Làng Việt trên đất Ukraine

Trong những ngày tháng 12.2005 này, một khu đô thị mới mang tên Làng Sen gồm hai tòa nhà 9 tầng với những căn hộ hiện đại cùng một khu thương mại, dịch vụ đang được xây dựng tại thành phố Odessa, Ukraine. Đây là công trình xây dựng dành riêng cho cộng đồng người Việt Nam với khoảng trên 1.000 người đang định cư tại Odessa.

Không chỉ tại Odessa, sau biến động chính trị khiến Liên Xô tan rã, đã có hàng ngàn người Việt Nam là du học sinh, công nhân lao động hợp tác ở Ukraine lâm vào tình trạng học hành dở dang, mất việc làm. Các xí nghiệp, trường đại học trong tình trạng mất ổn định, không đủ tiền mua vé cho người Việt về nước và họ đã phải ở lại đất nước bạn, tần tảo làm ăn.

Người Việt Nam định cư ở Ukraine trên dưới 8.000 người và đã tạo ra một cộng đồng có sự ảnh hưởng không nhỏ đối với địa phương nơi họ sống. Với 5.000 người Việt ở Kharkov, 1.000 người ở Kiev, 1.000 người ở Odessa và khoảng vài trăm người Việt ở những thành phố khác của Ukraine như Kherson, Dozosk, Krivoi-Rok,… những  người Việt Nam xa quê đã tạo nên một cộng đồng phát triển, tự tin, năng động và đầy uy tín đối với chính quyền địa phương và người dân bản xứ.

Những công ty, nhà máy của người Việt bên bờ Biển Đen

“Cởi mở, chân tình, cần cù, sáng tạo, có tính tổ chức cao và chấp hành luật pháp tốt” – đó là những lời khen ngợi của chính quyền và cư dân Ukraine dành cho cộng đồng người Việt đã đến định cư trên đất nước họ. Có thể khẳng định, chính các nhà doanh nghiệp Việt Nam đã đóng góp không nhỏ trong việc tạo công ăn việc làm cho người dân bản địa, thúc đẩy phát triển kinh tế của Ukraine trong những năm qua với sự ra đời và phát triển của nhiều tập đoàn kinh tế do người Việt làm chủ đang trở thành những tập đoàn kinh tế hàng đầu của Ukraine.

Đại sứ Việt Nam tại Ukraine, PGS, TS Vũ Dương Huân cho biết: “Người Việt Nam tại Ukraine đã sớm đầu tư vào sản xuất, dịch vụ và rất thành công, vừa đóng góp tốt hơn cho phát triển kinh tế địa phương, vừa tạo ra công ăn việc làm, làm cho thành phố đẹp hơn, và đặc biệt tạo dựng hình ảnh đẹp của người Việt Nam trong con mắt chính quyền và nhân dân địa phương, cho nên được chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá rất cao. Ði đầu trong đầu tư vào sản xuất là tập đoàn Technocom ở Kharkov, Công ty VESNA-Z ở Ternov, Công ty Vinasun ở thành phố Kaniev, tỉnh Tsercas, Công ty Svit Print ở Kiev. Tại Ternov và Kaniev, các công ty trên đã xây dựng hai nhà máy sản xuất mì ăn liền, thực phẩm, tạo hàng nghìn công ăn việc làm cho người địa phương. Công ty Svit Print ở Kiev chuyên về in ấn nhãn mác bao bì với 150 công nhân địa phương. Ở Nikolaiev, người Việt Nam phối hợp Tổng công ty xây dựng số 1  xây dựng nhà máy sản xuất bao bì với vốn đầu tư ban đầu là ba triệu USD”.

Ra đời cách đây 12 năm, từ một cơ sở sản xuất nhỏ với vài chục công nhân, Technocom đã trở thành một tập đoàn lớn mạnh với 5 nhà máy ở Ukraine, 1 nhà máy ở Việt Nam và một ở Ba Lan. Dưới sự điều hành của “bộ ba” Phạm Nhật Vượng (Chủ tịch), Lê Viết Lam, Trần Minh Sơn, Tập đoàn Technocom với vốn pháp định 25 triệu USD, hàng tháng cho xuất xưởng từ các nhà máy của mình 5.500 tấn thực phẩm ăn nhanh xuất đi 15 nước trên thế giới như Ba Lan, Nga, vùng Baltic, Đức…với tổng doanh số bán hàng trên 130 triệu USD/năm, doanh thu đạt 10 triệu USD/tháng và tạo công ăn việc làm cho hơn 4.000 lao động. Sản phẩm của Technocom với những thương hiệu nổi tiếng như Bimbim, Expe, Mivina đạt được những danh hiệu quốc tế về chất lượng cao như Chất lượng vàng, Chất lượng châu Âu, Sản phẩm số 1 Ukraine... đã được 75% người dân Ukraine sử dụng. Cùng với một số doanh nghiệp khác, Technocom còn đầu tư xây dựng Khách sạn Hòn Ngọc Việt (Hòn Tre, Nha Trang) và tòa tháp đôi Vincom 21 tầng ở Hà Nội với vốn đầu tư khoảng 80 triệu USD như một hành động hướng về Tổ Quốc.

Không chỉ có tập đoàn Technocom, tại các thành phố khác của Ukraine như Kharkov, Kiev còn rất nhiều nhà máy, công trình dịch vụ khác của người Việt; như nhà máy mì ăn liền của Công ty Vidona với 1.500 công nhân; nhà máy mì ăn liền của Vinasun khai trương tháng 09.2003 tại Kanhev, tỉnh Trerkasư. Hoạt động dịch vụ, nhà hàng do người Việt tổ chức và quản lý cũng phát triển rất mạnh ở Ukraine như khu siêu thị - văn phòng 5 tầng Sun City Plaza với hơn 4.000 m2, vào loại hiện đại nhất Kharkov; khu nghỉ mát ven sông Caltova trên vùng nghỉ mát Caltarưi Caltov; Nhà hàng Hương Việt; Nhà hàng G7 (cũng là đại diện của cà phê Trung Nguyên ở Ukraine) thuộc công ty Vinaprogress; một Trung tâm Ẩm thực Á châu cũng được Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Kharkov xây dựng rất khang trang, thu hút rất đông khách là người bản địa; hay như siêu thị Barabasova với 20 ngàn gian hàng hiện đại dành cho cả người Việt Nam lẫn người Ukraine…Rất nhiều công ty, cơ sở sản xuất của người Việt đã được xây dựng và phát triển trên mảnh đất Ukraine, nơi họ xem như quê hương thứ hai của mình.

Trường Việt, làng Việt trên đất Ukraine vì một cộng đồng trong sạch, vững mạnh

Anh Đỗ Viết Hào, một kỹ sư sinh hóa đang định cư ở Ukraine, đã khẳng định đây là mảnh đất ruột thịt thứ hai của anh, sau Việt Nam, nơi anh đã được sinh ra. Sang Odessa du học từ những năm 80, sau những “choáng váng” ban đầu về một vùng đất mà khi chưa đặt chân đến, anh chỉ nghe nói như là “lãnh địa” của tội phạm và mại dâm, Đỗ Viết Hào đã dần nhận ra vẻ đẹp cổ kính đầy chất thơ của thành phố nổi tiếng với những bãi biển tuyệt đẹp bên bờ Biển Đen này; cũng từ đó, anh yêu và gắn bó với từng hàng cây ven biển, những con đường lát đá gập gềnh, với bài ca “Chiều hải cảng” du dương, lãng mạn…

Yêu và gắn bó với mảnh đất Ukraine, mong muốn được xây dựng một cuộc sống ổn định, an bình nơi xứ người; cộng đồng người Việt ở đây đã cùng nhau tạo dựng một lối sống chan hòa, cởi mở với người dân bản địa. Yêu thương, đùm bọc, chia sẻ với nhau, hướng về quê hương, đất nước; đó là tiêu chí, là “quy ước” của cộng đồng người Việt nơi đây.

Với hơn 1.000 sinh viên đang theo học tại 32 trường đại học của Ukraine, cộng đồng người Việt ở đây ý thức rất rõ việc cần đầu tư giáo dục cho con em họ. Nhiều giáo viên trong nước đã được mời sang giảng dạy cho con em người Việt trong những ngôi trường mang tên “Trường Tiểu học Mùa Xuân”, “Trường Trung học Khánh Hòa”, “Trường phổ thông Hồ Chí Minh”. Các em không chỉ được học chương trình văn hóa chung mà còn được học tiếng Việt, văn hóa, lịch sử Việt Nam, vì thế các em không chỉ biết nói tiếng Nga, tiếng Ukraine mà còn nói thông thạo tiếng mẹ đẻ của mình.

Một trong những điểm độc đáo nhất của cộng đồng người Việt ở Ukraine có lẽ chính là việc lập ra bản Hương ước để cả cộng đồng cùng noi theo nhằm xây dựng một đời sống ổn định, hòa đồng và phát triển trên xứ người. Chưa ở đâu như ở Ukraine, một cộng đồng người Hoa trên 20.000 người lại muốn được gia nhập vào sinh hoạt chung với cộng đồng người Việt chỉ có trên dưới 8.000 người. Bởi vì họ biết, đây là mái nhà của tình thương yêu, đồng thuận để cùng phát triển.

Với tiêu đề “Vì một cộng đồng trong sạch và vững mạnh”, năm 2003, Ban chấp hành Hội người Việt Nam tại Kharkov đã soạn thảo Hương ước của cộng đồng với quyết tâm xây dựng cộng đồng đoàn kết, trong sạch và vững mạnh. Rất nhiều quy ước cụ thể đã được Hương ước đưa ra như: có bảng niêm yết giá, thái độ văn minh khi giao tiếp với khách hàng, văn hóa trong thanh toán tiền, hàng, quan hệ với người giúp việc địa phương, thái độ với người  thi hành công vụ,… và cả những quy định trong sinh hoạt, cuộc sống, trật tự công cộng, quan hệ giữa người với người…nhằm giáo dục ý thức và trách nhiệm của mỗi công dân Việt Nam đối với cộng đồng chung cũng như đối với luật pháp và văn hóa của nước bạn.

Phấn đấu vì một cuộc sống lành mạnh, có lý tưởng cao đẹp còn được cộng đồng người Việt ở Ukraine hướng đến. Hàng ngàn sinh viên, thanh niên đang học tập, làm việc với tinh thần của người Đoàn viên Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Đã có 50 đoàn viên thanh niên đứng vào hàng ngũ Đảng, trở thành những công dân nòng cốt trong việc xây dựng một cộng đồng người Việt trong sạch và vững mạnh trên đất nước Ukraine.

Tuần tin Quê hương, một tờ tuần san của cộng đồng người Việt Ukraine luôn cung cấp những thông tin mới nhất, thời sự nhất của quê nhà và những sinh hoạt của cộng đồng. Không chỉ mang tính thời sự, Tuần tin còn như một điểm hội tụ của tình yêu thương, đoàn kết và chia sẻ của cả cộng đồng. Những việc làm sai trái, vi phạm quy ước chung của một vài cá nhân cũng được Tuần tin nhắc nhở, phê phán để cả cộng đồng cùng nhau xây dựng một môi trường sống trong sạch, mội người là một công dân tốt, có ích cho đất nước bạn và cho quê hương mình. Bởi vì những người Việt xa quê ấy không bao giời quay lưng lại với đất nướcmình, đồng bào mình. Tin từ trong nước đưa sang: miền Trung bão lụt, miền núi phía bắc bị lũ quét, người dân còn nhiều đói khổ…Hàng chục nghìn USD được quyên góp gửi về chung tay với đồng bào trong nước chia sớt hoạn nạn, khó khăn.

Trên mảnh đất Ukraine xinh đẹp, cùng với nhiều cộng đồng người Việt khác trên thế giới, những người Việt Nam xa quê hương nơi đây đang từ ngày khẳng định những đức tính quý báu của người Việt: yêu chuộng hòa bình, đoàn kết, tự tin và tràn đầy nghị lực để phát triển và phồn vinh.

VNN