7 sự kiện văn hóa 2005
Văn hóa - Ngày đăng : 15:20, 06/01/2006
Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể
Cuối tháng 11, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên lọt vào danh sách 43 di sản thế giới mới được UNESCO công nhận, ngang tầm các kiệt tác sáng tạo của nhân loại.
Phát triển từ nền văn hóa Đông Sơn mà đại diện là trống đồng ra đời cách đây 3.000 năm, văn hóa cồng chiêng là loại hình nghệ thuật gắn với lịch sử của các dân tộc thiểu số vùng Trường Sơn - Tây Nguyên. Người dân nơi đây đánh chiêng, gióng cồng vào dịp lễ hội, mừng nhà mới, tiễn năm cũ đón năm mới... Hồ sơ đề cử Không gian văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên được Bộ Văn hóa Thông tin xây dựng từ tháng 3/2004. Tài liệu gửi sang Paris, cuối tháng 9 cùng năm, nặng tới 6 kg. Với sự kiện này, tổng số di sản văn hóa thế giới tại Việt Nam đã được nâng lên con số 7.
Hai cuốn nhật ký thời chiến gây tiếng vang
Giàu giá trị văn học, chân thực về mặt tư liệu, lịch sử một giai đoạn của dân tộc được tái hiện sinh động qua cách nhìn của những con người đã sống, yêu thương và hy sinh trong chiến tranh, Mãi mãi tuổi 20 và Nhật ký Đặng Thùy Trâm có sức hút mạnh mẽ đến mọi thế hệ, đặc biệt là giới trẻ, góp phần khơi dậy phong trào sống đẹp.
Tạo nên một cơn sốt kéo dài hàng tháng liền với mỗi tác phẩm tiêu thụ được300.000 bản, hai cuốn nhật ký giữ kỷ lục về số lượng phát hành sách ở Việt Nam trong vòng 20 năm qua.
Được dịch ra nhiều thứ tiếng như Anh, Nhật, Hàn Quốc, Rumani..., hai tác phẩm còn là thông điệp hòa bình mà người dân Việt Nam gửi đến độc giả thế giới.
Hành trình hướng về cội nguồn với nhiều lễ hội văn hóa
Năm 2005, lần đầu tiên Giỗ Tổ Hùng Vương được nâng lên thành Quốc lễ. Chương trình lễ hội kéo dài trong 5 ngày (từ 14 đến 18/4) là dịp để người dân VN từ Bắc chí Nam và kiều bào nước ngoài hành hương về mảnh đất linh thiêng của dân tộc. Những ngày đầu tháng 10, Hà Nội tưng bừng tổ chức Tuần văn hóa kỷ niệm 995 năm Thăng Long - Hà Nội tại nhiều địa danh lịch sử ở thủ đô.
23/11 được Thủ tướng quyết định là Ngày di sản văn hóa VN. Hơn 800 cổ vật trưng bày tại Ngày hội di sản văn hóa 2005 đã tái hiện được không gian văn hóa vật thể và phi vật thể, góp phần tôn vinh những giá trị độc đáo và đa dạng của di sản VN.
Rắc rối chuyện nghệ sĩ đóng thuế thu nhập
Quy định nghệ sĩ thu nhập mỗi năm trên 60 triệu đồng sẽ phải đóng 10% thuế được Bộ Tài chính làm mạnh tay hồi tháng 3. Các nghệ sĩ, đặc biệt là giới ca sĩ, buộc phải công khai mức thu nhập. Nhiều người lúc đầu đã tảng lờ hoặc tìm cách khai giảm. Xem đây là hành vi trốn thuế, Cục Thuế đưa ra những biện pháp mạnh như dọa khởi tố, phạt hành chính theo mức tỷ lệ thuận với số lần khai man, không cấp phép biểu diễn...
Trước những động thái đó, giới nghệ sĩ nêu ra hàng loạt khó khăn: tâm lý chưa sẵn sàng, thủ tục kê khai rườm rà, nhiều chứng từ thất lạc vì thời gian, giao kèo miệng không có hợp đồng, đã trừ thuế nhưng không giao giấy chứng nhận... Mức khấu trừ phần trăm thu nhập để tính thuế cũng gây nhiều phản ứng. Việc ca sĩ được trừ 25% để tái đầu tư cho nghề nghiệp đã khiến người mẫu, diễn viên ghen tỵ.
Để làm dịu tình hình, Cục Thuế đã tổ chức các cuộc đối thoại trực tiếp với nghệ sĩ, dời thời hạn kê khai không dưới 2 lần... Song hiện chỉ có một phần ba trong tổng số ca sĩ, nghệ sĩ đang hoạt động trên cả nước chịu kê khai và đóng thuế thu nhập.
Phim ảnh sex của nghệ sĩ tràn lan trên mạng
Khi những bức ảnh khỏa thân đầu tiên của người mẫu Kim Khánh, Hồ Ngọc Hà, Bảo Hòa bị phát tán qua đường e-mail, nhiều luồng ý kiến khác nhau đã nổ ra. Có người cho đó là chiêu nghệ sĩ cố tình tiếp thị, tự lăng xê tên tuổi, có người đứng ra bênh vực, cho rằng họ chỉ là nạn nhân. Còn các người mẫu thì một mực kêu oan rằng chỉ chụp hình lưu lại thời son sắc, và tỏ ra phẫn uất vì không hiểu sao những tấm ảnh đó lại lọt ra ngoài.
Nhưng đến đầu tháng 3, dư luận đã thực sự bị sốc khi đoạn phim sex dài 30 phút của diễn viên điện ảnh Yến Vy trình làng trên mạng. Người đẹp chưa dứt lời phân trần, công an đã "hỏi thăm" về hành vi bán dâm của cô.
Tiếp theo đó là một loạt scandal liên quan đến Ngô Thanh Vân, Phương Thanh, Hà Kiều Anh, La Ngọc Duy... Trong khi việc truy tìm thủ phạm tung ảnh sex lên Internet vẫn làm đau đầu cơ quan chức năng, thì tình cảm của công chúng với giới nghệ sĩ phần nào mai một.
Hàng loạt tác phẩm ăn khách khuấy động thị trường sách
Harry Potter and the Half-Blood Prince là tác phẩm được mong đợi nhất thế giới trong năm 2005. Bản gốc tiếng Anh của nữ văn sĩ J.K. Rowling phát hành đồng loạt trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, vào trung tuần tháng 7. Chỉ hai tháng sau, độc giả trong nước đã được đọc bản tiếng Việt Harry Pottervà Hoàng tử lai với giá khá mềm: 80.000 đồng. Đây là một trong những bản dịch sớm nhất của Harry Potter phần 6. 25.000 cuốn được tiêu thụ trong hai ngày đầu phát hành và các hiệu sách trên toàn quốc đã “cháy” hàng trong 10 ngày đầu tiên.
Tác phẩm văn học trong nước không chịu nhường toàn bộ thị trường cho sách ngoại lấn chiếm. Bên cạnh kỷ lục về phát hành do hai cuốn nhật ký thời chiến nắm giữ, tập truyện Cánh đồng bất tận viết về miền quê Nam Bộ của cây bút Nguyễn Ngọc Tư cũng được đón nhận nồng nhiệt. Sau khi bán hết 2.000 bản trong 2 ngày đầu ra mắt, NXB Trẻ đã tung ra 30.000 cuốn và dự định in thêm nếu cơn sốt tác phẩm này không hạ nhiệt. Một năm sôi động của ngành xuất bản cho thấy, văn hóa đọc đang trở lại, khi các tác phẩm văn học đánh trúng tâm lý của độc giả.
Nhạc tiền chiến tái sinh, nhạc Trịnh bị cách tân
Trong tình trạng nhạc sĩ "cạn vốn", ca khúc trẻ xuống cấp về nội dung và ca từ, hàng loạt ngôi sao đã quyết định hát lại những ca khúc trước năm 1975. Không chỉ có những giọng ca trữ tình quen thuộc như Quang Dũng, Đức Tuấn chọn hướng đi này, mà nhiều ca sĩ vốn dòng pop, rock sôi nổi như Lê Hiếu, Hồ Ngọc Hà, Đàm Vĩnh Hưng, Thanh Thảo... cũng phát hành album nhạc xưa trong sự bất ngờ của khán giả.
Chưa bao giờ nhạc Trịnh Công Sơn được cày xới nhiều như năm qua. Các ca khúc của ông trở thành nơi thể nghiệm của nhiều giọng ca. Thanh Lam bắn phát pháo đầu tiên với CD Này em có nhớ, rồi bất chấp dư luận làm tiếp Ru mãi ngàn năm. Đàm Vĩnh Hưng theo gót "bà chị" bằng album Phôi pha. Phương Thanh sau một thời gian vắng bóng trên thị trường ca nhạc trở lại với CD Thương một người. Bất ngờ hơn có Mỹ Tâm hát nhạc Trịnh với phong cách rock.
Có khán giả đồng tình với việc nghe các ca khúc của Trịnh Công Sơn bằng một phong cách mới, nhưng có người chỉ trung thành với lối hát giản dị của Khánh Ly trước đây. Cuộc tranh luận này chưa đến hồi kết, bởi trong năm 2006 sẽ có thêm nhiều CD nhạc Trịnh ra đời.
Theo kết quả khảo sát trên VnExpress từ ngày 1 đến 28/12, 2.668 trong tổng số 6.935 độc giả tham gia (tức 38,5%) cho rằng việc hai cuốn nhật ký thời chiến bán được hàng trăm nghìn bản là sự kiện trong nước nổi bật nhất năm qua. Phim ảnh sex của giới nghệ sĩ tràn lan trên mạng cũng thu hút sự quan tâm của dư luận không kém, khi có tới 38% (2.633 phiếu) bình chọn. Đứng ở vị trí thứ ba là sự kiện không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được xếp vào danh sách những kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại, với 551 phiếu bầu (7,9%). Lần lượt xếp sau là những biến chuyển của thị trường sách (249 người bầu chọn - 3,6%); các nghệ sĩ đóng thuế thu nhập (220 phiếu - 3,2%); phim Mùa len trâu đoạt nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế (208 phiếu - 3%); một loạt sân chơi ca nhạc truyền hình như Con đường âm nhạc, Bài hát Việt... ra đời, tạo được dư luận (130 phiếu - 1,9%). Xếp cuối cùng là thử nghiệm của một số cây bút trẻ như Nguyễn Ngọc Tư, Đỗ Hoàng Diệu, Nguyễn Thế Hoàng Linh... với 80 phiếu bầu, chiếm 1,2%. 2,8% độc giả (196 phiếu) có ý kiến khác. |
Theo VnE