Patch Test – phương pháp kiểm tra dị ứng áp da hiệu quả
Xã hội - Ngày đăng : 17:10, 09/01/2006
Theo các bác sỹ chuyên khoa thì dị nguyên là chất có thể gây dị ứng cho da. Các chất này có ở trong thuốc, trong hoá mỹ phẩm như: xà phòng, chất tẩy rửa, dầu gội, sữa rửa mặt, sữa tắm, thuốc nhuộm, nước hoa, son phấn…và trong các ngành công nghiệp như: thuộc da, thuốc lá, cao su và các ngành công nghiệp khác.
Ai là người nên làm xét nghiệm này?
Hầu hết mọi người đều nên làm xét nghiệm này, bởi lẽ khi biết được mình thường bị dị ứng với dị nguyên nào, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội hơn để bảo vệ chính làn da của mình. Đặc biệt, những người hay bị dị ứng mà chưa rõ nguyên nhân, những bệnh nhân bị viêm da cơ địa (chàm, sẩn ngứa, viêm da thần kinh… ); những người thường xuyên tiếp xúc với hoá mỹ phẩm như xà phòng, dầu gội, sữa tắm, sữa rửa mặt…, nhất là các chị em phụ nữ sử dụng nhiều mỹ phẩm, đồ trang sức; những người làm việc trong các ngành công nghiệp hoá chất nên làm Patch Test.
Làn da - hệ thống bảo vệ cơ thể
Da bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi các yếu tố gây hại từ môi trường, với hai hàng rào là lớp sừng và màng đáy. Nếu lớp sừng bị tổn thương thì sẽ làm tăng khả năng hấp thụ qua da, tăng mất nước qua lớp thượng bì. Hoá chất sẽ dễ dàng thấm qua da, chức năng bảo vệ và phục hồi của da sẽ dần bị cạn kiệt. Kết quả không tránh khỏi là da bị viêm.
Viêm da tiếp xúc phụ thuộc vào các yếu tố như: nồng độ chất tiếp xúc, cách thức chúng ta tiếp xúc, thời gian tiếp xúc, vùng tiếp xúc, tuổi tác, tính mẫn cảm của từng cá nhân, tình trạng da, chủng tộc và các yếu tố khác như thời tiết nóng ẩm, lạnh, tăng tiết mồ hôi… Thường thì da đen ít mẫn cảm hơn da trắng. Da khô, da bị tổn thương sẽ làm tăng hấp thụ các dị nguyên qua da. Trẻ em gái (12-16 tuổi) hay có mẫn cảm với niken ở đồ trang sức. Người trẻ bị viêm da tiếp xúc do sử dụng mỹ phẩm, môi trường nghề nghiệp, trong khi người lớn tuổi thường do dùng thuốc.
Thế nào làviêm da tiếp xúc ?
Viêm da tiếp xúc là phản ứng viêm da do tương tác giữa da và tác nhân bên ngoài. Đó là một phản ứng của cơ thể trước các yếu tố lạ gây dị ứng. Dựa vào cơ chế gây bệnh, người ta chia viêm da tiếp xúc làm hai loại: Dị ứng và Kích ứng.
Viêm da tiếp xúc kích ứng (phản ứng viêm do tiếp xúc với chất kích ứng) thường do các chất kiềm, axit và các loại côn trùng mang nhiều độc tính gây nên. Chúng gây viêm da không thông qua phản ứng miễn dịch của cơ thể. Viêm da loại này thường chiếm 80%.
Viêm da tiếp xúc dị ứng chỉ xảy ra ở một số người có cơ địa dị ứng. Các dị nguyên gây bệnh phải thông qua phản ứng miễn dịch của cơ thể. Đây là kiểu dị ứng chậm - dị ứng thông qua trung gian tế bào. Viêm da tiếp xúc dị ứng thường chiếm 20%.
Biểu hiện của viêm da tiếp xúc
Khi da tiếp xúc với các chất gây kích ứng, trên da sẽ xuất hiện các hiện tượng như: cảm giác châm chích, rát bỏng, da khô, căng. Nặng hơn là da đỏ, phù nề, sau đó nổi mụn nước, phỏng nước, có thể bị trợt, loét. Nhiều phụ nữ phải tiếp xúc với các chất kích ứng như nước rửa bát, xà phòng… khi làm công việc nội trợ da thường bị nứt nẻ, đỏ da, bóc vẩy, thậm chí ngứa lichen hoá, viêm da bàn tay.
Còn trong trường hợp viêm da tiếp xúc dị ứng, thì lúc đầu không gây ra triệu chứng. Triệu chứng xuất hiện sớm nhất sau khi tiếp xúc khoảng 48-72 giờ. Viêm da tiếp xúc dị ứng xảy ra ở những người đã có tiếp xúc với dị nguyên trước đó có thể vài tuần, vài tháng, hoặc thậm chí vài năm. Mới đầu, người bệnh sẽ thấy ngứa, sau đó da đỏ lên, phù nề. Trên nền da đỏ lấm tấm các mụn nước nhỏ như đầu đinh ghim. Mụn nước bị vỡ, tiết dịch, dễ bội nhiễm vi khuẩn, tạo thành mụn mủ. Bệnh giảm vào kỳ nghỉ hoặc cuối tuần thì thường do nghề nghiệp, còn nếu tái phát vào cuối tuần thường liên quan đến thói quen hoặc dị nguyên môi trường.
Qua những biểu hiện trên cho thấy, việc tìm ra các nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc dị ứng để từ đó có biện pháp phòng tránh hữu hiệu, thì việc làm Patch Test là rất cần thiết và quan trọng. Nó giúp chúng ta có một cái nhìn đúng đắn về các dị nguyên không có lợi cho làn da. Những người bị viêm da cơ địa như chàm, sẩn ngứa … có thể khỏi bệnh thông qua việc tránh những yếu tố tiếp xúc có hại trong môi trường, trong cuộc sống hàng ngày. Các chị em phụ nữ sẽ có những lựa chọn tốt hơn khi quyết định mua loại mỹ phẩm, quần áo, đồ trang sức…Những người làm việc trong các ngành công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp hoá chất sẽ biết cách tự bảo vệ mình trước các tác nhân gây viêm da trong môi trường làm việc. Và trên hết, mỗi người dân có thể cải thiện được một phần chất lượng cuộc sống khi sở hữu một làn da khoẻ mạnh.
Tuyết Minh