển sinh đại học năm 2022: Vẫn còn hiện tượng ''thí sinh ảo''

Điểm mới trong kỳ tuyển sinh năm nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức lọc ảo tất cả phương thức xét tuyển của các trường đại học trong lần xét tuyển đợt 1. Việc nhiều trường xét tuyển bổ sung với số lượng chỉ tiêu khá nhiều cho thấy, vẫn còn hiện tượng “thí sinh ảo”. 

“Thí sinh ảo” do đâu? 

Trong số hơn 620.000 thí sinh đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học năm nay, có trên 400.000 thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển. Điểm mới của xét tuyển năm nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo lọc ảo đối với tất cả các phương thức xét tuyển (trừ phương thức tuyển thẳng theo quy chế) với mục đích giảm ảo cho các trường và tạo sự bình đẳng, công bằng cho thí sinh.

Dù chưa đến hết hạn xác nhận nhập học, nhưng hiện đã có gần 100 trường đại học thông báo xét tuyển bổ sung do chưa tuyển đủ chỉ tiêu trong đợt 1 xét tuyển. Điều này khiến một số người cho rằng, việc lọc ảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo không có hiệu quả cao. 

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc này thực tế không liên quan đến kỹ thuật lọc ảo, mà xuất phát từ nhu cầu của thí sinh. Hiện nay, có tỷ lệ không nhỏ thí sinh trúng tuyển đại học nhưng không có nhu cầu xác nhận nhập học. Nguyên nhân do thí sinh trúng tuyển không phải ngành yêu thích nhất; do học phí; do thí sinh đã có hướng lựa chọn khác như xuất khẩu lao động, học nghề... 

Thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy, Nghệ An là một trong những địa phương có số lượng thí sinh không đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học cao nhất nước. Đây cũng là địa phương có tỷ lệ lao động xuất khẩu cao nhất nước nhiều năm qua. Tại thời điểm đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tỉnh này có 36.000 thí sinh đăng ký dự thi, trong số này có trên 32.000 thí sinh có nhu cầu xét tuyển đại học. Tuy nhiên, đến khi đăng ký nguyện vọng xét tuyển chính thức, số thí sinh không đăng ký lên đến trên 14.000 em.

Tương tự, tại Hà Nội, ban đầu có 91.043/97.999 thí sinh có nguyện vọng xét tuyển đại học, sau khi hệ thống đăng ký nguyện vọng xét tuyển mở, số thí sinh đăng ký xét tuyển đại học là 68.856 em. 

Thí sinh chủ động hơn về định hướng học tập 

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, điểm khác biệt căn bản trong việc đăng ký xét tuyển đại học năm 2022 là thí sinh đăng ký nguyện vọng lên hệ thống sau khi đã biết kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Số liệu năm 2022 thể hiện con số thực chất, thực lực của thí sinh có khả năng cạnh tranh xét tuyển vào đại học, mong muốn vào học sau khi đã có đầy đủ thông tin về kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đây là tín hiệu tích cực, thể hiện định hướng và quyết định chủ động của thí sinh khi có đủ thông tin.

Năm 2022 là năm đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức lọc ảo tất cả phương thức xét tuyển của các trường đại học trong lần xét tuyển đợt 1. Cả nước có gần 942.000 thí sinh đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng sư phạm trên hệ thống chung trong thời gian đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đến khi đăng ký nguyện vọng sau khi biết điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, có trên 620.000 thí sinh nhập nguyện vọng với hơn 3 triệu nguyện vọng. Như vậy, số thí sinh đăng ký nguyện vọng năm 2022 đạt gần 66%, thấp hơn so với các năm trước.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, đây là điều bình thường bởi so với các năm trước, năm nay, việc đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học sau khi thí sinh có điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông nên giúp giảm số “thí sinh ảo”.

Mọi năm, khi đăng ký dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh phải cùng lúc đăng ký nguyện vọng xét tuyển vào các trường đại học, sau đó, có thể điều chỉnh thông tin đăng ký nguyện vọng xét tuyển trong thời gian quy định và nộp lệ phí xét tuyển ngay. Do đó, thí sinh sẽ có xu hướng và tâm lý “cứ đăng ký trước, đăng ký thật nhiều nguyện vọng” vì cho rằng, đây là cơ hội trúng tuyển, sau đó mới dần điều chỉnh.

Năm nay, khi đăng ký dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh chưa phải đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học, mà chỉ cần tích vào một ô trên phiếu đăng ký dự thi với nội dung “có ý định đăng ký xét tuyển đại học hay không”.

Tới khi có điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh mới thực sự đăng ký nguyện vọng xét tuyển cụ thể và nộp lệ phí. Nhiều thí sinh khi có điểm thi không cao và nhận thấy không đủ khả năng cạnh tranh khi xét tuyển đại học nên đã không đăng ký. Nhiều em khác đã có kết quả và quyết định đi du học…

Việc lọc ảo là kỹ thuật để giúp các trường tránh tình trạng một thí sinh trúng tuyển vào quá nhiều trường, mất cơ hội của những thí sinh khác. Những năm trước, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ lọc ảo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhiều trường đại học vẫn thiếu chỉ tiêu và phải xét tuyển bổ sung. Năm 2021, số trường tuyển sinh đợt 1 đạt chỉ tiêu từ 70% trở xuống chiếm 24,45%, trong đó có hơn 17% số trường tuyển sinh đạt dưới 50% chỉ tiêu.